Kovid-19’dan Ukrayna’daki savaşa komplo teorileri yaygınlaşıyor

Kovid-19’dan Ukrayna’daki savaşa komplo teorileri yaygınlaşıyor
TT

Kovid-19’dan Ukrayna’daki savaşa komplo teorileri yaygınlaşıyor

Kovid-19’dan Ukrayna’daki savaşa komplo teorileri yaygınlaşıyor

Tüm gözler Rusya’nın Ukrayna’ya işgal girişimine odaklanmışken, komplo teorileri üreten bazı kişiler, iki yıl boyunca internette Kovid-19 ile ilgili olarak yanlış bilgiler içeren paylaşımlar yaptıktan sonra Kremlin propagandası yaymaya başladılar.
Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre, komplo teorisyenleri, savaşın dikkatleri başka yöne çekmek için bir girişim olduğu konusunda ısrar ediyor, hatta bazıları bunun Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un gelecek ay düzenlenecek seçimlerde ikinci kez cumhurbaşkanlığını kazanmasını sağlamak üzere bir hamle olduğunu bile iddia ediyor.
Uzmanlar, komplo teorileri paylaşanları huzursuzluk çıkarmayı amaçlayan, dünyanın yaşamakta olduğu en önemli olayı hedef alarak, bu konuda yanlış senaryolarını yaymayı amaçlayan ‘fırsatçı’ kişiler olarak tanımlıyor.
Ele alınan konulardaki değişiklik, komplo teorilerinde bulunan tanınmış isimler olan, Fransa’dan Silvano Trotta, ABD’den Sherri Tenpenny ve Avustralya’dan Simeon Boikov dahil olmak bu kişilerin Facebook, Twitter ve Telegram hesaplarında açıkça görülüyor.
Komplo teorilerinde bulunan bazı kişiler, Ukrayna’nın ‘uluslararası bir çocuk istismarı ağının arka üssü’ olacağını veya ‘yeni bir dünya düzeni’ için yeni bir koronavirüs türü çıkmak için çalışacak ‘gizli ABD laboratuvarlarına’ ev sahipliği yapacağını söylüyor.
Fransa’dan komplo teorileri uzmanı olan Tristan Mendes France, koronavirüs hakkında söylentiler yayan bazı kişilerin şimdi bunu Ukrayna savaşı konusunda yaptığını söyledi.
Tristan Mendes France “Bu bir sürpriz değil, komplo dünyası mevcut haberlerin etrafında büyüyen boş bir kabuktur.” ifadelerini kullandı.
Kremlin ise, “Ukrayna’ya yönelik saldırının, aslında Rusça konuşan nüfusu kurtarmak ve onları bir Nazi rejiminden korumak üzere bir plan olduğu” propagandasını yapıyor.
Konu değişmiş olsa da, komplocuların hedef aldığı kişiler değişmedi.
Bill Gates ve George Soros’un isimleri tekrar gündeme geldi, AFP tarafından doğru olmadıkları belirtilen bir dizi yanlış bilginin yer aldığı paylaşımlara konu oldular.
Söz konusu iki milyarder pandemiyi planlamakla suçlanmıştı, şimdi ise Ukrayna’daki biyolojik silah fabrikalarını finanse ettikleri iddia ediliyor.
Bazıları, bu ikilinin yeni bir virüsü hazırlarken, dikkatleri başka yöne çekmek için savaşı planladıklarını bu nedenle Rusya’nın planı durdurmak için müdahale etmek zorunda kaldığını söylüyor.
Dijital Nefretle Mücadele Merkezi CEO’su Imran Ahmed, pandemi sırasında ünlü olan, aşılara karşı bir dizi kişinin, dünyanın Ukrayna işgal girişimine olan ilgisini sömürmeye çalıştığını belirtti ve bu kişileri ‘fırsatçılar’ olarak değerlendirdi.
Kovid-19 pandemisi öncesinde tanınmayan anca şimdi Facebook, Telegram ve bir Rus sosyal ağı olan VKontakte platformunda binlerce takipçisi bulunan Silvano Trotta, bu platformlar üzerinde “Sahte Ukrayna krizi” hakkındaki teorilerini paylaşıyor.
Atlantik’in diğer tarafında, Kovid-19 hakkında yanlış bilgiler paylaşan ABD’li bir ortopedi doktoru olan Sherri Tenpenny, Telegram’daki 160 bin takipçisine Ukrayna çatışmasını arkasında Yahudilerin olduğunu söylüyor.
Ancak komplo teorilerindeki Rus yanlısı olma durumu yeni bir şey değil. Zira Moskova, internette yanlış bilgi yaymada öne çıkan taraflardan biri olarak görülüyor.
Mayıs 2021’de, gizemli bir iletişim ajansının Batı aşılarını eleştirmek için internette tanınan kişilerle bağlantı kurulmasının ardından gözler Rusya’ya çevrildi ancak Moskova herhangi bir bağlantıyı reddetti.
Bununla birlikte, aşı karşıtı ve Kovid-19’a yönelik şüphecilikten konusundan Ukrayna’ya karşı Rus yanlısı bir olma yaklaşıma geçişin arkasında Moskova’nın olup olmadığını kesin olarak bilinmesi mümkün değil.
Fransız Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nden Julien Nocetti, gerek Kovid-19 ile gerekse Ukrayna olan yanlış bilgilerin, Batı demokrasilerinde hoşnutsuzluk uyandırdığını, istikrarsızlığa neden olduğunu dolayısıyla da Moskova’nın çıkarlarına hizmet ettiğini belirtti.
Julien Nocetti, Moskova’nın, Kovid-19’a şüpheyle yaklaşan ve aşı karşıtı olan hesaplardan nasıl çıkar sağlayacağını öğrendiğini söyledi.
Nocetti ayrıca, Avrupa ve ABD’de yapılan hatanın, Rusya’dan yayınlanan yanlış bilgilerin ‘son derece özel bir kriz bağlamında’ olduğunun düşünülmesi olduğunu zira Kremlin’in çok daha stratejik bir vizyona sahip olduğunu ve uzun vadeli düşündüğünü belirtti.



İsrail'de Netanyahu'nun Gazze'yi işgal etme kumarına karşı yarın genel grev düzenlenecek

Esirlerin akrabaları ve aktivistler, Hamas'ın elinde tutulanların serbest bırakılmasını talep etmek için perşembe günü Tel Aviv'de bir yolu kapattı. (Reuters)
Esirlerin akrabaları ve aktivistler, Hamas'ın elinde tutulanların serbest bırakılmasını talep etmek için perşembe günü Tel Aviv'de bir yolu kapattı. (Reuters)
TT

İsrail'de Netanyahu'nun Gazze'yi işgal etme kumarına karşı yarın genel grev düzenlenecek

Esirlerin akrabaları ve aktivistler, Hamas'ın elinde tutulanların serbest bırakılmasını talep etmek için perşembe günü Tel Aviv'de bir yolu kapattı. (Reuters)
Esirlerin akrabaları ve aktivistler, Hamas'ın elinde tutulanların serbest bırakılmasını talep etmek için perşembe günü Tel Aviv'de bir yolu kapattı. (Reuters)

İsrail’deki kamuoyu yoklamaları, vatandaşların çoğunluğunun Gazze şehrinin işgaliyle savaşın şiddetlenmesine karşı olduğunu ve buna karşı çıkan orduyu desteklediğini açıkça gösteriyor. Hükümetin bu işgali dayatmakta ısrarcı olmasıyla, bir milyondan fazla İsrailli, yarın bir günlük greve hazırlanıyor. Vatandaşlar, savaş kararının iptal edilmesini ve Hamas ile esir takası anlaşmasıyla savaşı sona erdirmek için müzakerelere odaklanılmasını talep ediyor.

Hamas'ın elinde tutulan İsrailli esirlerin aileleri, bir milyondan fazla işçi ve memurun greve katılacağını ve meslek sendikalarına greve katılma konusunda serbestlik tanındığını belirtti. Şimdiye kadar, Tel Aviv ve Yafa belediyeleri de dahil olmak üzere onlarca belediye ve yüz binlerce ticari işletme, İsrail'in çeşitli bölgelerini kapsayacak grev kapsamında yarın kapılarını kapatma sözü verdi.

Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli esirlerin ailelerinin oluşturduğu Esirler ve Kayıp Aileleri Forumu'nun açıklamasına göre, yüz binlerce vatandaşın, Tel Aviv dahil olmak üzere başlıca şehirlerin sokaklarında başlayacak olan gösterilere ve protesto etkinliklerine katılarak esirlerin iadesini talep etmesi bekleniyor.

Gazze savaşının sona erdirilmesini ve Hamas tarafından esir tutulanların serbest bırakılmasını talep eden göstericiler, Tel Aviv, 12 Ağustos 2025 (AP)Gazze savaşının sona erdirilmesini ve Hamas tarafından esir tutulanların serbest bırakılmasını talep eden göstericiler, Tel Aviv, 12 Ağustos 2025 (AP)

İsrail’deki tüm muhalefet partileri greve katılım çağrısında bulundu.

Dün Tel Aviv'de yayınlanan iki kamuoyu araştırmasının sonuçları, İsraillilerin çoğunluğunun savaşın durdurulmasını desteklediğini ve savaşın sonuçlarından endişe duyduğunu ortaya koydu. Yahudi Halkı Politika Enstitüsü (JPPI) tarafından yapılan ankete göre, halkın yüzde 54'ü Hamas'ın Gazze Şeridi'nde iktidarda kalması durumunda bile bir anlaşma yapılmasını istiyor. Yüzde 37 ise belirlenen hedefler (Hamas'ın iktidardan düşürülmesi ve tüm esirlerin geri getirilmesi) gerçekleştirilene kadar savaşın devam etmesi gerektiğini söyledi.

Ma'ariv gazetesinin yaptığı ankete göre, İsrail vatandaşlarının çoğunluğu Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın devam etmesinin kişisel, sosyal ve ekonomik zararlar doğuracağından endişe duyuyor. Ankete katılanların yüzde 69'u sosyal uyumun bozulmasından endişe duyduğunu belirtirken, yüzde 26'sı endişe duymadığını söyledi. İkinci sırada kişisel ekonomik zarar endişesi yer aldı; yüzde 66'sı bu endişeyi dile getirirken, yüzde 30'u bu olasılıktan endişe duymadığını belirtti. Yüzde 63'ü ülke içinde veya dışında güvenlik hedefli saldırılardan endişe duyduğunu belirtirken, yüzde 31'i bu konuda endişe duymadığını ifade etti.

Ankete katılanların yüzde 59'u Başbakan Binyamin Netanyahu'nun performansından memnun olmadığını söylerken, yüzde 36'sı memnun olduğunu belirtti. Aynı şekilde, yüzde 57'si Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın performansından memnun olmadığını söylerken, yüzde 32'si memnun olduğunu söyledi. Yüzde 50'si Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in performansından memnun olduğunu ifade ederken, yüzde 34'ü memnun olmadığını belirtti.

Gazze Şeridi’nde tutulan esirlerden birinin annesi, 12 Ağustos 2025'te Tel Aviv'de Gazze savaşının sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması için düzenlenen protesto sırasında bir tabut maketinin yanında oturuyor. (AP)Gazze Şeridi’nde tutulan esirlerden birinin annesi, 12 Ağustos 2025'te Tel Aviv'de Gazze savaşının sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması için düzenlenen protesto sırasında bir tabut maketinin yanında oturuyor. (AP)

İsrail muhalefetinden solcu Demokratlar Partisi lideri ve eski Genelkurmay Başkan Yardımcısı Yair Golan, hükümetin çoğunluğun görüşünü görmezden geldiğini ve diktatörce savaşı dayattığını, bu nedenle grev, ekonomiyi felç etme ve sokakları protestocularla doldurmanın İsrail'i Netanyahu'nun ordunun ve diğer güvenlik kurumlarının muhalefetine rağmen Gazze'yi işgal etme kararında oynadığı kumardan kurtaracağını söyledi.

Golan dün Haaretz gazetesinde yayınlanan yazısında şu ifadeleri kullandı: “Netanyahu'nun koyduğu kuralları yıkmalı ve onu, yönetimin ancak halkın onayıyla mümkün olabileceğini anlamaya zorlayacak bir halk mücadelesi yürütmeliyiz. Bunu yapmalıyız, çünkü alternatif yenilgi, çöküş ve vatanın yok olmasıdır. Netanyahu, iktidarı boyunca halka yalan söylemekten çekinmedi. O, nefes aldıkça yalan söylüyor. Ancak en büyük ve en tehlikeli yalan, Gazze Şeridi'ndeki savaşla ilgili olan, ‘ebedi savaşı’ veya ‘mutlak zaferi’ meşrulaştırma yalanıdır. Bu yalan yüzünden en yüksek bedeli ödüyoruz; kaçırılanların, askerlerin, İsrail ve Gazze Şeridi'ndeki insanların hayatları... Tüm askeri kriterlere göre Hamas 2024'te yenilgiye uğradı; Gazze'deki taburları ve tugayları yok edildi, İsrail'in iç cephesini vurma kabiliyeti etkisiz hale getirildi ve geçen yılın sonuna kadar Gazze Şeridi'nde İsrail devletini tehdit edebilecek organize bir güç kalmadı. Ancak yine de savaş, güvenlik nedenleriyle değil, siyasi nedenlerle devam ediyor. İsrail'in güvenlik çıkarı savaşı sona erdirmek ve Hamas'ın iktidarını yıkmaktır, ancak Netanyahu ‘Hamas bir hazinedir’ politikasını tercih ediyor. Bir kez daha, kişisel çıkarları için İsrail'in güvenliğini tehlikeye atan adımlar attı. Sonsuz savaş, aşırı mesihçi unsurlar üzerine kurulu hükümetini ayakta tutan tek yapıştırıcıdır.”

Gazze savaşının sona erdirilmesini ve Hamas tarafından esir tutulanların serbest bırakılmasını talep eden göstericiler, Tel Aviv, 12 Ağustos 2025 (AP)Gazze savaşının sona erdirilmesini ve Hamas tarafından esir tutulanların serbest bırakılmasını talep eden göstericiler, Tel Aviv, 12 Ağustos 2025 (AP)

İsrailli yazar Nahum Barnea, Yedioth Ahronoth gazetesindeki köşe yazısında, “Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, bugün Netanyahu için bir kumar masasındaki top gibi. Siyasi liderliğe itaat etmek zorunda. Buna rağmen, genelkurmay başkanları, kendilerini rahatsız eden siyasi düzeydeki bir karara karşı çıkmanın yollarını bulabilirler. Yöntemi, zamanı ve araçları kendileri belirleyebilirler. Genelkurmay Başkanı, esirlerin hayatını tehlikeye atacak bir askeri operasyona emir vermeyeceğini açıkça belirtti. Bu, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne parmak uçlarında girmesini zorunlu kılıyor. Gazze Şeridi'nde hayatta olan esirler var; orta bölgedeki kamplarda ve Deyr el-Balah'ta da esirler var. Esirler nakledilebilir. İsrail ordusu, esirlerin kendi kuvvetlerinin ateşi altında ölmesini önlemek konusunda zorluk çekecektir” ifadelerini kullandı.

Bu nedenle bazı uzmanlar, ordunun hazırladığı yeni savaş planlarının uygulanacağı bir duruma gelinmesinden şüphe duyuyor ve ABD Başkanı Donald Trump'ın müdahale edip bunu durduracağını tahmin ediyor. Ancak bu, ordunun işgal hazırlıklarına devam etmesini engellemiyor. Ordu, birkaç gün önce ez-Zeytun mahallesini işgal etmek için başlattığı operasyonlarda bu işgalin bir modelini hazırlamaya başladı.