Mısır’da tabiat koruma alanında çıkan yangın, arkasında çevresel ve hukuki sonuçlar bıraktı

Tabiat koruma alanı Nil’in kalbinde yer alıyor ve üzerinde nadir bitkiler bulunuyor

Mısır’ın güneyinde, Asvan’daki Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı (Mısır Çevre Bakanlığı)
Mısır’ın güneyinde, Asvan’daki Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı (Mısır Çevre Bakanlığı)
TT

Mısır’da tabiat koruma alanında çıkan yangın, arkasında çevresel ve hukuki sonuçlar bıraktı

Mısır’ın güneyinde, Asvan’daki Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı (Mısır Çevre Bakanlığı)
Mısır’ın güneyinde, Asvan’daki Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı (Mısır Çevre Bakanlığı)

Mısır, ülkenin güneyinde yer alan Asvan ilindeki Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı’nda çarşamba günü çıkan yangının nedenleri ve yol açtığı çevresel kayıpları belirlemek ilişkin inceleme başlattı. Nadir bulunan ağaçların zarar görmüş olabileceği tahmin belirtiliyor. İnceleme sonuçlarının 24 saat içinde açıklanacağı sözü verildi.
İlk verilere göre, Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı’nında çıkan yangını, sivil savunma ekipleri kontrol altına aldı. Yangın bölgesine, portatif yangın söndürme makineleri yüklü botlar gönderildi, feribotlarla büyük itfaiye araçları yaygın bölgesine nakledildi ve koruma alanındaki tüm işçiler tahliye edildi.
Mısır Çevre Bakanı Dr. Yasmin Fuad dün yaptığı basın açıklamasında, yangının kontrol altına alınması için gerekli olan prosedürlerin hepsinin uygulandığını vurgularken, hasarı sınırlamak için koruma alanından acil bir komite kurulduğunu duyurdu.
Asvan Valiliğinden yapılan basın açıklamasına göre, Asvan valisi Eşref Attia, yangının sebeplerinin ortaya çıkarılması ve zararların tespit edilmesi için konuyu savcılığa sevk etti. Yangın yansımaları ile mücadele kapsamında sahada yapılan çalışmaları takip etmek yapılan teftiş turu sırasında, Asvan Valisi, Çevre Bakanlığı, Sivil Savunma ve Suç Araştırmaları’ndan oluşan yetkili kurula, daha sonra Bakanlar Kurulu’na, Çevre Bakanlığı’na ve Savcılığa sunulmak üzere, yangının nedenleri ve kayıpların boyutu hakkında ayrıntılı bir rapor hazırlaması için 24 saat mühlet verdi. Vali, tabiat koruma alanının eski haline kavuşturulması ve yangından etkilenen ağaçların ve arkeolojik kazıların iyileştirilmesi için tabiatı koruma idaresine bir plan hazırlanması çağrısında bulundu.
Saluga ve Ghazal Tabiat Koruma Alanı’nın alanı yarım kilometreyi geçmediğinden Mısır tabiat alanlarının en küçüğünü temsil ediyor. Özellikle kuş gözlemciliği ile ilgili turistik yerlerden biri olan Saluga ve Ghazal, 1986 yılında 928 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile tabiat koruma alanı olarak belirlendi. Koruma alanı, Asvan Barajı’nın 3 km kuzeyinde, ilk şelale bölgesinde yer alıyor, güneyinde Süheyl Adası, kuzeyde ise Esposarte ve Amun adaları ve Botanik Bahçesi Adası bulunuyor. Saluga kelime anlamı olarak Nubian dilinde şelale anlamına gelirken, Ghazal adada yetişen bir bitkinin adından geliyor. Tabiat koruma alanında, kaplumbağa, deve, keçi, yaban eşeği, sırtlan ve kızıl tilki gibi bazı hayvanların yanı sıra 60 kuş türü ve 90’dan fazla bitki türü de bulunuyor.
Yangının yol açtığı hasarın belirlenmesi için incelemeler devam ederken, Asvan’daki Çevre İşleri Dairesi Bölge Şubesi’ne bağlı Güney Bölgesi Tabiat Koruma Alanları Genel Müdürü İkrami El-Abasiri yaptığı basın açıklamasında, “Alevler, koruma alanındaki nadir ağaçlar başta olmak üzere, koruma alanının paha biçilemez güzelliklerinin büyük bir bölümünü sardı” dedi.
Çevre uzmanı ve Çevre İşleri Dairesi eski başkanı Dr. İbrahim Abdulcelil “Koruma alanında çıkan yangının nedenlerini öngörmek mümkün değil, ancak bazen yangınlar, Avrupa, ABD ve dünyanın diğer ülkelerindeki yangınlarda olduğu gibi, sıcaklıkların yükselmesi ve kuraklık gibi doğal nedenlerden kaynaklanır.” açıklamasında bulundu.
Abdulcelil Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda  “Saluga ve Ghazal Mısır’daki diğer tabiat koruma alanları gibi, Mısır’ın dünya genelinde revaçta olan eko-turizmi harekete geçirmek için, turizm açısından yararlanmaya çalıştığı konumlardan biridir. Devlet şu anda, Mısır’ın 2030 vizyonu stratejisinin uygulanması kapsamında, kalkınma konusunda çevresel hususları dikkate alınması yönünde adımlar atıyor. Aynı zamanda Kasım ayında Şarm eş-Şeyh'te düzenlenmesi planlanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sözleşmesi Taraflar Konferansı'na (COP 27) ev sahipliği yapmaya hazırlanırken, çevre ve iklim alanında Afrika ülkelerine öncülük etmek için çalışıyor” Dedi.



Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
TT

Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)

Herkes Hamas Hareketi ve diğer Filistinli grupların kabul ettiklerini bildirdikten sonra, arabulucuların Gazze Şeridi'nde geçici ateşkes için sunduğu son teklife İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.

Yeni öneri 60 günlük ateşkes öngörüyor. Çeşitli taraflar, bu yeni önerinin birkaç ay önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sunduğu öneriden çok da farklı olmadığını ve arabulucuların her iki tarafın da kabul etmesi umuduyla öneride birkaç kez değişiklik yaptığını vurguladı.

dfgtyu
Dün Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nın batısında İsrail’in hava saldırıları düzenlediği bölgeden kaçan bir kadın ve çocuk (AFP)

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Macid el-Ensari dün yaptığı açıklamada, Hamas'a Gazze'de ateşkes için sunulan önerinin, Filistinlilerin kanının dökülmesini önlemek için ‘mümkün olan en iyi seçenek’ olduğunu ve Hamas'ın bu öneriye son derece olumlu yanıt verdiğini söyledi. İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle neredeyse aynı olan ve Hamas'ın kabul ettiği öneri, İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle yüzde 98 aynı içeriğe sahip.

Peki, orijinal öneri ile güncellenmiş versiyonu arasında hangi farklar var?

Garantiler

Hamas ve daha önce İsrail tarafından sunulan önceki değişikliklerin bir kısmını içeren yeni öneri, ABD dahil arabulucuların garantisiyle 60 gün süreyle ateşkesin sağlanmasını, ikinci aşama müzakerelerin derhal başlatılmasını ve müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin sürdürülmesini öngörüyor.

Orijinal öneri ise herhangi bir güvenceye atıfta bulunmuyor, müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin devam edeceğini belirtmiyor, tarafları müzakereleri sürdürmeye çağırmakla yetiniyordu.

Hayatta kalan ve ölen rehineler

Yeni öneri, ilk gün ve ellinci günde iki grup halinde 10 İsrailli rehinenin salıverilmesi ve bunun karşılığında İsrail hapishanelerinde bulunan belirli sayıda Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeriyor. Serbest bırakılması istenenler arasında ömür boyu ve ağır hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 140 Filistinli tutuklunun yanı sıra, 15 yıldan fazla hapis yatmış 60 kişi, kadınlar, çocuklar ve 7 Ekim 2023 tarihinden sonra Gazze'den tutuklanan diğer kişiler de yer alıyor.

Orijinal öneri ise önceki anlaşmadaki takas şartlarıyla aynı şekilde, ilk gün rehinelerin tamamının serbest bırakılmasını öngörüyordu.

dfgthy
Dün Han Yunus’ta çadırlarına düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

Ateşkesin yedinci günden otuzuncu gününe kadar İsrailli 18 rehinenin cesetleri de iki aşamada teslim edilecek. Bunun karşılığında belirli sayıda Filistinlinin cesedi teslim edilecek. Orijinal öneride her İsrail cesedi karşılığında yaklaşık 10 Filistinli cesedinin teslim edilmesi öngörülüyordu.

İnsani yardımlar

Orijinal ve yeni teklifler, insani yardımların ilk günden itibaren derhal ve bol miktarda sağlanmasını öngörüyor.

sdfrgt
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'a havadan yapılan yardımlar (AP)

İsrail'in çekilmesi

İki öneri, İsrail güçlerinin geçtiğimiz mart ayında ateşkesin ihlal edilmesinden önceki duruma geri dönmesini, bazı bölgelerde yaklaşık bir kilometre, diğer bölgelerde ise daha az veya daha fazla olmak üzere önceden belirlenmiş mesafelerde geri çekilmesini öngörüyor.

dfgthyu
Dün İsrail'in Gazze sınırında zırhlı bir askeri personel taşıyıcı tarafından gerçekleştirilen bir manevra (Reuters)

İsrail, arabulucuların son önerisinde yer alan ve Hamas'ın 4 hafta önce üzerinde değişiklikler yaptığı haritaya göre Morag Koridoru yakınlarındaki Refah'ın çeşitli bölgelerinde kalarak varlığını sürdürecek.

Ayrıca Gazze’nin yönetimi savaşın ertesi günü, Hamas ve Filistinli grupların silahları ve kaderini belirleyecek konular da dahil olmak üzere kapsamlı anlaşmanın şartları çerçevesinde tartışılacak.