Pakistan Talibanı, ülkedeki ‘cihat’ için Afganistan’ın doğusunda bağış topluyor

Peşaver kentinde geçen hafta Cuma namazı sırasında bir camiye düzenlenen intihar saldırısının ardından konuşlanan polisler (EPA)
Peşaver kentinde geçen hafta Cuma namazı sırasında bir camiye düzenlenen intihar saldırısının ardından konuşlanan polisler (EPA)
TT

Pakistan Talibanı, ülkedeki ‘cihat’ için Afganistan’ın doğusunda bağış topluyor

Peşaver kentinde geçen hafta Cuma namazı sırasında bir camiye düzenlenen intihar saldırısının ardından konuşlanan polisler (EPA)
Peşaver kentinde geçen hafta Cuma namazı sırasında bir camiye düzenlenen intihar saldırısının ardından konuşlanan polisler (EPA)

Afganistan sınırındaki Host kasabasında dağıtılan broşürlere göre, Pakistan Talibanı (TTP) ülkedeki ‘cihat’ için Afganistan’ın doğusunda bağış toplamaya başladı.
Afganistan’daki sınır kasabalarında kalıcı bir sığınak bulan Pakistan Talibanı, Host şehrindeki iş insanları ve tüccarlarına Pakistan’daki ‘cihada’ bağış yapmaya çağıran broşürler dağıtmaya başladı.
Pakistan Talibanı, Afganistan’da Taliban’ın Kabil’i ele geçirerek iktidarı devralmasının ardından kentsel alanlarda, kasabalarda ve sınır şehirlerinde saldırılarını hızlandırdı.
Pakistan İçişleri Bakanı Şeyh Raşid Ahmed, Taliban’ın Afganistan’daki zaferinden bu yana ülkede terör saldırılarının arttığını kabul etti.
Pakistanlı gazeteci İhsanullah Tipu Mehsud, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Pakistan Talibanı’ndan bir kaynağa konuyu sorduğunu bildirdi.
Twitter üzerinden yaptığı açıklamaya göre, gazeteci Pakistan Talibanı’ndaki kaynaktan şu yanıtı aldı;
“Kardeşlerimizin (Afganistan Talibanı) Pakistan’da daha önce bağış toplamak için yaptığını yapıyoruz.”
Pakistan Talibanı, son zamanlarda Pakistan güvenlik güçlerine saldırılar başlattı.
Son aylarda, Afganistan Talibanı’nın Pakistan ve Afganistan topraklarını ayıran çitleri kesmeye çalışması da Pakistan Dışişleri Bakanlığı’nın sert tepkisine neden oldu.
Ancak Kabil’deki Taliban rejimi, henüz toprakları üzerinde tam kontrole sahip olmadıklarını ileri sürerek konuyu hafife almaya çalıştı.
Pakistan, son aylarda Pakistan Talibanı’nın kentsel alanlardaki saldırılarına karşı savunmasız hale geldi.
Afganistan’daki Taliban’dan ayrı faaliyet gösteren Pakistan Talibanı, geçtiğimiz Aralık ayından İslamabad yönetimini ateşkes koşullarını ihlal etmekle suçlayarak ateşkesi sona erdirdi.
Örgüt, Pakistan güvenlik güçlerine yönelik saldırılarına yeniden başladı, bu da ülkede şehir ve kasabalarda başka bir şiddet dalgasına tanık olabileceğine dair korkuları artırdı.
Pakistan güvenlik güçlerinin son aylarda gerçekleştirdiği operasyonlar, bazı terör unsurlarının öldürülmesi ve yakalanmasının yanı sıra birçok silah ve mühimmata el konulmasıyla sonuçlandı.
Ülkedeki yetkililer, sınırın Afganistan tarafındaki mevcut gelişmelerin endişe yarattığını söyledi.
Pakistan Talibanı’nın Afganistan sınırındaki kasaba ve şehirlerde bağış toplamaya çalışması, örgüt unsurlarının sınırın diğer tarafında hareket özgürlüğünün tadını çıkardığını gösteriyor.
Pakistan Dışişleri Bakanlığı bu konuyu Afganistan’daki Taliban yönetimi ile ele alabilir.
Ancak sorun şu ki, Afganistan Talibanı sınırın kendi tarafında yasalar ve kurallara uyulmasını sağlayacak fiilen yetkinliğe sahip değil.



Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
TT

Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)

ABD'nin Ağustos 2021'de Afganistan'dan çekilmesiyle önce Kabil'i daha sonra da ülkenin tamamını ele geçiren Taliban, Batı medyasında kadınlara yönelik yasaklarıyla konuşuluyor.

Washington Post, ailesinin geçimini sağlamak zorunda olan kadınların muhtemel cezaları da göze alarak gizli güzellik salonlarında faaliyetlerini sürdürdüğünü bildiriyor. 

22 yaşındaki Simin, otomobillerini evinden birkaç sokak ötede park etmelerini, devriye gezen askerlere dikkat etmelerini ve evine geldiklerinde kısık sesle seslenmelerini müşterilerinden istediğini anlatıyor. 

2020'de liseden mezun olduğunda hayallerini kalp cerrahlığının süslediğini ancak bunu gerçekleştiremeyince rotasını güzellik salonu işletmeciliğine çevirdiğini söylüyor:

Biz bu salonu o kadar büyük bir umut ve sevgiyle açtık ki… Kapatmamız gerektiği söylendiğinde ne hissettiğimi anlatacak herhangi bir kelime yok.

2021'de iktidarı yeniden ele geçiren Taliban, kadınların 6. sınıftan sonra eğitim almasını, devlet dairelerinde çalışmasını ve belirlenenlerin haricinde kıyafetler giymesini hızlıca yasakladı. 

Kuaförler ve güzellik salonlarının bir süre vitrinleri kapalı hizmet vermesine müsaade edilirken Simin de bu sektöre girmiş. 

Ancak Temmuz 2023'te alınan kararla birlikte ülkedeki yaklaşık 12 bin salon kapatılmak zorunda bırakıldı. 

Taliban makyaj, kaş aldırma ve peruğu hem "şeriata aykırı" buluyor hem de evlilik öncesi damat aileleri için maddi bir yük sayıyor.

Simin, babası ve erkek kardeşinin işsiz olması nedeniyle, gizli de olsa kız kardeşiyle birlikte hizmet vermeyi sürdürdüğünü belirtiyor:

Taliban bizi bulacak diye korkuyorum ama başka bir çarem yok. Ailemizin tek gelir kaynağı bu.

Taliban, Simin gibi kadınlara ne gibi cezalar verileceğini net bir şekilde açıklamadı. Birleşmiş Milletler raporları, 2023'te güzellik salonunu kapatmayan kadınların gözaltına alındığını bildiriyor. 

30 yaşındaki Sawita, Taliban'dan korkanlardan. Yasak üzerine salonunu kapatıp deri ürünlerine odaklanan bir terzi olmuş.

Tek başına engelli annesine ve 5 kardeşine bakmak zorunda kaldığını zira babasının da 8 yıl önce Taliban'ın düzenlediği bir intihar saldırısında öldüğünü aktarıyor. 

Kabil'deki bir bodrum katında diğer kadınlara nasıl ayakkabı ve çanta yapılacağını öğreten Sawita, o kadar az para kazanıyor ki ailesiyle birlikte tek odalı bir eve taşınmak zorunda kalmış:

Erken uyanıp Kuran okuduktan sonra kendi işime gittiğim eski hayatımı özlüyorum. Benim özgürlük anlayışım buydu.

Taliban, kadınları işgücünden çıkarma niyetini gizlemiyor. Çalışma ve Sosyal İşler Bakan Yardımcısı Mevleviddin Muhammed Hakbin, 2023'te "Afganların yüzde 95'i kadınlarının işe gitmesini istemiyor" derken geriye kalan yüzde 5'in beyinlerinin Batı tarafından yıkandığını savunmuştu. 

Son dönemdeyse cinsiyet ayrımcılığı politikalarına karşı çıkmayacak şekilde, kadınların "yalnızca onlara yönelik sektörlerde" çalışmasına izin veriliyor. 

Kadınlar erkeklerin giremediği pazarlar, okullar, hastaneler ve cezaevlerinde görev yapabiliyor. 

Fariba Nuri, bu durumdan memnun olanlardan. 50 yaşındaki girişimci, kadınlara pazar tezgahı açma gibi iş kurma tavsiyeleri veriyor. Taliban için "Bize çalışmamızı söylüyorlar ve yardımcı da oluyorlar" diyor. 

Bazı kadınlar da internet üzerinden ticarete başlamış. 23 yaşındaki Beheşta, kozmetik ürünleri ve takı sattığını anlatıyor. Ancak Donald Trump'ın iktidara gelişinin dış yardımları da azaltmasıyla birlikte ülkenin ekonomisi kötüye gidince onların da işleri azalmış.

Adını vermek istemeyen bir kadınsa eskiden Dünya Bankası'nda çalıştığını belirterek "İşe başvurmayı bıraktım. Burada umut kalmadı" ifadesini kullanıyor. 

Independent Türkçe, Washington Post, AP