Kahire ve Doha’dan iş birliğini geliştirmeye yönelik adım

Mısır ve Katar dışişleri bakan yardımcıları bölgesel sorunları görüştüler.

Mısır ve Katar dışişleri bakan yardımcıları Kahire'de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır ve Katar dışişleri bakan yardımcıları Kahire'de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Kahire ve Doha’dan iş birliğini geliştirmeye yönelik adım

Mısır ve Katar dışişleri bakan yardımcıları Kahire'de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır ve Katar dışişleri bakan yardımcıları Kahire'de bir araya geldiler. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Kahire ve Doha temsilcileri, Mısır-Katar ilişkilerinin güçlendirilmesi ve ikili iş birliğine hız verilmesi amacıyla Kahire’de bir araya geldiler. Mısır'ın Arap İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Alaa Musa, Katar Dışişleri Bölgesel İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhammed bin Abdulaziz bin Salih El-Hulaifi ile Kahire'de Dışişleri Bakanlığı'nda görüştü. Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan dün akşam yapılan açıklamaya göre taraflar iki ülke arasındaki ilişkileri ve iş birliğini geliştirmenin yollarını tartıştı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Bir takım bölgesel meseleler ve ortak menfaatlerle ilgili konular tartışıldı. Görüş alışverişinde bulunuldu" denildi.
Riyad, Kahire, Manama ve Abu Dabi ile Doha arasındaki anlaşmazlığı sona erdirmek için Riyad’da, Ocak 2021'de El-Ula Anlaşması imzalanmıştı. Ardından Mısır ve Katar dışişleri bakanları karşılıklı ziyaretlerde bulundular. Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, geçtiğimiz ay Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad ile Pekin'de 24. Kış Olimpiyatları’nın açılış töreninde bir araya geldi. İkili geçtiğimiz ağustos ayında Bağdat'ta bir araya gelmişti. Ayrıca Glasgow'daki İklim Değişikliği Zirvesi'nde Katar Emiri ile Sisi görüştü.
Mısır-Katar ilişkilerinin yeniden tesis edilmesi ile ilgili gündemin seyrinin geçtiğimiz dönemde hızlanması dikkat çekiyor. İki ülkenin bakanlarını, büyükelçilerini ve yetkililerini bir araya getiren görüşmelerde iş birliği ilişkileri ve bunları geliştirmeye yönelik mekanizmalar ele alınıyor. Mısır'ın Doha Büyükelçisi Amr El-Şerbini, Katar Şura Konseyi başkanı Hasan bin Abdullah El-Ğanim ile geçen aralık ayında bir araya geldi. Mısır Büyükelçisi, Katar'da Şura Konseyi Başkanı seçilmesi vesilesiyle Mısır Parlamentosu Başkanı Hanefi Gabali'den Şura Konseyi Başkanı'na bir tebrik mektubu gönderdi. Geçen kasım ayında da Doha'daki Mısır Büyükelçisi güven mektubunu Şeyh Tamim bin Hamad'a sundu. Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Mısır Büyükelçisi’nin görüşme sırasında Cumhurbaşkanı Sisi'nin selamlarını Katar Emiri'ne ilettiği belirtildi. Gelinen noktanın iki ülke ilişkilerinde yeni bir aşamayı temsil ettiğini ve bu ilişkileri karşılıklı çıkarlar temelinde, daha fazla ortak iş birliğine doğru ilerletmek için karşılıklı isteğin olduğu ifade edildi. Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Katar Emiri’nin Cumhurbaşkanı Sisi'ye selamlarını ilettiği ve iki ülke arasındaki ilişkilerde sağlanan gelişmeye övgüde bulunduğu belirtildi. Şeyh Tamim bin Hamad ayrıca Katar'ın Mısır’la her alanda iş birliğini harekete geçirmeye ve iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmeye istekli olduğunu vurguladı.



Sudan’da ordunun yeniden kontrol ettiği Vad Medeni'de hayat yavaş yavaş canlanıyor

Sudan’da ordunun yeniden kontrol ettiği Vad Medeni'de hayat yavaş yavaş canlanıyor
TT

Sudan’da ordunun yeniden kontrol ettiği Vad Medeni'de hayat yavaş yavaş canlanıyor

Sudan’da ordunun yeniden kontrol ettiği Vad Medeni'de hayat yavaş yavaş canlanıyor

Pazarcılık yapan Ahmed el-Ubeyd, Sudan'ın orta kesimlerindeki Vad Medeni'de bulunan ve yoğun olan İsmaili pazarına müşteriler yavaş yavaş geri dönerken ahşap tezgahının tozunu alıp taze salatalık ve domatesleri dikkatle düzenliyordu.

Ülkede 2023 nisanından bu yana Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki savaştan aylarca uzak kalan bu pazar haftalar önce HDK'nin şehri ele geçirmesinin ardından esnafın dükkanlarını kapatmasıyla ıssızlaşmıştı.

Günlük hayata yavaşça geri dönüş

Ordunun ocak ayında Vad Medeni’nin kontrolünü yeniden ele geçirmesinin ardından yavaş yavaş eski ritmine kavuşan pazarda bugün müşteriler taze ürün fiyatları üzerinden pazarlık yapmaya çalışırken sesler yükseliyor.

fergt
Vad Medeni'nin girişinde Sudan ordusuna ait bir tank (AFP)

Fransız Haber Ajansı AFP'ye konuşan Ahmed el-Ubeyd, “Allah’a şükür şimdi durum güvenli” dedi ve bir yığın soğanın yanında durarak “Alışveriş yeniden başladı” diye ekledi.

Savaş, 2023 nisanında Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu ile ‘Hımidti’ olarak bilinen eski yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu liderliğindeki HDK arasında patlak verdi.

Savaş on binlerce insanın ölümüne, 12 milyondan fazla insanın yerinden edilmesine ve milyonlarca insanın açlık sınırında olduğu dünyanın en kötü insani krizlerinden birinin yaşanmasına neden oldu.

cdfgrthy
Savaşan taraflar sivilleri hedef almak, evleri, pazarları ve hastaneleri bombalamak suretiyle savaş suçu işlemekle suçlanıyor (AFP)

Çatışmanın her iki tarafı da savaş suçu işlemekle, sivilleri hedef almakla, evleri, pazarları ve hastaneleri bombalamakla ve insani yardımların girişini ve dağıtımını engellemekle suçlanıyor.

Vad Medeni, aylarca süren göreceli sakinlikten ve yerinden edilmiş insanların akınına uğradıktan sonra, 2023 sonlarında HDK'nın saldırısıyla savaş bölgesine dönüştü. Yüz binlerce kişi, savaştan önce tarım ve gıda ürünleri kaynağı olan El-Cezire eyaletinin yönetim olan Vad Medeni’yi terk etmek zorunda kaldı.

Savaşın etkileri görülebiliyor

Ancak şehir yavaş yavaş toparlanırken savaşın etkileri, dumanlar yüzünden kararmış duvarlardan kurşunlarla delik deşik olmuş binalara, yıkım ve moloz yığınlarına kadar şehrin her yerinde hala görülebiliyor.

Dükkanların, restoranların ve mağazaların cepheleri hasarlı.

Şehrin en büyük hastanesinin doğum servisinde, beyaz üniformalı hemşireler hastalara bakmak için koridorlarda ilerlerken hamile kadınlar aileleriyle birlikte bekliyor.

Hastanedeki tedavi gören hastalardan biri olan Rihab Musa, “Tedaviler yapılıyor, hayat normale döndü, eskisi gibi değil, ama durum değişti” şeklinde konuştu.

Hastane yavaş yavaş toparlansa da kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Halid Muhammed, tesisin hala ciddi bir personel, ilaç ve ekipman sıkıntısı çektiğini belirtti.

scdfvgrthy
Vad Medeni’de yıkılmış bir binanın yanından geçen bir kent sakini (AFP)

İki ameliyat arasında açıklamalarda bulunan Muhammed, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Dikiş iğnesi ve ipliği de dahil olmak üzere cerrahi malzemelerimizin son kullanma tarihi geçti ve şu anda daha fazla anestezi ekipmanına ihtiyacımız var.”

Muhammed, HDK Vad Medeni’nin kontrolünü ele geçirdiğinde görevdeki tek doktordu ve çok sayıda ameliyat gerçekleştirdi. Halen hasta akınıyla başa çıkmak için bir ameliyattan çıkıp diğerine giriyor.

Yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü

Sudan ordusunun geçtiğimiz ocak ayında Vad Medeni'yi geri almasının ardından Kızıldeniz'deki Port Sudan da dahil olmak üzere ülke genelindeki yerinden edilme merkezlerinde çok sayıda kişi ‘geri döneceğiz’ sloganları attı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre binlerce insanı taşıyan onlarca otobüs, yaklaşık 1,5 milyon yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan Port Sudan, Gadarif ve Kassala'dan Vad Medeni'deki evlerine doğru yola çıktı.

Birçoğunun döndüklerinde neyle karşılaşacaklarına dair hiçbir fikri yoktu, diğerleri ise evlerinin yağmalandığını bildiklerini vurguladı.

Şehir şu anda elektriksiz, çoğu gün su yok ve yakın zamanda geri dönenler iletişim hizmetlerinin yeniden verilemeye başladığını belirttiler.

Gıda güvensizliği

Birleşmiş Milletlere (BM) göre Sudan genelinde yaklaşık 25 milyon kişi gıda güvenliğinden yoksun durumda. Ordu tarafından kontrol edilen güvenli bölgelerde bile çoğu insan, özellikle gıda, ilaç ve temel malzeme kıtlığı açısından kötüleşen bir insani durumla karşı karşıya.

Yerel gözlemciler ve BM, ordunun Vad Medeni'yi geri almasının ardından azınlıkların hedef alınması ve HDK ile iş birliği suçlamaları da dahil olmak üzere suistimaller yaşandığını bildirmişti.

Tuk-tuk şoförlüğü yapan Muhamed Abdulmunim, tüm bunlara rağmen iyimser olduğunu söyledi.

Pazarda yolcu ararken Vad Medeni'de durumun güvenli olduğunu belirten Abdumunim, “Pazar açık, ulaşım işliyor, geriye halkın geri dönmesi kalıyor” ifadelerini kullandı.