LUO’dan Birlik Hükümeti’ne iktidarı devretme çağrısı

Mısır ve ABD arasında Libya’daki siyasi krizi çözmeye yönelik görüşmeler sürüyor.

LUO, Birlik Hükümeti’nden iktidarı Fethi Başağa’ya devretmesini istedi. (Reuters)
LUO, Birlik Hükümeti’nden iktidarı Fethi Başağa’ya devretmesini istedi. (Reuters)
TT

LUO’dan Birlik Hükümeti’ne iktidarı devretme çağrısı

LUO, Birlik Hükümeti’nden iktidarı Fethi Başağa’ya devretmesini istedi. (Reuters)
LUO, Birlik Hükümeti’nden iktidarı Fethi Başağa’ya devretmesini istedi. (Reuters)

Mareşal Halife Hafter liderliğinde ülkenin doğusunda konuşlanan Libya Ulusal Ordusu (LUO), Ulusal Birlik Hükümeti’nin iktidarı yeni hükümete devretmesini isteyenler kampına dahil oldu. LUO’ya bağlı Ahlaki Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub yaptığı açıklamada “Başağa hükümetinin iktidara gelmesini destekliyoruz. Çünkü meşruiyeti destekliyoruz” diyerek bu konunun tartışmaya açık olmadığını vurguladı.
Mahcub 15 Mart’ta yaptığı açıklamada, bir hükümetin yokluğunda yabancı savaşçıları Libya topraklarından çıkarmanın zor olduğunu belirtirken Birlik Hükümeti’ni de çatışmanın tarafı olmakla suçladı.
Diğer yandan geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, bu yılın ortasında yapılmasını önerdiği seçimlere kadar iktidarda kalma taahhüdünü yineledi.
Sorunun İstikrar Hükümeti’nin başı olan rakibi Fethi Başağa’nın şahsında değil, daha çok ‘kendini genişletmek isteyen’ Temsilciler Meclisi’nde olduğunu belirten Dibeybe, iktidarı yalnızca bir sonraki parlamento tarafından seçilen bir hükümete devredeceğini vurguladı.
Dibeybe, bir Türk kanalına yaptığı açıklamada anayasa veya bir kanun olmadan seçim yapmanın zor olduğunu kabul etmesine rağmen hükümetinin gelecek haziran ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri için anayasal temeli tamamlamaya çalıştığını söyledi.
Dibeybe, hükümetinin yaklaşık 1 yıl önce göreve başlamasından bu yana elde ettiği başarıları savunarak, “Sürete Libya’da savaş olmadı. Son 15 yılın en büyük ekonomik büyümesini sağladık” dedi.
Abdulhamid Dibeybe, Ramazan Ayı vesilesiyle yardım ve hibeler sağlayarak, yerel kamuoyuna bir kez daha olumlu bir imaj vereye çalıştı. Maliye ve Sosyal İşler bakanlarına eş ve çocuk ödeneğini dokuz ay süreyle dağıtmaları talimatını verdi. Dibeybe, geçen pazartesi günü video konferans aracılığıyla yaptığı konuşmada Libyalıları mutlu etme ve ‘öldürme, yıkım ve savaş’ yerine kendilerini bu mübarek ayda ibadete adamalarına yardımcı olma arzusunu dile getirdi.
Abdulhamid Dibeybe geçen pazartesi akşamı Sirte şehrinin ileri gelenleriyle görüşmesi sonrasında Sirte İmar Fonu’na geçen yıldan yaklaşık bin 200 aileye kira yardımı dağıtmaya başlaması, envanter ve değerlendirme çalışmalarını üstlenmek üzere danışmanlık ofisleri görevlendirmesi ve şehirlerdeki molozları kaldırması talimatı verdi.

Norland’ın Kahire ziyareti
ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya’da nasıl ilerleme sağlanacağını, Libyalıların cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini mümkün olan en kısa sürede düzenleme isteklerini desteklemek için tüm taraflarla nasıl çalışılabileceğini görüşmek üzere Mısırlı üst düzey yetkililerle görüşmelere başladı. Görüşmelerle eş zamanlı olarak 15 Mart’ta Başağa Kahire’ye ziyarette bulundu. Ancak kendisine yakın kaynaklar ziyarete ilişkin çıkan haberleri yalanladı.
Norland, geçen pazartesi günü bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, ABD’nin Dibeybe hükümetinin süresini uzatma planlarına ilişkin haberlerin gerçeği yansıtmadığını söylemişti. Dibeybe ve Başağa arasındaki görüşmeler konusunda ABD’nin herhangi bir girişimi olduğu iddialarını reddetti. Yetkili, Libya’daki koşulların halen gergin olduğuna dikkat çekti.
Libya’da Rusya ile ilgili durumu ‘üzücü’ olarak nitelendiren Norland, paralı askerlerin Libya’dan Rusya veya Ukrayna’ya gönderildiğine dair bir bilgisi olmadığını söyledi. Richard Norland, bu bölgelere paralı asker grupları göndermenin teröristlerin Avrupa’ya sızmasına yardımcı olabileceğini vurgularken ülkesinin 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin tüm paralı askerleri ve yabancı güçleri Libya’dan geri çekme çabalarına destek verdiğini ifade etti.
Norland, seçimlerin bir an önce yapılması yönündeki çağrısını da yinelerken Birleşmiş Milletler’in (BM) seçim sürecini kolaylaştırdığını vurguladı. ABD’li yetkili ayrıca Libya’da iç hat uçuşları için hava sahasının yeniden açılması ve kurumların birleştirilmesi çağrısı yaptı.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.