Suudi şirketlerden savunma uçaklarının bakım alanına büyük ilgi

Suudi Arabistan’da gerçekleşen Dünya Savunma Fuarı'nın oturum aralarında dün bazı anlaşmalar imzalandı (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan’da gerçekleşen Dünya Savunma Fuarı'nın oturum aralarında dün bazı anlaşmalar imzalandı (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi şirketlerden savunma uçaklarının bakım alanına büyük ilgi

Suudi Arabistan’da gerçekleşen Dünya Savunma Fuarı'nın oturum aralarında dün bazı anlaşmalar imzalandı (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan’da gerçekleşen Dünya Savunma Fuarı'nın oturum aralarında dün bazı anlaşmalar imzalandı (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen ve dün etkinlikleri sona eren Dünya Savunma Fuarı’nda Suudi şirketler savunma uçaklarının bakımı alanına büyük ilgi gösterdiler. Şirketler, imzaladıkları anlaşmalar ve sözleşmelerle, savunma endüstrilerini ve teknik yatırımları yerelleştirmeye yönelik çabalarını vurguladılar. Fuarın son gününde, savaş gemileri ve askeri helikopterlerin yapımı alanlarında çeşitli iş birliği anlaşmaları ve ortaklık sözleşmeleri imzalandı.

Yenilikçi ürünler
Fuarın oturum aralarında, The Saudi Maintenance and Supply Chain Management Company (SMSCMC), Suudi yatırım şirketi TAQNIA ile bir anlaşma imzaladı. SMSCMC ayrıca, Suudi Arabistan’ın veri ve yapay zeka alanlarındaki küresel konumunu güçlendirmek için yerel içeriklerin geliştirilmesine ve Suudi pazarına hizmet etmeye katkıda bulunacak yenilikçi coğrafi ürün ve hizmetler geliştirmek amacıyla Suudi Arabistan Veri ve Yapay Zeka Kurumu (SDAIA) ile başka bir anlaşma daha yaptı.
Öte yandan BAE Systems Suudi Arabistan iştiraki International Systems Engineering (ISE) Şirketi ile SDAIA arasında, kurumlar için bilgi teknolojisi hizmetleri, siber güvenlik hizmetleri ve güvenli ağlarının yanı sıra profesyonel hizmetler ve insan gücü sağlama amacıyla bir anlaşma yapılırken operasyonel ve teknik imkanlar, gelişmiş güvenlik operasyon merkezleri ve ağ güvenliğinin yanı sıra uzmanlarla ortaklık kurarak veri yönetimi analiz sistemlerinin desteklenmesi ve gelecekteki iyileştirmeler için stratejiler ve planlar geliştirilmesi hedefiyle ikinci bir anlama daha imzalandı.

Kadınlar, Riyad'daki fuarın etkinliklerine büyük ilgi gösterdi (Fotorğraf: Beşir Salih)

Savunma sanayi
SMSCMC CEO'su Dr. Abdullatif Âl-i eş-Şeyh, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, şirketin, Suudi Arabistan savunma sanayisini yerelleştirmeye devam ettiğini, savunma alanında BAE Systems, ISE ve Supply Chain Management (SCM) Şirketi dahil olmak üzere 3 iştirakinin olduğunu söyledi.
Dr. eş-Şeyh sözlerini şöyle sürdürdü:
“Riyad ve Cidde'deki şirketlerim çoğu, Avrupa İş Güvenliği ve Sağlığı Ajansı (EU-OSHA) tarafından uluslararası olarak akredite edilmiş bir dizi eğitim programı aracılığıyla Suudi teknisyenlerin eğitimine ve Sivil Havacılık Otoritesi’nin akredite ettiği eğitim programları aracılığıyla da sivil uçak bakım teknisyenlerinin yetiştirilmesine yatırım yaptı.

Çalışma alanı
Şarku'l Avsat'a konuşan ISE CEO'su Macid el-Muzairi, Dünya Savunma Fuarı'nın oturum aralarında bir dizi devlet kurumu ve ilgili şirketle çok sayıda anlaşma ve mutabakat imzalamanın yanı sıra projelerindeki çalışmaların kapsamını genişletmek için çalıştıklarını söyledi.
Suudi Arabistan’ın önceliklerinden birinin, dijital dönüşümün getirdiği yükümlülükler doğrultusunda hızla gelişen siber güvenlik alanı olduğunu vurgulayan Muzairi, şirketin dijital dönüşüm sürecinde çok önemli bir eylem planı devreye soktuğunu da sözlerine ekledi.
ISE’nin savunma ve ulusal güvenlik alanlarında faaliyet gösteren şirketlere ilk bilgi hizmetleri ve teknoloji yönetimi sağlayıcısı olduğuna dikkati çeken Muzairi, şirketinin sistem mühendisliği ve bilgi teknolojisi alanlarındaki faaliyetlerine işaret ederek, “Bilgiye dayalı bu sektör, yüzde 80'ini Suudilerin oluşturduğu insan gücüne sahip savunma, uzay ve ulusal güvenlik sektörüdür” dedi.

Hassas donanımlar
SMSCMC CEO'su Jeremy Charmak ise Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, şirketin, Internedo, Hawk ve Typhoon model savaş uçakları dahil önemli askeri platformların işlerini yürüttüğünü ve tüm imkanlarını Suudi Arabistan’daki yerel savunma sanayinin ilerletmesi için kullandığını söyledi. Charmak, şu an altısı Suudi Arabistan'da, ikisi İngiltere'de olmak üzere sekiz şubesi bulunan şirketin, yüzde 72'nin Suudi sermayeli olduğunu ifade etti.
Charmak, tedarik zincirleri ve lojistik hizmetlerinde uzman olan ve 2006 yılında kurulan şirketin, hassas ve tehlikeli donanımlar ile güvenlik ekipmanlarının taşınması konusunda çok önemli eğitim programları başlattığına işaret etti.

Deniz platformları
Diğer taraftan Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın en büyük deniz platformu şirketi olan International Maritime Industries (IMI), Hyundai Heavy Industries Şirketi (HHI) ile olan iş birliğini, şirketin Suudi Arabistan’daki deniz iskelesinde askeri gemi üretimini de içerecek şekilde genişleterek yenilediğini duyurdu.
İki taraf arasındaki mutabakat muhtırasının genişletilmesi, araştırma, geliştirme ve gemilerin inşasının yanı sıra Suudi Arabistan’da askeri gemi motorlarının imalatının yerelleştirilmesi gibi alanlarda iş birliği beklentilerinin artmasına katkıda bulunması bekleniyor.
Suudi başkenti Riyad'ın ev sahipliğinde ilk kez düzenlenen Dünya Savunma Fuarı'nda Kral Selman Uluslararası Denizcilik Endüstrileri ve Hizmetleri Kompleksi'nde gerçekleşen bir törenle IMI CEO'su Dr. Abdullah el-Ahmari ve HHI Başkan Yardımcısı Moonyoung Park tarafından iki şirket arasında bir mutabakat zaptı imzalandı. Ahmari, teknik imkanları ve hizmetleri desteklemenin yanı sıra Suudi Arabistan’daki yerel deniz sanayisinin gelişimine katkıda bulunacak birinci sınıf bir deniz tersanesi inşa etme çabalarını desteklediklerini vurguladı.
IMI, sondaj kuleleri ve gemilerin üretiminde kullanılan malzemelerin ve hizmetlerin satın alınmasının yanı sıra gemi bakım, onarım ve yeniden inşasına yönelik yerelleştirme alanında çalışmalar yürütüyor. Şirket aynı zamanda, ürünlerini Suudi Arabistan'da üretme taahhüdünde bulunan tedarikçilerle daha uzun vadeli ortaklıklar kurmayı da amaçlıyor.

Güvenlik sanayileri
Dünya Savunma Fuarı’nın stratejik ortağı olan Suudi Arabistan Askeri Endüstrileri (SAMI) Şirketi, savunma ve güvenlik endüstrileri sektöründe çok sayıda uluslararası firma ile 8 anlaşmanın imzaladığını duyurdu.
SAMI CEO'su Velid Abdulmacid Ebu Halid, gerekli tüm onayları aldıktan sonra, Suudi Arabistan’da ortak bir girişim başlatmak için Boeing ile bir ön anlaşma imzaladıklarını açıkladı. Ebu HAlid’in açıklamalarında göre ortak girişimin hedefi, uçakların gövdeleri ve bileşenleri için bakım hizmetleri sağlamanın yanı sıra şu an Suudi Arabistan’da faaliyet gösteren askeri helikopter platformları için bakım, onarım ve revizyon hizmetleri ve sürdürülebilirlik hizmetleri sağlamak.

Füze sistemleri
SAMI CEO’su Ebu Halid ile General Dynamics CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı Phebe Novakovi arasında Ulusal Muhafız Bakanlığı için ortak bir girişim başlatmak üzere bir anlaşma imzaladı.
Aynı şekilde füze ve füze sistemleri alanında faaliyet gösteren Avrupalı MBDA şirketi ile SAMI arasında, gerekli onaylar alındıktan sonra füze sistemleri için ortak bir girişim başlatmak amacıyla anlaşma imzalandı.
Yeni anlaşmalar arasında, savaşta etkinliğini kanıtlamış askeri araçların üretiminde uzman olan Nimr Automotive Şirketi ile bir üretim lisans anlaşması da yer aldı. Anlaşma ile SAMI’nin 4x4 tuzaklanmış patlayıcılara ve mayınlara dayanıklı zırhlı araçlar üretmesini ve yerelleştirmesini sağlayacak.

Savaş sistemi
Öte yandan SAMI’nin iştiraklerinden biri olan Advanced Electronics Company (AEC) ile İspanyol devlet şirketi Navantia arasında Suudi Arabistan'da teknolojilerin geliştirilmesini teşvik etmek ve yerelleşme faaliyetlerini artırmak için ortak üretim, bakım, onarım ve işletme alanında iş birliği amaçlı bir sözleşme imzalandı.
SAMI ve IMI arasında ise savaş gemileri inşası ve Suudi Arabistan Kraliyet Donanması’na deniz hizmetleri sağlama alanındaki potansiyel iş birliği fırsatlarının ele alacakları bir sözleşme imzalandı.

Kadınların sektördeki varlığı
SAMI tarafından dün yapılan açıklamaya göre kadınların çeşitli alanlarda daha fazla varlık göstermeleri arzunun bir parçası olarak Prenses Nura Bint Abdurrahman Üniversitesi ile savunma sanayisinde, araştırma ve geliştirme sektöründe çalışacak kadın kadrolar yetiştirmek ve iki taraf arasındaki iş birliğini güçlendirmek amacıyla bir anlaşma imzalandı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.