Başağa, hükümetinin çalışmalara ‘çok yakında’ başlayacağını duyurdu

Fethi Başağa, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasına onay verdi.

Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
TT

Başağa, hükümetinin çalışmalara ‘çok yakında’ başlayacağını duyurdu

Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)
Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Abdulhamid Dibeybe, yetkililer eşliğinde Trablus’u gezdi. (Hükümete bağlı İstikrar Ajansı)

Temsilciler Meclisi tarafından görevlendirilen yeni Libya hükümeti başkanı Fethi Başağa, başkent Trablus’taki çalışmalarının ‘çok yakın bir zamanda’ başlayacağı taahhüdünde bulunurken, rakibi geçici Birlik Hükümeti başkanı Abdulhamid Dibeybe’yi de ‘şeytan’ olarak nitelendirdi.
Başağa, geçen pazartesi günü yaptığı uzun konuşmasında, Trablus’a zorla değil yasaların gücüyle gireceğini belirterek iki gün içerisinde iktidarı devralacağını vugruladı. Aynı şekilde hükümetinin oluşturulma şeklini de savunarak bunun ‘paralel değil, tüm Libyalıların hükümeti’ olduğunu kaydetti.  Yeniden cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri düzenleme sözü veren Başağa, ülkede yeni bir savaşın patlak vermesine karşı duruşunu yineleyerek silaha başvurulmamasını istedi. Başağa, başkent Trablus’taki tabur ve silahlı gruplarla da yakın ilişki kurmaya çalışırken tehdit veya saldırı yoluyla herhangi bir eylemde bulunmadıkça,tabur veya milis komutanlarına karşı harekete geçmeyeceğini vurguladı.
Rakibi Dibeybe’yi ‘insanı dininden çıkmaya ayartan şeytan’ olarak nitelendiren Başağa, meydan okuyan bir ses tonuyla “Allah’ın izniyle galip geldik. Trablus’a her şekilde girebiliyoruz ve gireceğiz” dedi.
Basın ise Misrata şehrinde Başağa’ya bağlı güçlerin bir araya geldiğini duyururken oluşumda 300’den fazla aracın yer aldığını belirtti. Sirte Alim Ve İleri Gelenleri Baş Müftüsü Miftah Merzuk de yaptığı açıklamada, Başağa hükümetini tanıdığını belirterek Dibeybe’nin iktidarı teslim etmesi sonrasında hükümet binasının Sirte’de kurulması çağrısı yaptı.
Aynı şekilde geçen perşembe günü yapılan parlamento toplantısına katılamayan Başağa hükümetinden beş bakan, geçen pazartesi günü el-Kubba şehrinde Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in karşısında anayasal yeminini etti. Temsilciler Meclisi, söz konusu bakanların kadın işleri ve yasa dışı göçten sorumlu devlet bakanlarının yanı sıra eğitim, deniz kaynakları ve sosyal işler bakanları olduğunu söyledi.
Diğer yandan Dibeybe, 8 Mart’ta İstikrar Destek Ajansı Başkanı Abdulgani el-Kikli eşliğinde Trablus’taki Ebu Salim kasabasını denetledi. Ajans, Dibeybe’ye bölgenin sahip olduğu güvenlik ve istikrar ve altyapısının gelişimi hakkında bilgi verildiğini açıkladı.
Dibeybe, ülkenin batısındaki Mısrata şehrinde Anayasa ve Seçim Destek Gücü için ‘görev alanı Sirte’nin batısındaki 50. Kapı’dan Zliten’in güneyindeki Zemzem’e kadar uzanan’, İbrahim İrfidah başkanlığında bir yan operasyon odası oluşturma kararı aldı. Dibeybe, tüm zorluk ve engellere rağmen güneye önem gösterdiklerini belirtirken geçen pazartesi günü de Tuareg Sosyal Konseyi başkanı ve üyeleriyle yaptığı görüşmede Medeni Hal Kurumu’na kayıtlı ulusal numara sahipleri sorununun ele alınması gereken etik ve profesyonel bir mesele olduğunu vurguladı.

Lafi-Williams görüşmesi
Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi, 8 Mart’ta Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams ile Yüksek Mahkeme Başkanı Muhammed el-Hafi ve Anayasa Taslağı Kurumu yetkililerinin katılımıyla ‘seçimlerin yapılması için anayasal bir temel oluşturma’ konusunu ele aldı.
Diğer yandan Mareşal Halife Hafter liderliğinde, ülkenin doğusunda konuşlanan Ulusal Ordu (LUO) yaptığı açıklamada güçlerinin 8 Mart’ta Bingazi şehrinde balistik füze denemeleri yaptığını bildirdi. Yerel olarak geliştirilen ve ‘el-Kerame (Onur)’ adını taşıyan füzelerin, ülkenin doğusundaki Tobruk şehrinin 300 km güneyinde bulunan hedefleri isabetle vurduğuna aktardı. Paylaşılan videodaordunun Birinci Füze Taburu’nun Bingazi’nin güneybatısındaki Saluk bölgesinin güneyinden belirli hedeflere füzeler ateşleyerek tatbikatlarını tamamladığı görüldü.



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.