Mısır, Afrika ülkeleriyle ortaklığı öncelik olarak görüyor

Mısır Tarım Bakanı, Afrika ülkelerinin elçilerine eğitim sertifikaları verdi. (Mısır Kabinesinin resmi sayfası)
Mısır Tarım Bakanı, Afrika ülkelerinin elçilerine eğitim sertifikaları verdi. (Mısır Kabinesinin resmi sayfası)
TT

Mısır, Afrika ülkeleriyle ortaklığı öncelik olarak görüyor

Mısır Tarım Bakanı, Afrika ülkelerinin elçilerine eğitim sertifikaları verdi. (Mısır Kabinesinin resmi sayfası)
Mısır Tarım Bakanı, Afrika ülkelerinin elçilerine eğitim sertifikaları verdi. (Mısır Kabinesinin resmi sayfası)

Mısır hükümeti, Afrika Kıtası’ndaki ülkelerle iş birliğini geliştirme adımlarına devam ediyor. Başbakan Mustafa Madbuli’ye göre Kıta ile ilişkiler öncelik. Mısır’da dün Dünya Gıda Programı ile iş birliği içinde düzenlenen, Hindistan, Ermenistan ve Sri Lanka’nın yanı sıra 11 Afrika ülkesinden 32 elçiye yönelik eğitim kursları sona erdi.
Mısır Tarım Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada eğitim sertifikalarının Mısır Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Hamdi Loza, Dünya Gıda Programı direktörü Pravin Agrawal ve Afrika ülkelerinden bazı büyükelçilerin huzurunda teslim edildiği kaydedildi.
Mısır Tarım Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada devletin şu an büyük tarım projeleri uyguladığı için uluslararası kuruluşlar ve kalkınma ortaklarıyla büyük bir iş birliği içinde olduğunu bildirdi. Ayrıca tarımın son zamanlarda ülke ekonomilerini etkileyen en önemli sektörlerden biri olduğunu kanıtladığı ve artık sadece gıda güvenliğinden sorumlu olmayıp, aynı zamanda konunun ulusal bir güvenlik haline geldiğine dikkat çekti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Afrika ülkelerinden meslektaşlarımızı eğitmekten ve Mısır deneyimini ve tarımın eşi görülmemiş bir kalkınmayla son yedi yılda tanık olduğu muazzam gelişmeyi görmekten memnuniyet duyuyoruz.”
Açıklamada Luksor Koordinasyon Merkezi’nin tüm Afrika ülkeleri için bir eğitim platformu olması ve özellikle Mısır devletinin güneydeki çıkarları bağlamında tarımı desteklemek için bir işaret noktası haline gelmesi konusunda Dünya Gıda Programı ile bir anlaşma olduğu kaydedildi.
Bakanlığın açıklamasında Afrika ülkelerindeki başta su ve suyun tuzluluk sorunu, iklim değişikliği, çölleşme ve hastalıklar olmak üzere araştırmacıların üzerine eğilmesi gereken birçok konu olduğu ifade edildi. Ülkelerin gıda güvenliğini etkileyen bu sorunlar karşısında çözümler, yenilikler ve uygulamalı araştırmalar sunmaya çalışılması gerektiği belirtildi. Afrika Kıtası’nın doğal kaynaklar açısından zengin olduğuna ve bu kaynaklardan en iyi şekilde yararlanmak için birleşmeye ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekildi.
Bakanlık yerel ürünlere katma değer sağlamaya, verimliliği artırmaya, girişimcilik ve teknoloji alanında proje ve araştırmaları desteklemeye ihtiyaç olduğunu ve bu konuda Mısır devletinin her türlü desteği vermeye hazır olduğunu belirtti. Afrika elçilerinin eğitiminde Dünya Gıda Programı ile gerçekleştirilen iş birliğine övgüde bulunuldu.
Tarım Bakanlığı’nın açıklamasında Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin daima Afrika Kıtası’ndaki kardeşlerine her açıdan teknik destek sağlamaya ve Mısır’da eğitim, doğrudan ziyaretler ve toplantılar yoluyla dünyanın tüm ülkeleriyle iş birliğini derinleştirmeye önem verdiğini vurguladı.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli de dün akşam Arap-Afrika Ticaret Köprüleri Programı Yönetim Konseyi üyelerinden oluşan bir heyeti kabul etti. Heyette Moritanya Maliye Bakanı ve İslam Kalkınma Bankası Başkanı Muhammed El-Emin Veled Ez-Zehebî, Kamerun Ekonomi Bakanı Emin Osman, Suudi Arabistan Ticaret Bakanı Macid Bin Abdullah Al Kasabi, Nijerya Maliye Bakanı Zeynep Ahmed, Afrika’da Ekonomik Kalkınma Arap Bankası Genel Müdürü Sidi Ould Tah, Afrika İhracat-İthalat Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Benedict Orama ve Uluslararası İslami Kurumun CEO’su Mühendis Hani Salim Sünbül yer aldı.
Medbuli, koronavirüs pandemisinin yansımaları nedeniyle dünyanın karşı karşıya olduğu büyük sağlık, ekonomik ve sosyal zorluklar ve uluslararası arenanın tanık olduğu dünyadaki gelişmeler ışığında, Arap ve Afrikalı ortaklarla iş birliğini güçlendirmenin Mısır hükümeti için ‘öncelik’ olduğunu vurguladı.
Mısır’ın, Afrika Kıtası’nın sürdürülebilir kalkınmaya ulaşma çabalarını güçlendirmeye katkıda bulunmaya devam edeceğini ve ortaklıkların gücünü artıran çeşitli çok taraflı ticaret anlaşmaları ve ekonomik iş birliği platformları aracılığıyla Afrika’nın büyük potansiyelinin ortaya çıkmasına yardımcı olacağını da sözlerine ekledi.



Trump'ın ‘Filistinlileri yerlerinden etme’ planı Yüzyılın Anlaşması’nın kaderiyle mi karşılaşacak?

Han Yunus'ta İsrail saldırılarında yıkılan bir evin yıkıntılarının önünde oynayan iki Filistinli çocuk (Reuters)
Han Yunus'ta İsrail saldırılarında yıkılan bir evin yıkıntılarının önünde oynayan iki Filistinli çocuk (Reuters)
TT

Trump'ın ‘Filistinlileri yerlerinden etme’ planı Yüzyılın Anlaşması’nın kaderiyle mi karşılaşacak?

Han Yunus'ta İsrail saldırılarında yıkılan bir evin yıkıntılarının önünde oynayan iki Filistinli çocuk (Reuters)
Han Yunus'ta İsrail saldırılarında yıkılan bir evin yıkıntılarının önünde oynayan iki Filistinli çocuk (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın ‘Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden Mısır ve Ürdün'e sürülmesi’ önerisini uygulamak niyetinde olmadığını ve sadece tavsiye edeceğini açıklaması, bu önerinin Trump’ın ilk döneminin sonunda ortaya atılan ve Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen benzer bir planın akıbetine uğrayıp uğramayacağı konusunda soru işaretlerini gündeme getirdi.

Trump'ın yeni tutumu, Arapların Gazze Şeridi'ni yerinden edilme olmadan yeniden inşa etmek için her düzeyde harekete geçtiği bir dönemde geldi. Beş yıl önce Trump, ilk döneminin (2016-2020) sonunda medyada Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen, Kudüs'le hiçbir ilgisi olmayan sembolik bir askerden arındırılmış Filistin devleti karşılığında İsrail-Arap siyasi ve ekonomik normalleşmesini önermiş, ikinci döneminde başkanlık koltuğuna oturduktan beş gün sonra ise Gazze Şeridi'ni kontrol altına almak ve yıkıntıları üzerinde Ortadoğu'nun Rivierası’nı kurmak için Gazze halkını Mısır ve Ürdün'e sürmeyi planladığını açıklamıştı.

Trump dün Fox News'e verdiği demeçte, “Benim planım bunu yapmanın en iyi yolu. Gerçekten işe yarayacak planın bu olduğunu düşünüyorum ama bunu dayatmayacağım. Geri çekilip tavsiye edeceğim” ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, Mısır ve Ürdün'ün bu plana olumsuz yaklaşmasına ‘şaşırdığını’ belirtti.

csdvfgrth
İsrail'in Gazze'de bir eve düzenlediği saldırının yapıldığı yerde toplanan Filistinliler (Arşiv - Reuters)

25, 27, 30 ve 31 Ocak tarihlerinde yaptığı açıklamalarda Gazze Şeridi halkının sürülmesi önerisini tekrarlayan Trump, Mısır ve Ürdün'ün reddetmesine rağmen bu öneriyi onaylamalarını beklediğini ifade etti.

Netanyahu ile 4 Şubat'ta düzenlediği basın toplantısında Trump, Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden kalıcı olarak taşınmasından bahsettikten sonra Gazze Şeridi'nin ABD tarafından kontrol edilmesini önerdi. ABD askerlerinin gönderilip gönderilmeyeceği sorulduğunda ise Trump “Eğer gerekliyse, bunu yaparız” dedi.

10 Şubat'ta Fox News'e verdiği demeçte Filistinlilerin geri dönüş hakkı olmadığını savunan Trump, ertesi gün Ürdün Kralı 2. Abdullah ile Washington'da yaptığı görüşmede sürgün önerisini tekrarladı.

Trump'ın bu dikkat çekici geri adımı, Mısır’ın ev sahipliğinde 4 Mart’ta düzenlenecek ve Gazze sakinlerini yerlerinden etmeden Gazze Şeridi'nin yeniden inşası için entegre bir konseptin tartışılacağı Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi hazırlıklarının yapıldığı bir dönemde geldi. Kral 2. Abdullah, Trump ile yaptığı son görüşmede ‘bu planın Washington'a alternatif bir plan olarak sunulacağını’ söyledi.

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Haridi, Trump'ın ortaya attığı fikirlerin ‘mantıklı ya da tutarlı olmadığını’ düşünüyor. Bu fikirlerin o dönemde İsrail'in Batı Şeria'daki dikkatini dağıtmak ve Arapların Gazze'ye daha fazla odaklanmasını sağlamak için güçlü bir şekilde sunulduğuna inanan Haridi, “Dolayısıyla şu anki geri adımının gerçek ve ciddi olduğundan ancak eylemleri ve Arap planını kabul ettiğine dair açık bir Amerikan deklarasyonu gördüğümüzde emin olabiliriz” dedi.

zxscdfgrthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'a düzenlediği bombardımanın ardından Nasır Hastanesi'nde tedavi gören yaralı bir çocuk (AFP)

Filistinli entelektüel Abdulkadir Yasin'in tahminlerine göre, ‘yerinden edilme’ ihtimali, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü ‘imha savaşı’ ile Yüzyılın Anlaşması’ndan daha büyük başarı şansına sahipti. Yasin, Trump'ın planının önünde engeller olduğu için geri adım attığına dikkat çekti.

Ürdünlü siyasi analist Salah el-İbadi, “ABD Başkanı, Ürdün ve Mısır'ın yerinden etme politikasını kategorik olarak reddettiğini ve iki ülke liderinin tutumlarında ısrarcı olduğunu anladıktan sonra geri adım attı” dedi.

El-İbadi'ye göre Trump'ın planı, özellikle Arapların tekrarlanan reddi ışığında Yüzyılın Anlaşması gibi yok olmaya mahkûm.

Trump'ın mevcut planından geri adım atması, içinde bulunduğumuz şubat ayında yeni bir Amerikan başlangıcına sahne oldu. Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Levitt 5 Şubat'ta, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına kadar Filistinlilerin ‘geçici olarak yer değiştirmesi’ gerektiğini ve Trump'ın ‘sahada asker’ konuşlandırma sözü vermediğini açıkladı. ABD Başkanı aynı gün ‘Gazze Şeridi'nde ABD askerine ihtiyaç olmadığını’ söyleyerek geri adım attı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff geçtiğimiz perşembe günü geri adım atarak Trump'ın Gazze planının Filistinlileri yerlerinden etmeyi amaçlamadığını ve Gazze'nin geleceğine ilişkin tartışmanın Filistinliler için daha iyi bir geleceğin nasıl yaratılacağına doğru kaydığını söyledi.

xscdfvgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta İsrail saldırısı sonucu akrabalarını kaybeden Filistinli bir kadın (Reuters)

Times of Israel'in haberine göre İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, 17 Şubat'ta Gazze sakinlerinin ‘gönüllü olarak ayrılması’ için özel bir ajans kurulacağını açıkladı. İsrail, Trump'ın planına uygun olarak ABD'nin Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirme ve halkını yerinden etme önerisine bağlılığını ifade etti.

Haridi'ye göre Filistinliler için daha iyi bir gelecekten bahsetmek Yüzyılın Anlaşması’nın maddelerinden biriydi. “Başarısız olduğunu söyleyemeyiz ama sona erdi… Bir Filistin devletinin kurulması taahhüdünden uzaklaşmak isteyen ve sadece Filistinliler için ekonomik refah ve Arap-İsrail normalleşmesi arayan Trump'ın planı aracılığıyla başka bir biçimde ortaya çıktı” diyen Haridi, ‘bu geri adımların işlerin bittiği anlamına gelmediğini, ancak özellikle İsrail halen buna bağlı kaldığı ve zorla yerinden etmek yerine gönüllü olarak göçten bahsettiği için, bunu geçirmek için şu ya da bu şekilde tekrar konuşulacağını’ belirtti.

El-İbadi'ye göre, iki devletli çözüme uygun bir Filistin devletinin kurulmasından başka hiçbir çözüm kabul edilemez. El-İbadi, başka herhangi bir yolun uluslararası hukukla çelişeceğinin ve bölgede daha fazla acı, nefret ve istikrarsızlığa yol açacağının farkında olunmasının önemine dikkat çekti.