Maruni Lübnan Kuvvetleri Partisi seçim kampanyasına başladı

Hizbullah İran’ın işgalci gücüdür diyen Semir Caca  seçimleri ‘varoluş savaşı’ olarak niteledi ve Sünni oyları tekeline aldığı iddialarını reddetti  

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Semir Caca parti üyelerine hitap ederken. (Lübnan Kuvvetleri)  
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Semir Caca parti üyelerine hitap ederken. (Lübnan Kuvvetleri)  
TT

Maruni Lübnan Kuvvetleri Partisi seçim kampanyasına başladı

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Semir Caca parti üyelerine hitap ederken. (Lübnan Kuvvetleri)  
Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Semir Caca parti üyelerine hitap ederken. (Lübnan Kuvvetleri)  

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LKP) Genel Başkanı Semir Caca, yaklaşmakta olan parlamento seçimlerinin ‘siyasi yarış’ değil, bir ‘ölüm kalım mücadelesi’ olduğunu söyledi.
“İran’ın işgalci ayrılıkçı gücü” olarak nitelediği Hizbullah’ın Lübnan’ın ortak Direniş vasfını kendine mal ederek çaldığını ifade eden Caca, (Sünni) Müstakbel Hareketi Genel Başkanı Saad Hariri’nin seçimi boykot kararının ardından ‘Sünni oyları’nı tekeline aldığı iddiasını reddetti.  
LKP, eski Başbakan Refik Hariri’nin 2005’te suikasta kurban gittiği tarihin yıldönümü olan 14 Mart’ta seçim kampanyasını başlattı. Parti genel merkezinde partililere hitap eden Caca, “Vatanın tehdit edildiği, kurumlar gasp edilip anayasanın parçalandığı, halkın ümitsizliğe kapıldığı bu süreçte, seçimler siyasi yarış değil bir varoluş savaşı anlamı taşımaktadır. Bugün ya Lübnan’dan geri kalanları koruyacak ve kaybettiklerimizi yeniden elde edeceğiz ya da Lübnan’ın çöküşüne şahit olacağız. Ya hep birlikte özgürlüğümüzü geri kazanacağız ya da hepimiz büyük bir hapishanede mahkum olacağız” diye konuştu.  
Hizbullah’a sert bir biçimde saldıran ve 17 Ekim 2019’da yaşanan kitlesel protestoların temsilcileri olan Halk Hareketi öncülerini de ‘deneyimsiz’ olmakla itham eden Caca şöyle devam etti: “Lübnanlıların yaklaşan seçimlerde üç seçeneği var: Devletin yeniden inşasını isteyip de bunu gerçekleştirmeye güç yetiremeyecekleri tercih edebilirler, devlete karşı olanların ve devlet mekanizmasının işleyişini engellemek isteyenleri tercih edebilirler ya da devletin yeniden inşasını gerçekleştirebilecek olanlar seçebilirler. Bu üçüncü seçeneğe, yani Lübnan Kuvvetlerine oy vermenizi umuyorum”. 
Semir Caca, ‘birinci seçeneğin sloganının ‘Hepsi, Evet Hepsi’ (17 Ekim halk hareketi temsilcileri tüm siyasilerin tasfiye edilmesi gerektiğini savunuyor), ikinci seçeneğin sloganının; ‘Lübnan’ı silah ve güç yoluyla biz yönetiriz’, üçüncü seçeneğin sloganının ise; ‘gelin hep birlikte yeni bir devlet inşa edelim’ olduğunu belirterek, “Birinci slogan yok sayıcı ve olumsuzdur, ikinci slogan küstah ve baskıcıdır, üçüncü slogan ise olumlu, meşru, açık, ulusal ve birleştiricidir, tüm Lübnanlıları bu tercihte bulunmaya davet ediyorum; biz yapmak istiyoruz ve biz yapabiliriz” şeklinde konuştu.  
(Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareketi (ÖYH) Genel Başkanı Cibran Basil’in LKP’ye eleştirilerine de değinen Caca, “Şimdi de bir dördüncü yol hareketi ortaya çıkmış, (ÖYH’yi kastederek) halk bunların ne olduğunu gördü ve geçmişte derslerini verdi, şimdiki seçimlerde de bu dersi tekrar edecektir. Bunlar otuz yıldır değişim ve reform sözlerini tekrar edip duruyorlar, çözümün kendilerinde olduğunu ve düşleri gerçeğe dönüştüreceklerini iddia ediyorlar ancak aldatmaktan başka bir şey bildikleri yok. Zamanla anladık ki bunlar yönetime geldiklerinde anladıkları tek temizlik, devletin ceplerini son kuruşuna kadar temizleyerek kendi ceplerini doldurmaktır” ifadelerini kullandı.  
ÖYH’nin seçimlerin ertelenmesi önerisini de şiddetle reddeden Caca; “Bunlar değişimi istemiyorlar ve seçimlerden nefret ediyorlar. Seçimlerin yapılamaması için çeşitli bahanelere sığınıyorlar, bir bakıyorsunuz gurbetçilerin seçim kullanmasındaki engellere işaret ederek seçim ertelensin diyorlar, gurbetçilerin oylarını önemsedikleri için değil, sadece değişim olursa mevkilerini kaybetmekten korktukları için böyle davranıyorlar” dedi.  
(Sünni) Müstakbel’in seçimi boykot kararı almasının ardından Sünni oyları tekeline aldığı iddialarını da reddeden Caca: “Kimse kimsenin oyunu tekeline almış değil, bizler Sünni liderlerin seçimlerden sonra gerekli pozisyonları elde etmesi için çalışacağız, Lübnan Müftüsü Şeyh Abdullatif Deryan’ı bu konuda şahit gösteriyorum” şeklinde konuştu.  
Hizbullah’ın seçim sloganı ‘koruyoruz ve inşa ediyoruz’ sloganına değinen Caca: “Öncelikle kimse sizin korumanızı talep etmiş değil, bana göre Lübnan’ın önündeki en büyük tehlike Hizbullah’tır. Direniş vasfını intihal etmektedir ve İran’ın işgalci gücü mesabesindedir. Lübnan’ı koruyabilecek tek güç ise devlet ve ordudur. Şu soruyu sormalıyız, Hizbullah ülkedeki en yolsuz şahsiyetlerle ittifak halindeyken ülkeyi nasıl inşa edebilir? Üstelik kendi destekçilerine de sürekli yolsuzlukla ilgisi olmadığı yönünde propaganda yapıyor. Yönetimdeki yozlaşmış kadroyu desteklemiyor mu? Tabi kendisinin yozlaşmış olmadığını varsayarsak, limanlar ve havalimanlarındaki kaçakçılığa girmeyi dahi gerekli bulmuyorum, koruyoruz ve inşa ediyoruz sözü boş bir slogandan ibarettir” ifadelerini kullandı.



Türkiye-Rusya mutabakatı Libya krizine çözümün sağlar mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile ortak basın toplantısı sırasında el sıkışıyor. (DPA)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile ortak basın toplantısı sırasında el sıkışıyor. (DPA)
TT

Türkiye-Rusya mutabakatı Libya krizine çözümün sağlar mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile ortak basın toplantısı sırasında el sıkışıyor. (DPA)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile ortak basın toplantısı sırasında el sıkışıyor. (DPA)

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Libya’nın başkenti Trablus'ta yaşanan son çatışmaların ardından görüş birliğine varması, özellikle Lavrov'un çatışmanın tarafları üzerindeki etkilerinden bahsetmesinin ardından, iki geleneksel rakibin Libya dosyasını ele almadaki olası rolü hakkında ciddi ve çok sayıda soruyu gündeme getiriyor.

Şarku’l Avsat'ın görüştüğü Rus ve Türk gözlemciler, Türkiye'nin Trablus'taki eski Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçlerine verdiği desteğin aksine Moskova'nın Trablus savaşı sırasında (2019-2020) Libya Ulusal Ordusu'nun (LUO) yanında yer almasına dayanarak Moskova ve Ankara'nın ilişkilerinin Libya krizinin gidişatı üzerindeki etkisine ilgiyle bakıyor.

Nüfuz kullanma anlaşması

Beş yıllık bir aradan sonra Lavrov'un Türk mevkidaşıyla Moskova'da yaptığı görüşmelerin ardından iki ülkenin ‘ülkedeki çatışmaların yeniden başlamasını önlemek için Libyalı taraflar üzerindeki nüfuzlarını kullanma konusunda anlaştıklarını’ söylemesi dikkat çekiciydi.

dfrgty6u7
Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin ve Türkiye’nin Libya Büyükelçisi Güven Begiç Trablus'ta (Rusya Büyükelçiliği resmi sayfası)

Lavrov'un konuşmasının önemine rağmen, Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi (RIAC) uzmanı Kirill Semenov, Moskova ile Ankara arasında Libya dosyasında ‘kapsamlı bir çözüme’ ulaşmanın zorluğuna işaret ederek, iki tarafın ‘Türkiye ile müttefik bir batı ve Rusya ile müttefik bir doğu arasındaki nüfuz paylaşımına’ dayandığını belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan Rus uzman, Moskova ve Ankara'nın ‘Libya'da geniş çaplı bir savaşın patlak vermesini önlemek ve çatışan tarafları dizginlemek için belirli bir etkiye sahip olarak Libya güçlerine müdahale edebileceğini ve etkileyebileceğini’ vurguladı.

“Herhangi bir barış, Esed rejiminin devrilmesinden önceki Suriye modeline benzeyecektir, burada iş birliği etkiyi sürdürürken aynı zamanda bölünmeyi de sürdürür” diyen Semenov, gerçek uzlaşmanın ‘kapsayıcı bir Libya diyaloğu gerektirdiğini, özellikle de gördüğümüz gibi Suriye modelinin sürdürülebilir olmadığını’ vurguladı.

‘Çözüm Libyalıların elinde’

Rus-Türk yakınlaşması iki bakan düzeyindeki bir toplantıyla sınırlı kalmadı. Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin ve Türkiye'nin Libya Büyükelçisi Güven Begiç de ‘Libya'daki mevcut durumun kapsamlı bir değerlendirmesini yapmak üzere’ Trablus'ta bir araya geldi.

dsfrgt
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı Yunusbek Yevkurov ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (DPA)

Eski Başbakanlık Başdanışmanı Ömer Faruk Korkmaz Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘Türkiye-Rusya mutabakatının yeterli olmadığını’ belirterek, ‘Libya'da çözüm geciktikçe dış müdahale olasılığının arttığını’ söyledi. Korkmaz, “Sorunun çözümü Libyalıların elinde” dedi.

Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal ise ‘Libya dosyasına kalıcı bir çözüm bulunmasında Moskova ve Ankara'nın rolünün önemini ve etkisini’ kabul etmekle birlikte, ‘kalıcı bir çözümün Libyalılar, uluslararası toplum ve bölgesel aktörler arasında varılacak bir anlaşmayla başlayacağına’ inanıyor.

“Libya adeta uluslararası vesayet altında” diyen Uysal bunu, ‘Birleşmiş Milletler'in (BM) siyasi süreci, hükümetin kurulmasını ve taraflar arasındaki diyalogları tamamen denetlemesine’ ve ‘ABD, Avrupalılar ve bazı bölge ülkelerinin bu dosyadaki rolüyle ilgili’ diğer dış komplikasyonlara bağladı.

dfgthyj
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak, Misrata'daki Türk savaş gemisi TCG Kemal Reis'e gerçekleştirdiği inceleme ziyareti sırasında (Türkiye Savunma Bakanlığı)

Uysal’ın bakış açısına göre, ‘ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir anlayışın varlığı ve mevcut ABD yönetiminin Libya'ya olan ilgisi, Türk-Rus anlayışını kolaylaştırabilir.’

Libya açısından bakıldığında ise Libya Temsilciler Meclisi (TM) Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi üyesi Rabia Buras yakın zamanda bir çözüm beklemediğini belirterek, “Libya dosyasında Rusya ve Türkiye arasındaki ilişki ‘rekabetçi iş birliği’ ya da ‘düşmanca iş birliği’ olarak bilinen karmaşık bir örnek teşkil ediyor” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Buras şu ifadeleri kullandı: “Nüfuz ve çıkarlar için rekabet, tam ölçekli bir askeri çatışmaya girmekten kaçınma kaygısıyla iç içe geçmiş durumda. Bu kırılgan denge, 2020'den bu yana büyük ölçekli askeri operasyonların dondurulmasına katkıda bulundu, ancak aynı zamanda Libya içindeki siyasi ve askeri bölünmeleri derinleştirerek kapsamlı bir çözüme yönelik gerçek bir ilerlemeyi engelledi.”

vfdbghtyju
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Libya Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih ile başkent Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un da hazır bulunduğu bir görüşme gerçekleştirdi. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Buras, Libya'da siyasi çözümün önündeki zorlukları şöyle sıraladı: “Yerel ve uluslararası aktörlerin çatışan çıkarları, uluslararası ivmenin azalması ve Libyalı tarafların kendi aralarındaki güven eksikliği.”

Buras, ‘gerçekçi ve sürdürülebilir bir çözümün ancak devlet kurumlarını birleştirmeyi, adil bir refah dağılımı sağlamayı ve güvenlik sisteminde köklü reformlar yapmayı amaçlayan saf bir ulusal irade üzerine inşa edilebileceğine, bunun da bölünmelerden beslenmeyen, aksine bu bölünmeler arasında köprü kurulmasına yardımcı olan koordineli bir uluslararası destekle sağlanabileceğine’ inanıyor.

Askeri varlığın kapsamlı çözümle ilişkisi

Türkiye ve Rusya'nın Libya cephesine olan ilgisinin yanı sıra, iki ülkenin askeri varlığına ilişkin tartışma, kapsamlı çözümün geleceği açısından önemli.

Bu bağlamda, Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından bazı Rus teçhizatının Suriye'den LUO Komutanı Mareşal Halife Hafter'in etkisi altındaki Libya'nın doğusuna nakledildiğine dair Batı kaynaklı haberlerin ardı arkası kesilmedi ve hatta Moskova'nın Hafter'le koordineli olarak Libya'nın güneyindeki Maatan es-Sara'da bir askeri üs kurma hamlelerinden bahsedecek kadar ileri gidildi.

cdfgthy
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arasında Trablus'ta gerçekleştirilen görüşmeden (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Rus uzman Semenov, ülkesinin Libya'da askeri üsler konusunda herhangi bir anlaşması olduğunu reddederek, ‘üsler konusunda resmi bir anlaşma yapılmadığı sürece kalıcı bir varlıktan söz edilemeyeceğini’ vurguladı.

Öte yandan Semenov, ‘Rusya'nın askeri anlaşmalar yaptığı Sahel bölgesine lojistik çıkışlara ihtiyacı olduğunu ve Libya'nın bu açıdan Rusya için önemli olduğunu’ belirterek, ‘Moskova'nın Libya'nın içişlerine karışma niyetinde olmadığını, ancak lojistik yönleriyle ilgilendiğini’ ifade etti.

sdfrgt
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Muhammed Takala ile başkent Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un da hazır bulunduğu bir görüşme gerçekleştirdi. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Libya'daki Türk askeri varlığına gelince, Uysal’a göre bu varlık kısa ve orta vadede devam edecek. Zira bu, Libyalıların kararıyla kuruldu. Uysal’a göre Türkiye’nin Libya'da güvenlik ve savunmanın yanı sıra ekonomik, ticari ve denizcilik çıkarları da var.

Trablus savaşı sırasında Türkiye, müttefik Suriyeli silahlı gruplardan binlerce paralı askerle birlikte Libya'nın batısına asker göndermiş ve Trablus'ta ortak bir askeri komutanlık kurmuştu.