Bilim insanları eşek arılarıyla mücadele ediyor

Bıraktıkları feromon salgıları ile katil eşek arıları ile mücadele edilebiliyor

Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
TT

Bilim insanları eşek arılarıyla mücadele ediyor

Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)
Katil arı olarak da bilinen Asya dev eşek arısı (Schutterstock)

Dünyadaki en büyük eşek arısı olan Asya dev eşek arısı, günümüzde ABD tarımını tehdit eden en istilacı türlerden biri. İngiliz gazetesi Daily Mail’e göre, Kaliforniya'daki bilim insanları, katil eşek arısı olarak da bilinen Asya dev eşek arısının nasıl durdurulabileceğini bildiklerini iddia ediyorlar.
Araştırmacılar, ölümcül tür ‘Vespa mandarinia’nın çiftleşmek için yüzeylere feromon adı verilen kimyasallar saldığını söylüyor. Bu feromonlar, böbrek yetmezliği yoluyla insanları öldürebilen acı verici ve zehirli sokmasıyla bilinen böceği yemleme ve tuzağa düşürme çabalarının bir parçası olarak izlenebilir.
Asya dev eşek arısı Japonya'da daha yaygın. Ancak Çin, Tayland, Güney Kore, Vietnam ve diğer Asya ülkelerinde de yaşıyor. Ayrıca, uzmanlar bu türün oraya nasıl ulaştığından emin olamasa da, ‘istilacı’ olarak kabul edildiği Kuzey ABD'de de çok sayıda mevcut.
Bu türün Kuzey ABD'deki arı popülasyonlarını ve milyonlarca dolar olduğu tahmin edilen mahsulleri tehdit ettiği biliniyor. Neyse ki, Avrupa'da mevcut değil. En azından henüz.
Bu yeni çalışma, California San Diego Üniversitesi'nde arı araştırmacısı olan Prof. Dr. James Nieh tarafından yönetildi ve bugün Current Biology dergisinde yayınlandı.
Prof. Nieh, "Bu Asya dev eşek arısı Kuzey Amerika'ya özgü değil ve önemli arı popülasyonlarımız için zararlı, bu yüzden onu yok etmeliyiz" diyor. Korkunç Asya dev eşek arısı oldukça büyük boyutuyla dikkat çekiyor. Kraliçeler 2 inçten (5 cm) uzun olabilirken erkekler ve işçiler daha küçük. (1,3 inç ila 1,5 inç). Bilim insanları, türlerin bir şekilde kasıtsız olarak gönderildikleri düşünülse de, türlerin Kuzey Amerika'ya ilk nasıl geldiği konusunda emin değiller.
Son yıllarda, dev eşek arısı British Columbia ve Washington'da görüldü ve simülasyonlar, böceklerin doğu ABD’de hızla yayılabileceğini gösteriyor.
Asya dev eşek arısı kimyasal imzası hakkında daha fazla bilgi edinmek için, Prof. Dr. Nieh ve meslektaşları, türün ABD’nin batısındaki yuvalarının yakınlarına tuzaklar kurdular ve yalnızca erkek eşek arısı yakalamayı başardılar.
Bilim insanları deneyleri sırasında yaban arılarının sinirsel aktivitelerini test ettiler ve erkeklerin antenlerinin dişiler tarafından salınan feromonlara karşı oldukça hassas olduğunu buldular. Araştırmanın yazarı Nieh, "Erkekler dişilerin kokularından etkileniyor. çünkü genellikle yuvalarının yakınında onlarla çiftleşiyorlar" dedi.



Hıristiyan kuruluş, NYT'ye vereceği Gazze reklamını çekti: Soykırımı kabul etmiyorlar

İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
TT

Hıristiyan kuruluş, NYT'ye vereceği Gazze reklamını çekti: Soykırımı kabul etmiyorlar

İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)
İsrail saldırıları sonucunda hayalet şehre dönen Gazze'de ölü sayısı 46 bine yaklaştı (AP)

Hıristiyan mezhebi Kuveykırlara ait bir kuruluş, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) vermeyi planladıkları Gazze savaşıyla ilgili reklamı, "soykırım" ifadesinin engellenmesi nedeniyle geri çekti. 

Amerikan Dostları Hizmet Komitesi'nden (American Friends Service Committee -AFSC) pazartesi günü yapılan açıklamada, NYT'de yayımlanması planlanan reklamın gazeteyle anlaşmazlık yüzünden iptal edildiği belirtildi. 

Savaş karşıtı Kuveykır kuruluşunun genel sekreteri Joyce Ajlouny, dünkü açıklamasında kararla ilgili şunları söyledi: 

New York Times'ın, İsrail'in Gazze'deki soykırımına son verilmesi çağrısında bulunan ücretli dijital reklamları yayımlamayı reddetmesi, gerçeklerden kaçmaya yönelik çirkin bir girişimdir.

Grup, NYT'nin kendilerine "soykırım" yerine "savaş" kelimesini kullanmalarını önerdiğini fakat bunu kabul etmediklerini bildiriyor. 

NYT'nin örgüte gönderdiği yazıda, "Çeşitli uluslararası kuruluşların ve insan hakları örgütlerinin bu konuda farklı görüşlere sahip olduğu" ifade ediliyor. AFSC ise açıklamasında, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi grupların raporlarında, İsrail'in Gazze'de soykırım işlediğine yönelik bulgulara yer verildiği hatırlatılıyor. 

NYT'den bir temsilci, Guardian'a yaptığı açıklamada "tüm reklamların aynı yönerge ve standartlar kapsamında incelendiğini" iddia ediyor.  

Amerikan gazetesinin reklam yönergesinde, "tüm bakış açılarına açık olunduğu" savunuluyor. Başvuruların teyit kontrolünden geçirildiği, gazetenin aldatıcı ya da yanlış gördüğü bir reklamı reddetme hakkını saklı tuttuğu ifade ediliyor. 

Diğer yandan NYT, daha önce soykırım ifadesinin yer aldığı reklamları yayımlamıştı. 2016'da Ermeni Eğitim Vakfı gazetede bir reklam paylaşmıştı. Metinde, "Ermeni soykırımının inkarına karşı çıktığı" gerekçesiyle Kim Kardashian'a teşekkür edilmişti. 

2008'de başkan adayları Barack Obama, Hillary Clinton ve John McCain de Darfur'daki soykırıma dikkat çeken NYT'deki mektubu imzalamıştı. 

AFSC, uzun yıllardır Gazze'deki insani yardım çabalarını destekliyor, Washington'ın İsrail'e silah ve finansman desteğini kesmesi için lobicilik faaliyeti yürütüyor. 

Grubun paylaştığı bilgilere göre Ekim 2023'ten bu yana Gazze'deki AFSC personeli, yerinden edilmiş Filistinlilere 1,5 milyon öğün yemek ve temizlik malzemesi sağladı.

17. yüzyılda Birleşik Krallık'ta kurulan ve zamanla ABD'de güç kazanan Kuveykır hareketi, Protestan mezhebi içinden çıkmıştı. Dini Dostlar Topluluğu olarak da bilinen hareket, köleliğe ve savaşa karşı pasifist tutumuyla tanınıyor.

Independent Türkçe, Guardian, AFSC