Bilim insanları eşek arılarıyla mücadele ediyor

Bıraktıkları feromon salgıları ile katil eşek arıları ile mücadele edilebiliyor

Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
TT

Bilim insanları eşek arılarıyla mücadele ediyor

Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)

Dünyadaki en büyük eşek arısı olan Asya dev eşek arısı, günümüzde ABD tarımını tehdit eden en istilacı türlerden biri. İngiliz gazetesi Daily Mail’e göre, Kaliforniya'daki bilim insanları, katil eşek arısı olarak da bilinen Asya dev eşek arısının nasıl durdurulabileceğini bildiklerini iddia ediyorlar.
Araştırmacılar, ölümcül tür ‘Vespa mandarinia’nın çiftleşmek için yüzeylere feromon adı verilen kimyasallar saldığını söylüyor. Bu feromonlar, böbrek yetmezliği yoluyla insanları öldürebilen acı verici ve zehirli sokmasıyla bilinen böceği yemleme ve tuzağa düşürme çabalarının bir parçası olarak izlenebilir.
Asya dev eşek arısı Japonya'da daha yaygın. Ancak Çin, Tayland, Güney Kore, Vietnam ve diğer Asya ülkelerinde de yaşıyor. Ayrıca, uzmanlar bu türün oraya nasıl ulaştığından emin olamasa da, ‘istilacı’ olarak kabul edildiği Kuzey ABD'de de çok sayıda mevcut.
Bu türün Kuzey ABD'deki arı popülasyonlarını ve milyonlarca dolar olduğu tahmin edilen mahsulleri tehdit ettiği biliniyor. Neyse ki, Avrupa'da mevcut değil. En azından henüz.
Bu yeni çalışma, California San Diego Üniversitesi'nde arı araştırmacısı olan Prof. Dr. James Nieh tarafından yönetildi ve bugün Current Biology dergisinde yayınlandı.
Prof. Nieh, "Bu Asya dev eşek arısı Kuzey Amerika'ya özgü değil ve önemli arı popülasyonlarımız için zararlı, bu yüzden onu yok etmeliyiz" diyor. Korkunç Asya dev eşek arısı oldukça büyük boyutuyla dikkat çekiyor. Kraliçeler 2 inçten (5 cm) uzun olabilirken erkekler ve işçiler daha küçük. (1,3 inç ila 1,5 inç). Bilim insanları, türlerin bir şekilde kasıtsız olarak gönderildikleri düşünülse de, türlerin Kuzey Amerika'ya ilk nasıl geldiği konusunda emin değiller.
Son yıllarda, dev eşek arısı British Columbia ve Washington'da görüldü ve simülasyonlar, böceklerin doğu ABD’de hızla yayılabileceğini gösteriyor.
Asya dev eşek arısı kimyasal imzası hakkında daha fazla bilgi edinmek için, Prof. Dr. Nieh ve meslektaşları, türün ABD’nin batısındaki yuvalarının yakınlarına tuzaklar kurdular ve yalnızca erkek eşek arısı yakalamayı başardılar.
Bilim insanları deneyleri sırasında yaban arılarının sinirsel aktivitelerini test ettiler ve erkeklerin antenlerinin dişiler tarafından salınan feromonlara karşı oldukça hassas olduğunu buldular. Araştırmanın yazarı Nieh, "Erkekler dişilerin kokularından etkileniyor. çünkü genellikle yuvalarının yakınında onlarla çiftleşiyorlar" dedi.



Bilim insanlarından güvenlik açığı uyarısı: Yapay zeka insan hayatını tehdit edebilir

Bilim insanlarından güvenlik açığı uyarısı: Yapay zeka insan hayatını tehdit edebilir
TT

Bilim insanlarından güvenlik açığı uyarısı: Yapay zeka insan hayatını tehdit edebilir

Bilim insanlarından güvenlik açığı uyarısı: Yapay zeka insan hayatını tehdit edebilir

Yeni bir araştırma, yapay zeka sistemlerindeki büyük bir güvenlik açığının insan hayatını tehdit edebileceğini ileri sürdü.

Araştırmacılar, karar vermek için yapay zeka kullanan robotik sistemlerin bozulabileceğine ve bu sistemlerin güvenli olmadığına dair uyardı.

Yeni çalışma, ChatGPT gibi sistemlerin temelini oluşturan geniş dil modelleri teknolojilerini inceledi. Benzer teknolojiler, gerçek dünyadaki makinelerin kararlarını yönetmek üzere robotikte de kullanılıyor.

Ancak Pensilvanya Üniversitesi'ndeki yeni araştırma, bu teknolojilerde, hackerların sistemleri istenmeyen şekillerde kullanmak için suiistimal edebileceği güvenlik açıkları ve zayıflıkları olduğunu ileri sürüyor.

Üniversitede profesör olan George Pappas "Çalışmamız, geniş dil modellerinin bu noktada fiziksel dünyaya entegre etmek için yeterince güvenli olmadığını gösteriyor" dedi.

Profesör Pappas ve meslektaşları, halihazırda kullanılan bir dizi sistemdeki güvenlik önlemlerini aşmanın mümkün olduğunu kanıtladı. Örneğin bir otonom sürüş sisteminin, arabayı yaya geçidine sürecek şekilde hacklenebileceğini gösterdiler.

Makaleyi yazan araştırmacılar, zayıf noktaları saptamak ve engellemek üzere bu sistemlerin yaratıcılarıyla birlikte çalışıyor. Ancak bunun için belirli açıkları kapamaktansa sistemlerin nasıl yapıldığının tamamıyla yeniden düşünülmesi gerektiğini vurguladılar.

Pensilvanya Üniversitesi'nden başka bir ortak yazar "Bu makaledeki bulgular, sorumluluk sahibi inovasyon için güvenliğe öncelik veren bir yaklaşımın çok önemli olduğunu açıkça gösteriyor" dedi.

Yapay zeka destekli robotları gerçek dünyada kullanmadan önce yapısal sorunlarını ele almalıyız. Aslında araştırmamız, robotik sistemlerin yalnızca sosyal normlara uygun eylemleri gerçekleştirebildiğinden (ve gerçekleştirmesi gerektiğinden) emin olan bir doğrulama ve onaylama çerçevesi oluşturmaya yönelik.

 
Independent Türkçe