BM’den Libya’da ‘paralel hükümetler kurulmasına’ karşı uyarı

BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams. (AFP)
BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams. (AFP)
TT

BM’den Libya’da ‘paralel hükümetler kurulmasına’ karşı uyarı

BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams. (AFP)
BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams. (AFP)

BM Siyasi İşler ve Barış İnşası Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo 16 Mart’ta Birleşmş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) Libya’daki yürütme otoritesinin kontrolü üzerindeki çatışma krizinin, ülkenin istikrarsızlaşmasına ve paralel hükümetlerin kurulmasına yol açabileceğini söyledi.
Reuters haber ajansının aktardığına göre DiCarlo, Libya’nın şu an ‘kurumlarının bir kez daha bölünmesini ve son iki yılda elde edilen kazanımları heba edilmesini tehdit eden’ yeni bir siyasi kutuplaşma karşı karşıya olduğunu söyledi.
Libya’daki siyasi kriz geçen aralık ayında yapılması planlanan seçimlerin gerçekleştirilememesinin ardından derinleşti. Seçimler, NATO destekli, 2011 ayaklanmasının ardından yıllarca süren kaos ve savaştan sonra ülkeyi yeniden birleştirmeyi amaçlayan barış sürecinin bir parçasıydı.
Parlamento, seçimleri denetlemesi gereken geçici Birlik Hükümeti’nin görev süresinin sona erdiğini duyurdu ve bu ay yeni başbakan olarak Fethi Başağa’yı atadı. Ancak Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, iktidarı devretmeye karşı çıktı. Bu durumsa her iki taraftan silahlı grupların başkent içinde ve çevresinde güçlerini seferber etmesine neden oldu.
DiCarlo, konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Libya’nın batısında tehdit dilinin arttığını, siyasi gerginliğin tırmandığını ve silahlı gruplar arasındaki yandaşlığın bölündüğünü gördük” dedi. Yetkili, Libya’da iç hat uçuşlarının askıya alınması ve her iki tarafı destekleyen güçlerin geçen hafta başkente doğru hareket etmesi de dahil olmak üzere endişe verici gelişmeler yaşandığını vurguladı.
Diğer yandan Devlet Yüksek Konseyi’nin anayasal düzenlemeyi hazırlamakla görevli komitesi, 16 Mart'ta Yüksek Konsey'in başkan ve başkan yardımcısı ile görüştü. Konseyin medya ofisine göre komitenin ilk toplantısında, Temsilciler Meclisi'nin diğer ilgili komitesi ile görüşmesinde odaklanması gereken temel başlıklar gündeme geldi. Toplantıda ayrıca çalışmaların bir an önce ve eksiksiz olarak tamamlanması için iki komitenin faaliyetlerini engelleyebilecek tüm sorunlar ve bunların nasıl aşılabileceği ele alındı.
BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams tarafından Libya konusunda başlatılan bir BM girişimi doğrultusunda Temsilciler Meclisi’nin, tarihi henüz kararlaştırılmamış olan Libya seçimlerinin dayandırılacağı anayasal bir temel oluşturmak için Yüksek Konsey komitesine benzer bir komite oluşturması bekleniyor.
Temsilciler Meclisi geçen ay onayladığı yol haritasına bağlılığını koruyor. Yol haritası, her iki konseyden de benzer bir komitenin anayasa taslağını değiştirip referanduma sunmasını öngörüyor.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.