Erdoğan: Türkler ve Museviler yüzyıllar boyunca barış içinde bir arada yaşamanın en güzel örneklerini vermişlerdir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog ile dün Ankara’da düzenlediği ortak basın toplantısında (AFP)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog ile dün Ankara’da düzenlediği ortak basın toplantısında (AFP)
TT

Erdoğan: Türkler ve Museviler yüzyıllar boyunca barış içinde bir arada yaşamanın en güzel örneklerini vermişlerdir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog ile dün Ankara’da düzenlediği ortak basın toplantısında (AFP)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog ile dün Ankara’da düzenlediği ortak basın toplantısında (AFP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrailli mevkidaşı Isaac Herzog’u dün Ankara’da ‘sıcak’ bir şekilde karşılayarak, Tel Aviv ile ilişkileri güçlendirme konusundaki isteğini göstermek istedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsrail Cumhurbaşkanı Herzog, dün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan konuşmasında, “Antisemitizmin bir insanlık suçu olduğu yönündeki yaklaşımımızı bir kez daha tekrarladım. Türkler ve Museviler yüzyıllar boyunca, barış içinde bir arada yaşamanın en güzel örneklerini vermişlerdir. Bu müstesna tarihimize gölge düşürülmesine müsaade etmeyeceğiz. Antisemitizm, İslam düşmanlığı, yabancı karşıtlığı ve ırkçılıkla mücadele konusunda kararlı ve ilkeli tutumumuzu sürdürmeye devam edeceğiz” dedi.
İsrailli mevkidaşını Ankara’da misafir etmekten çok memnun olduğunu dile getiren Erdoğan şu ifadeleri kullandı:
“Bu tarihi ziyaretin, Türkiye-İsrail ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası olacağına inanıyorum. Müşterek hedefimiz, ülkelerimiz arasında ortak çıkarlara dayalı ve karşılıklı hassasiyetlere saygı temelinde siyasi diyaloğun yeniden canlandırılmasıdır.”
Erdoğan, Türkiye-İsrail ilişkilerinin güçlenmesinin hem iki ülke hem de bölgesel istikrar ve barış için büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı.

Filistin meselesi görüşmedeki temel konulardan biri
Filistin meselesinin görüşmenin temel konularından biri olduğunu söyleyen Erdoğan şöyle devam etti:
“Sayın Herzog ile konuya dair yaklaşımımızı ve hassasiyetlerimizi açıkça paylaştık. Bölgede gerginliğin azaltılmasına ve iki devletli çözüm vizyonunun muhafazasına verdiğimiz önemi ifade ettim. Kudüs'ün tarihi statüsüyle Mescid-i Aksa'nın dini kimliği ve kutsiyetinin korunmasına atfettiğimiz önemin altını çizdim. Filistinlilerin sosyal ve ekonomik şartlarının iyileştirilmesinin ehemmiyetine dikkat çektim. Filistin halkına yönelik insani projeler yürüten TİKA ve Türk Kızılay gibi kuruluşlarımızın faaliyetlerinin devam etmesi hususunda İsrail makamlarının desteğini beklediğimizi özellikle vurguladım.”

“Önümüzdeki dönemin yeni fırsatları beraberinde getireceğine inanıyorum”
Görüşmede Ukrayna ve Doğu Akdeniz gibi bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında fikir alışverişinde bulunduklarını söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan şu ifadelerle devam etti:
“Önümüzdeki dönemin ikili ilişkilerimizin yanı sıra bölgesel işbirliği açısından da yeni fırsatları beraberinde getireceğine inanıyorum. Dışişleri Bakanımızın hemen bu ziyaretin ardından Filistin ve İsrail’e yapacağı ziyareti önemsiyorum. Ardından yine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımızın İsrail ziyaretini de önemsiyorum. Türkiye olarak, daha önce başlatılmış olan enerji noktasındaki işbirliğini yeniden hayata geçirmek için bu bir fırsattır diye düşünüyorum.”

Erdoğan, iki ülke arasında işbirliğini artırmanın önemine dikkat çekti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasında başta ekonomi ve ticari ilişkiler olmak üzere işbirliğini artırmanın önemine dikkat çekerek, “Ticaret hacmimiz, salgına rağmen yüzde 36'ya yakın artış göstererek geçtiğimiz sene 8,5 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Ortak çabalarımızla bu rakamı, 2022’de 10 milyar dolara taşıyacağımıza inanıyorum. Enerji ve enerji güvenliği alanlarında yürütülecek projelerde işbirliğine hazır olduğumuzu Sayın Devlet Başkanına ifade ettim. Turizm, bilim, ileri teknoloji, tarım, sağlık ve savunma sanayi gibi alanlarda ciddi işbirliği imkanlarına sahibiz” dedi. 

Herzog’dan iki ülke halkları arasındaki güçlü ve köklü ilişkilere vurgu
İsrail Cumhurbaşkanı Herzog ise konuşmasında, iki ülke halkları arasındaki ilişkinin çok eski, güçlü tarihi, dini ve kültürel kökleri olduğunu vurguladı.
Herzog konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ne yazık ki ülkelerimiz arasındaki ilişkiler son yıllarda bir darlık döneminden geçmiştir. İnanıyorum ki ülkeler arasındaki ilişkiler karşılıklı saygı ruhunu yansıtan eylemlerle incelenecek ve hepimizin paylaştığı bölgesel ve küresel zorluklarla daha iyi başa çıkmamızı sağlayacaktır. İsrail ve Türkiye birçok alanda hepimizin ev olarak adlandırdığı bu bölgeyi çarpıcı biçimde etkileyecek bir işbirliği yapabilir ve yapmalıdır.”

“Birlikte ileriye bakmayı seçiyoruz”
Geçmişteki anlaşmazlıkların kendi kendine ortadan kalkmayacağının altını çizen Herzog, “Fakat biz iki halk, iki ülke her alanda derinlemesine bir diyalog içerecek güven ve saygı yolcuğuna çıkmayı seçiyoruz. Birlikte ileriye bakmayı seçiyoruz. Her konuda anlaşamayacağımız konusunda peşinen anlaşmak zorundayız. Bizimki gibi zengin geçmişi olan bir ilişkide bu durum doğaldır. Ancak anlaşmazlıkları geleceğe yönelerek çözmeye çalışacağız” şeklinde konuştu.
Herzog, Erdoğan’a seslenerek, işbirliğini sürdürme yönündeki umudunu dile getirdi.

“Hristiyanlar, Yahudiler ve Müslümanlar bu güzel bölgede yan yana birbirimizle barış içinde yaşayabiliriz”
Erdoğan ile toplantısından önce bölgedeki başka liderlerle de görüştüğünü söyleyen Herzog şöyle devam etti:
“İnanıyorum ki hepimiz, tüm dinlerin mensupları, Hristiyanlar, Yahudiler ve Müslümanlar bu güzel bölgede yan yana birbirimizle barış içinde yaşayabiliriz ve yaşamalıyız. Bölgede istikrar, refah, barış ve güvenliği tesis etmek için birlikte çalışmamızı diliyorum.”
Herzog, “Ukrayna’daki savaş çok kan dökülmesine neden olan insani bir felakettir” diyerek, İsrail ve Türkiye’nin Ukrayna’daki savaşı durdurmak ve insanlığı başka bir yıkımdan kurtarmak için arabuluculuğa katıldığına dikkat çekti.

2007’den bu yana Türkiye’yi ziyaret eden ilk İsrail Cumhurbaşkanı
2007’den bu yana Türkiye’yi ziyaret eden ilk İsrail Cumhurbaşkanı olan Herzog, Anıtkabir'i ziyaret etmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bir araya geldi.
Herzog, Ankara programında son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onuruna verdiği resmi akşam yemeğine katıldı.
Cumhurbaşkanı Herzog’un bugün İstanbul’da Yahudi cemaatinin üyeleriyle bir araya gelecek.

İki lider ülkeleri arasındaki siyasi ve güvenlik ilişkilerini iyileştirmek için bir dizi adım üzerinde anlaştı
Tel Aviv’den üst düzey bir kaynak, Erdoğan ve Herzog’un iki ülke arasındaki siyasi ve güvenlik ilişkilerini iyileştirmek ve bunu başarmak için iki hükümet arasında mümkün olan en kısa sürede çalışmaya başlamak için bir dizi adım üzerinde anlaştığını açıkladı.
Kaynak, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nın anlaşmayı pratik adımlara dönüştürmek için önümüzdeki ay Tel Aviv’e gideceğini söyledi.

“Diplomatik ilişkilerin tam olarak yeniden başladığına dair açıklama yapmadılar”
Söz konusu kaynak, Erdoğan ve Herzog’un diplomatik ilişkilerin tam olarak yeniden başladığına dair açıklama yapmadıklarına dikkat çekerek, “Bu konuyu gelecek döneme bıraktılar, ancak kademeli olarak eski haline getirmek için ilişkilerde bir dönüm noktasını vurguladılar” dedi.
İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, 2010 yılında İsrail’in Gazze Şeridi’ne ulaşmaya çalışan Mavi Marmara isimli yardım gemisine düzenlediği saldırıda 10 Türk sivilin öldürülmesiyle birlikte kriz yaşadı.
İki ülke, 2016 yılında büyükelçilerinin geri dönüşünü gören bir uzlaşma anlaşması imzaladı. Ancak iki yıl sonra Türkiye, İsrail güçlerinin ‘Büyük Dönüş Yürüyüşü’ne katılan Filistinlilere yönelik saldırısını protesto etmek için büyükelçisini geri çağırdığında, uzlaşma kısa sürede çöktü.
Bu protestolar sırasında patlak veren çatışmalar, 310 Filistinli ve 8 İsraillinin ölümüyle sonuçlandı.
Tüm bunların ardından, son aylarda Türkiye ile İsrail arasında net bir yakınlaşmaya tanık olundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsrailli mevkidaşı, Herzog’un geçen Temmuz ayında göreve başlamasından bu yana birkaç kez konuştu.

Saadet Partisi’nden ‘Herzog’u ülkemizde istemiyoruz’ protestosu
Saadet Partisi örgütleri, 81 ilde eş zamanlı olarak, ‘İşgalci İsrail’in Cumhurbaşkanı Herzog’u ülkemizde istemiyoruz’ protestosu düzenledi.
Saadet Partisi İstanbul İl Başkanı Ömer Faruk Yazıcı, Eminönü Meydanı’nda düzenlenen protestoda yaptığı açıklamada, Herzog’un Türkiye’ye davet edilişini şiddetle kınadıklarını söyledi.
Yazıcı ayrıca, “Anormalliklerin normalleşme olarak takdim edilmesini ise reddediyoruz. Kudüs’e, Gazze’ye bombalar yağdıran, ilk kıblemiz Mescid-i Aksa’yı kirli postallarıyla çiğneyen, çoluk-çocuk, kadın, yaşlı demeden mazlumları katledenlerin ülkemizde yeri yoktur ve olmayacaktır” dedi.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times