Suriye’deki Kürtler 18 yıl önceki ‘Kamışlı ayaklanmasını’ andı

Fotoğraf (AFP_Arşiv)
Fotoğraf (AFP_Arşiv)
TT

Suriye’deki Kürtler 18 yıl önceki ‘Kamışlı ayaklanmasını’ andı

Fotoğraf (AFP_Arşiv)
Fotoğraf (AFP_Arşiv)

Suriyeli binlerce Kürt, 18 yıl önce rejime karşı yapılan, onlarca ölüm ve yüzlerce gözaltı ile sonuçlanan halk protestolarını anmak için ülkenin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bulunan belediye stadyumunda toplandı.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından yapılan açıklamada, “Suriye krizi 12. yılına girerken, rejim Suriye halkının özgür ve onurlu bir yaşam umutlarına karşı 12 Mart’ta uyguladığı zihniyet ve baskıcı politikalarına hâlâ sımsıkı sarılıyor” denildi.
Güvenlik güçlerinin halka karşı gerçek mermi kullandığına atıfta bulunulan açıklamada, “Kamışlı Stadı’nda 2004 yılında yaşananlar, Baas rejiminin Kürt halkına yönelik katliamlar yapmaya ve bölge unsurları arasında fitne ve kavga çıkarmaya yönelik şovenist zihniyetin devamıdır” ifadeleri kullanıldı.
Ocak ayı sonunda Haseke’deki Sanayi Hapishanesi’nde meydana gelen silahlı isyana değinilen açıklama şöyle devam etti;
“Haseke direnişi, halkların DEAŞ’A karşı yürüttüğü mücadele ve SDG, güvenlik güçleri ve bölge unsurlarının yaptığı büyük fedakarlıklarda somutlaştı. Halkımızın iradesini baltalamayı amaçlayan komplo engellendi.”
Kürt lider İlham Ahmed ise Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı;
“12 Mart 2004 ayaklanması Baas rejiminin merkezi tiranlığına karşıydı. Ayaklanma Kamışlı’dan Halep ve Şam’a yayıldıktan sonra Kürt bilincinin kolektif hafızasını oluşturdu. Suriye genelinde değişimi ve demokrasiye geçişi sağlamak için tüm Suriyelilerin özlemlerini gerçekleştirmeleri için kolektif çalışmanın önemini vurguladı.”

Ne olmuştu?
12 Mart 2004 tarihinde Kamışlı şehrinde oynanan bir maçta bazı Arap taraftarlar Baas rejimi lehine slogan attı.
Kürt taraftarlar da, Baas rejiminin Kürtlere karşı baskı politikalarını eleştiren sloganlar ile bu durumu protesto etti.
Arap ve Kürt taraftarlar arasında patlak veren arbedenin ardından on binlerce Kürt Kamışlı’da sokaklara çıkarak ayaklanma başlattı. Bu ayaklanma kısa sürede birçok şehire de yayıldı.
Bu olaylarda 40’tan fazla Kürt hayatını kaybetti, yüzden fazla kişi yaralandı ve binlerce Kürt gözaltına alındı.

ENKS’den açıklama
Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS), bölgede güvenlik koşullarının bozulması, özgürlüklerin bastırılmasından ve yaşam koşullarının kötüleşmesinden Türkiye’ye yakın muhalif gruplar ve Demokratik Birlik Partisi’ni (PYD) sorumlu tuttu.
Konsey, PYD yönetiminin sorumsuz eylemleri ve müzakereleri bir bütün olarak baltalamanın önünü açan politikalarına rağmen, Kürt birliği ve Suriye’deki Kürtlerin çıkarlarını dikkate alan kapsamlı bir anlaşmanın gereğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’a konuşan Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) Başkanlık Kurulu Üyesi Muhammed İsmail ise, “Kürt diyaloğunun ve müzakere sürecinin uzlaşı için yeniden başlatılması ve Kürt birliğinin düzenlenmesi için çaba gösterilmesi konusu, uygun bir zemin olmaması nedeniyle geçmişte kaldı” dedi.



Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
TT

Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)

Suriye hükümeti tarafından dün yapılan açıklamada federal sistemin reddedildiği bir kez daha ifade edilirken Kürt güçlerine orduya katılmaları çağrısı yapıldı. Kürt ve resmi Suriye kaynaklarına göre bu karar Cumhurbaşkanı Ahmed Şer'in Suriye Demokratik Güçleri Komutanı Mazlum Abdi ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın katıldığı bir toplantıda alındı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız Haber Ajansı AFP'den aktardığı habere göre Suriyeli bir Kürt yetkili, Şara ve Abdi, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni (KDSÖY)Suriye devletine entegre etme çabalarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ifade etti.

Kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan yetkili, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Barrack'ın da toplantıya katıldığını söyledi.

Toplantının, ‘KDSÖY ile Şam hükümeti arasındaki ilişkiler ile ekonomik ve askeri konuların’ görüşülmesi için düzenlendiğini de sözlerine ekledi.

Bu toplantı, Şara ve Abdi arasında henüz uygulanmayan bir ikili anlaşmanın imzalanmasından dört ay sonra gerçekleşti.

Şara’nın 10 Mart'ta ABD’nin himayesinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Abdi ile imzaladığı anlaşma, ‘Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların, sınır geçişleri, havaalanı, petrol ve gaz sahaları dahil olmak üzere Suriye devletinin yönetimi altına alınmasına’ ilişkin maddeler içeriyordu.

Ancak KDSÖY, anayasal bildirinin ardından hükümetin çeşitliliği yansıtmadığını söyleyerek yönetimi eleştirdi. Kürt güçler geçtiğimiz ay ‘merkezi olmayan demokratik’ bir devlet talebinde bulunmuş, Şam ise buna ülkede ‘bölünme girişimlerini’ reddettiğini vurgulayarak yanıt vermişti.

Suriye hükümetinden bir kaynak dün devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Suriye devleti, ‘tek Suriye, tek ordu, tek hükümet’ ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu yineler ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne aykırı her türlü bölünme veya federalizm biçimini kesin bir şekilde reddeder” ifadelerini kullandı.

Kaynak, “Suriye ordusu, tüm vatandaşları birleştiren ulusal bir kurumdur. Devlet, SDG'den Suriyeli savaşçıların anayasal ve yasal çerçeve içinde ordunun saflarına katılmasını memnuniyetle karşılıyor” dedi.

Kaynak ayrıca, ‘imzalanan anlaşmaların uygulanmasındaki herhangi bir gecikmenin ulusal çıkarlara hizmet etmeyeceği, aksine durumu karmaşıklaştıracağın ve Suriye'nin tüm bölgelerinde güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına yönelik çabaları engelleyeceği’ uyarısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Şara, geçtiğimiz yıl aralık ayında İslamcı grupların ittifakının başında eski Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimini devirerek Şam'da iktidarı ele geçirdi. O tarihten bu yana Şara, Suriye'deki tüm askeri grupların lağvedilmesini savunuyor.

Ancak Suriyeli Kürtler, on binlerce erkek ve kadından oluşan askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Suriye'nin birliğini korumak ve ülkede güvenliği yeniden tesis etmek, yeni yetkililer için başlıca zorluklar arasında yer alıyor.

On yıllardır ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kalan Suriyeli Kürtler, bugün yeni iktidarın karar alma sürecini merkezileştirme ve geçiş döneminin yönetiminden önemli unsurları dışlama çabalarını eleştiriyorlar.

SDG lideri Abdi, mayıs ayı sonlarında bir televizyon röportajında “Şam ile yaptığımız anlaşmaya bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmeye çalışıyoruz” dedi. Ancak ‘Suriye'nin merkezi olmayan, tüm bileşenlerinin tüm haklarına sahip olduğu ve kimsenin dışlanmadığı bir ülke olması’ konusunda kararlı olduğunu da vurguladı.

Şara, Şam’da iktidarı devralmasının ardından tüm silahlı grupların feshedileceğini açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, DEAŞ’ı 2019 yılında son kalesinden de kovana kadar mücadelede etkinliğini kanıtlamış olan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Kürt özyönetim, Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda, Şam’daki kaynaklara ihtiyaç duyduğu en önemli petrol ve doğalgaz sahalarını da içeren geniş bir alanı kontrol ediyor. Aralarında binlerce yabancının da bulunduğu DEAŞ üyelerini de kamplarda ve gözaltı merkezlerinde tutuyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani daha önce yaptığı bir açıklamada, KDSÖY’le imzalanan anlaşmanın maddelerinin uygulanmasında ‘oyalanmanın ülkedeki kaosu uzatacağını’ söylemişti.