Sudan’da aslanlar hayvanseverler tarafından kurtarılıyor

Fotoğraf  (AFP)
Fotoğraf  (AFP)
TT

Sudan’da aslanlar hayvanseverler tarafından kurtarılıyor

Fotoğraf  (AFP)
Fotoğraf  (AFP)

Sudan'da Nubian kraliçelerinin antik çağdaki adı olan Kendake, ülkede gerçekleşen 25 Ekim Darbesi’nin ardından ordunun iktidardan uzaklaştırılması talebiyle patlak veren ve 2019 yılında Ömer El Beşir'in devrilmesine yol açan gösterilere katılan kadınlarla anılır hale geldi.
AFP’nin haberine göre Kendake adlı beş yaşındaki dişi aslan, Sudan'ın 30 yıllık askeri-İslamcı yönetimden ve uluslararası izolasyondan çıktığı Ocak 2021'de, Hartum Hayvanat Bahçesi'ndeki diğer iki aslanla birlikte serbest bırakıldı.
Yetersiz beslenmeden dolayı zayıf düşen üç aslan, sosyal medyada düzenlenen bir kampanya ile kurtarıldı. Proje zaman içinde genişledi ve aslanlar Hartum'a bir saatlik sürüş mesafesinde bulunan, 40 bin metrekareden fazla bir alanda yaşayan altı ay ile altı yaş arasında 17 aslanın yaşadığı El-Bakiriyye (El-Bageir) parkına götürüldüler.
Osman Salih, Mutaz Kemal ve diğer 20 gönüllü, aslanlara ve kendilerine ait kapalı ve açık alanları olan sırtlanlara her gün 5 ila 10 kilogram arasında et dağıtıyorlar.
Gönüllüler, zamanlarını parktaki çalışmaları ile işleri arasında bölüştürmüş durumdalar. Ancak Ekim Darbesi’nden bu yana yolculuk sorununu da kendi imkanları ile çözmeleri ve gösteriler nedeniyle ordunun kapattığı yollara alternatif aramaları gerekti. 30 yaşındaki gönüllü Mutaz Kemal, yakıtın pahalı olduğunu ve hayvanların yaşadıkları parklara gitmenin pahalı olduğunu vurguladığı açıklamasında "Buna rağmen her gün geliyorum. Çünkü her seferinde kendimi mutlu hissediyorum" dedi.
Projeye ilk başladığından bu aktif olarak katılan telekomünikasyon mühendisi Kemal, küçük yaşlardan itibaren köpeklere düşkün olduğunu ve parkı her hafta sonu ziyaret ettiğini belirtti. Yolculuğun kendisine iki ila dört dolara mal olduğunu kaydetti.
Kemal açıklamasında erkek aslan Yaralı Yüz’e ve yakın zamanda veteriner olmak için eğitimini tamamlamak üzere Uganda'ya giden bir gönüllünün adını alan bir diğer aslan Tayyibe’e özel bir hayranlığı olduğunu söyledi.



Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
TT

Şaşırtıcı zeytinyağı araştırması: Diğerlerinden daha fazla kilo aldırıyor

Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)
Akdeniz diyetinin temel bir parçası olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmayla ilişkilendiriliyor (Pexels)

Zeytinyağında yoğun olarak bulunan bir yağ asidinin, zamanla diğer yağlara kıyasla daha fazla kilo almaya yol açabileceği tespit edildi. Bilim insanları özellikle kalp hastalığı riski taşıyan kişilerin dikkatli olmasını söylüyor.

Akdeniz mutfağının vazgeçilmezi olan zeytinyağı, uzun ömür ve sağlıklı yaşlanmaya katkı sunmasının yanı sıra beyin ve kalp sağlığını desteklemesiyle biliniyor.

Ancak Oklahoma, Yale ve New York üniversitelerinden araştırmacıların yeni çalışmasına göre bu yağı fazla tüketmenin zararlı sonuçları olabilir.

Bir omega-9 yağ asidi olan oleik asit, zeytinyağının ana yağ bileşeni ve kanola, ayçiçeği, avokado yağlarının yanı sıra çeşitli hayvansal yağlarda da bulunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Cell Reports'ta yayımlanan çalışmada farelere, hindistancevizi yağı, fıstık yağı, süt, domuz yağı ve soya yağı kullanarak yağ oranı yüksek çeşitli diyetler uygulandı.

Araştırmacılar oleik asidin, iki proteinin aktivitesini değiştirerek yeni yağ hücrelerini oluşturan öncü hücrelerin daha hızlı büyümesine yol açtığını gözlemledi. İncelenen çeşitli yağ asitlerinden sadece oleik asit, vücudun yağ hücresi gelişim yolunu tetikledi.

Makalenin ortak yazarı Dr. Michael Rudolph, "Yağ hücrelerini ordu gibi düşünebilirsiniz" diyerek ekliyor:

Oleik asit verildiğinde, ilk olarak ordudaki 'yağ hücresi askerlerinin' sayısı artıyor ve bu da fazla besin maddelerini depolama kapasitesini artırıyor. Zamanla vücuda alınan besin miktarı yağ hücresi sayısını aşarsa obezite gelişebilir ve bu da kontrol edilmezse kardiyovasküler hastalık veya diyabete yol açabilir.

Öte yandan araştırmacılar oleik asidin daha düşük seviyelerde tüketilmesinin sağlığa faydalı olduğunu da tespit etti. 

Ayrıca çalışmanın fareler üzerinde yapıldığını ve insanlarda aynı etkilerin görülmeyebileceğini belirtmekte de fayda var.

Yine de uzmanlar çeşitli faydalarına rağmen zeytinyağını aşırı tüketmeyi tavsiye etmiyor.

Dr. Rudolph "Bence buradan çıkarılacak ders, ölçülü olmak ve farklı kaynaklardan yağ tüketmek" diyor:

 Oleik asidi nispeten dengeli seviyelerde almak faydalı gibi görünüyor ancak daha yüksek miktarda uzun süre tüketmek zararlı olabilir. Kalp hastalığı riski taşıyan kişilerde yüksek oleik asit seviyeleri iyi bir fikir olmayabilir.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Daily Mail, New Atlas, Cell Reports