İbadi, Barzani’ye İran’ın füze saldırısını reddettiğini bildirdi

Erbil saldırısı ile ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak üzere çalışan bir komite, “Irak’ın istikrarını istemeyen” ülkelerden bahsediyor.

Mesut Barzani - Haydar İbadi
Mesut Barzani - Haydar İbadi
TT

İbadi, Barzani’ye İran’ın füze saldırısını reddettiğini bildirdi

Mesut Barzani - Haydar İbadi
Mesut Barzani - Haydar İbadi

İran’ın geçtiğimiz pazar günü Irak’ın Kürdistan bölgesinin başkenti Erbil’e düzenlediği eşi benzeri görülmemiş füze saldırısı, teşkil ettiği tehlike ve ülkenin egemenlik ve güvenliğini net bir şekilde ihlal etmesi sebebiyle, hala resmi ve toplumsal çevrelerin dikkatini üzerinde topluyor.
Saldırıya uğrayan bölgeyi ziyaret eden Irak Meclis Başkan Yardımcısı Hakim ez-Zamili bazı ülkelerin ‘istikrarlı bir Irak istemediğini’ belirtirken, Irak’ın eski Başbakanı Haydar el-İbadi, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) lideri Mesud Barzani ile yaptığı telefon görüşmesinde İran’ın saldırganlığına karşı olduğunu dile getirdi.
Irak Meclis Başkanı Birinci Yardımcısı ve (KDP ile müttefik Sadr Partisi için) araştırma komisyonu başkanı ez-Zamili, Irak Meclis Başkanı İkinci Yardımcısı Şahvan Abdullah ve bir dizi milletvekilinden oluşan bir meclis heyeti liderliğinde dün sabah Erbil’e geldi. Komite, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İçişleri Bakanı Riber Ahmed ve bakanlığın üst düzey isimlerinden oluşan kadrosuyla füze saldırısının asıl nedenini görüşmek ve konu ile ilgili ayrıntıları ele almak üzere bir toplantı gerçekleştirdi.
Yapılan açıklamaya göre, füze saldırısının yapıldığı yeri ziyaret eden ez-Zamili, “Irak genel olarak ve birçok ülke tarafından hedef alınıyor, zira bazı ülkeler istikrarlı olmasını istemiyor. Komşu ülkelerin, Irak’ın onları tehdit etmediğini aksine yatırım ve çalışma için onlara açık olduğunu anlamları gerekiyor” ifadelerini kullandı. Meclis Başkanı Birinci Yardımcısı, kararın Irak’a ait olduğunu ve ülke kararlarının herhangi bir ülkeye bağlı olmasını reddeden tüm Iraklıların yaklaşımını içerdiğine dikkat çekti.
Ez-Zamili “Ülke toprakları içinde herhangi bir Iraklının hedef alınmasına karşıyız ve Meclis’in bu konuda net bir tutuma olacak. Şu anki Meclis oturumu önceki oturumlardan farklı, Irak’ın egemenliği olduğu konusunda bir fikir birliği var ve Temsilciler Meclisi ile IKBY Parlamentosu arasında koordinasyon komiteleri bulunuyor” ifadesini kullandı.
Ez-Zamili Erbil’deki füze saldırısının olay yerini ziyaret ettiği sırada Kürt basınına yaptığı açıklamada, “Evin içinde gördüğüm her şey, evin, Iraklı bir aileye ait olduğunu kanıtlıyor” dedi.
Meclis’e bağlı araştırma komitesinin füze saldırısına ilişkin sonuçlarının önümüzdeki günlerde açıklanması bekleniyor.
Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı ve cumhurbaşkanlığı adayı Reber Ahmed, konu ile ilgili gerçekleri araştırma komitesi ile gerçekleştirdiği ortak basın toplantısında, İranlı yetkilileri soruşturmaya katılmaya çağırarak, “Bizim saklayacak bir şeyimiz yok, rapor ve delilleri Temsilciler Meclisi Başkanlığına sunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Ahmed “Meclis’e, saldırıda hedef alınan, tamamı sivil olan insanların olduğu yerler hakkında gerekli bilgi ve raporları sağlayacağız. Birleşmiş Milletleri ve tüm tarafları, İslam cumhuriyetindeki kardeşler huzurunda inceleme ve araştırma yapmaya davet ettik ve bu konuda bir itirazımız yok” dedi.
Erbil’deki yetkililer, Tahran’ın Erbil’e yönelik füze saldırısını dayandırdığı, bölgede ‘İsrail’e ait casusluk merkezlerinin’ bulunduğuna yönelik iddialarını reddetmeye devam ediyor.
Bölgede geniş çaplı yerel ve uluslararası bir dayanışma dalgası oluşturan füze saldırısı, IKBY eski Başkanı Mesud Barzani ve Irak eski Başbakanı Haydar İbadi arasında, 25 Eylül 2017’de düzenlenen ayrılık referandumu sebebiyle ilişkilerin bozulmasının ardından buzları eritecek gibi görünüyor. İbadi dün, İran’ın füze saldırısı konusunda Barzani ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İbadi’nin medya ofisinden yapılan açıklamada, görüşmenin mevcut durum, siyasi tıkanıklık ve Erbil’e yönelik kabul edilemez saldırı ile ilgili olduğu belirtildi.
Açıklamada, Erbil ‘DEAŞ’ın terör saldırısına karşı mücadeleye, tüm Iraklıların kan ve fedakarlıkla katılımda bulunduğu güçlü bir şehir’ olarak tanımlandı. İbadi “Irak’ın egemenliği, tek ve bölünmezdir. Iraklılar, Irak anayasasının onayladığı gibi, iyi komşuluk ve ülke topraklarının komşu ülkelere saldırmak için kullanılmasına izin vermemeye kararlı” açıklamasında bulundu.
Açıklamada, iki tarafın "halkın çıkarlarına hizmet etmeyen ve ekonomik kalkınmaya zarar veren siyasi tıkanıklığın giderilmesi için iş birliği ve çabalarının" görüşüldüğü, ülke kaynaklarının devlet yararına yönetilmesinde ayrım gözetmeksizin tüm Iraklıların yararı için kullanmaya yönelik ulusal ortaklık ilkesine vurgu yapıldığı belirtildi.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.