Moritanya-Mali diplomatik gerilim devam ediyor

Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
TT

Moritanya-Mali diplomatik gerilim devam ediyor

Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)
Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani (EPA)

Moritanya Dışişleri Bakanlığı, dün Mali'nin Nuakşot'taki büyükelçisinin dışişlerine çağrıldığını açıkladı. Bunun üzerine Nuakşot ile Bamako arasındaki diplomatik gerilim devam etti.
Moritanya, Mali ordusu tarafından Mali topraklarındaki Moritanya vatandaşlarına karşı işlenen suç eylemlerine karşı tepkisine büyükelçisine bildirdi.
Bakanlığın açıklamasında iki ülke arasındaki sınırı kapatma olasılığına değinildi. Bunun gerçekleşmesi halinde, askerlerin yönetimi ele geçirmesi nedeniyle geçen Ocak ayından bu yana Batı Afrika ülkeleri tarafından ablukaya alınan Afrika ülkesinin izolasyonu daha da artıracak.
İki ülke arasındaki sınır şeridinde yaşayan vatandaşların aktardığına göre, Rus helikopterinin eşlik ettiği bir Mali ordusu birimi, geçen Cumartesi, hayvanlarını sulamak için bir kuyuya giden 31 Moritanyalıyı tutukladı. Tutuklanan kişiler saatler sonra ölü bulundu.
Tanıklar, çok sayıda ölünün bulunduğu toplu bir mezar bulduklarını ve cesetlerinin ateşe verildiğini söylediler. Tanıkların aktardığına göre yangının cesetleri tamamen yok etmemesi nedeniyle bazı akrabaları onları tanıdı.
Bu olay, Moritanya sokağında bir öfke dalgasına yol açarken, Moritanya veya Mali tarafından olayı doğrulayan resmi bir açıklama yapılmadı.
Moritanya İçişleri Bakanlığı, “Ülkenin üst makamları, Mali'deki bazı vatandaşlarımızla iletişimin kesildiği duyumlarını büyük bir ilgiyle takip ediyor. Kayıp vatandaşların akıbetinin tespiti ve haklarında doğru bilgilere ulaşılması için gerekli tüm tedbirler süratle alındı. Mali sınırına bitişik bölgelerdeki vatandaşlar dikkatli ve temkinli olmalı. Vatandaşlarımızı sınırlarımız dışındaki bölgelere ve şu anda özel bir durumdan geçen ülkeye (Mali) gitmemeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.
Mali ordusu tarafından Moritanya sınır şeridinde El-Kaide'ye karşı, Rus Wagner birimlerinin desteğiyle tarama operasyonları gerçekleştiriliyor. Geçen hafta, bir Rus helikopteri sınır şeridinde altı Moritanyalıyı taşıyan bir araca ateş açtı.
 Moritanya İçişleri Bakanı Muhammed Salim Veled Marzuk, başkent Nuakşot'taki bir hastanede yaralıları ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, olayda iki kişinin yaralandığını ve faillerden muhakkak hesap sorulacağını söyledi.
Moritanya Dışişleri Bakanlığı, dün Mali'nin Nuakşot'taki büyükelçisinin ülkeye çağrıldığını açıkladı. Moritanya, Mali ordusu tarafından Mali topraklarındaki Moritanya vatandaşlarına karşı işlenen "suç eylemlerine" karşı "protestosunu" büyükelçisine bildirdi. Bakanlık, Moritanyalıların Mali'de maruz kaldığı durumu "düşmanca davranış" olarak nitelendirdi.
Moritanyalı bir hükümet ve güvenlik heyeti, birkaç hafta önce Mali'de birkaç Moritanyalının öldürülmesinin ardından Bamako'ya gitti. Moritanya bir soruşturma komisyonu oluşturdu. Moritanya Dışişleri Bakanlığı, mali makamları tarafından verilen güvencelere rağmen, Mali yetkililerin Moritanya'daki muadillerine karşı tepki düzeyinin düşük olduğunu bildirdi.
Moritanya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamanın sonunda, Nuakşot’un kardeşlik ve insani düşüncelere dayanan, kardeş Mali halkının aç bırakılmasını reddeden ve tarihi ve coğrafi bağları dikkate alan konumu hatırlatıldı. Açıklamada masum vatandaşların canlarının ve mallarının güvenliğinin her şeyin üstünde olduğu dile getirildi.
Diplomatik bir kaynağın ifadesine göre, iki ülke arasındaki sınırların kapatılması ihtimali bulunuyor. Mali'deki yetkililer tarafından son yaşananlar hakkında herhangi bir yorum yapılmadı. Mali ordusu kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında yorum yapmadı. Mali ordusu ülke topraklarının farklı bölgelerinde sivillere karşı katliamlar yapmakla ilgili haftalardır suçlamalarla karşı karşıya. Mali ordusu, terör örgütlerine karşı bir savaş yürüttüğünü ve sivilleri hedef almadığını yaptığı basın açıklamalarıyla bildiriyor.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.