Tunus, ‘cumhurbaşkanlığı yol haritasının’ ikinci aşamasına hazırlanıyor 

Siyasi partiler, siyasi sistemle ilgili referanduma hazırlık kapsamında çalışmalarını başlattı 

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in icraatları Tunus’ta hafta sonu protesto edildi (AFP) 
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in icraatları Tunus’ta hafta sonu protesto edildi (AFP) 
TT

Tunus, ‘cumhurbaşkanlığı yol haritasının’ ikinci aşamasına hazırlanıyor 

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in icraatları Tunus’ta hafta sonu protesto edildi (AFP) 
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in icraatları Tunus’ta hafta sonu protesto edildi (AFP) 

Tunus, Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından 14 Aralık'ta açıklanan ‘cumhurbaşkanlığı yol haritasının’ ikinci aşamasına girmeye hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Said’in istisnai tedbir kararları doğrultusunda meclisin faaliyetlerini askıya aldığı 25 Temmuz'dan bu yana dingin olan siyaset sahnesinde bazı partiler yeniden faaliyetlerine başladı.  
Tunus’taki çok sayıda siyasi parti, 25 Temmuz’da düzenlenmesi planlanan siyasi ve seçim sistemine ilişkin referandum ve 17 Aralık'ta yapılması planlanan parlamento seçimlerine hazırlık kapsamında çalışmalarına yeniden başladı.
Cumhurbaşkanlığı yol haritasının ikinci aşaması, Cumhurbaşkanlığı'nın anayasa, seçim kanunu ve siyasi mevzuatı 21 Mart'ta düzenlemesi ve 25 Temmuz’da halk oylamasına sunması anlamına geliyor. Tunus vatandaşlarının bahsi geçen konulardaki görüşünün internet üzerinden alınmasına başlanmıştı, ancak uygulanan ‘elektronik istişarelere’ katılım oranı hayal kırkılığı yarattı. Yedi milyon seçmenden sadece 380 bin kişi ‘anketlere’ iştirak etti. Katılım oranının düşük olması, cumhurbaşkanlığının elini zayıflattığı yönünde yorumlara neden oldu.  
Başkanlığını Zuheyr el-Magzavi'nin yaptığı Tunus Halk Hareketi Partisi, 24 Mart’ta kongre yapmaya hazırlanıyor. Serhan en-Nasıri başkanlığındaki Tunus İçin Birlik Partisi de yarın genel kurul toplantısını yapacağını ve Cumhurbaşkanı Said’in yol haritasını desteklediklerini duyurdu.  
Öte yandan Nahda Hareketi, önceki gün ülkenin kuzeydoğusunda yer alan Nabel şehrindeki bölge temsilciliğinin açılışını yaptı. Nahda temsilcileri, kendisine yakın olan siyasi partilerle gelecekteki süreci değerlendirdiği toplantılarını arttırdı. Özgür Anayasa Partisi de cumhurbaşkanlığının istisnai tedbirlerine karşı muhalif tavrını sürdürerek, düzenlediği protesto gösterilerini sürdürdü.   
Aynı bağlamda, Cumhuriyetçi Parti, Demokratik Akım Partisi, Demokratik Çalışma ve Özgürlükler Bloku gibi sol eğilimli birçok parti temsilcisi, İşçi Sendikası yetkilileriyle bir araya gelerek, siyasi krizin sonlandırılması için diyalog yolunun benimsenmesi hususunda Cumhurbaşkanı Said’e baskı yapılması yönünde girişimde bulundu.  
Bu arada bazı siyasi partiler, Cumhurbaşkanı Said'in seçimlerini eleştiren pozisyonlarını yineledi. Halk Akımı Partisi, yeni seçim yasasında siyasi partilerin rolünün kısıtlanmasına itiraz etti. Yapılan açıklamada, “Siyasi partilerin rolü asla kısıtlanamaz, çünkü siyasi partiler modern demokrasilerin en önemli bileşenlerinden biridir ve seçmenlerin görüşünün şekillenmesi ve temsil gücünün yönetime yansımasının aracıdır. Seçimlerde siyasi partilerin alternatifi olamaz” denildi.  
Açıklamada ayrıca, ekonomik çöküş ve siyasi tıkanıklık arasında doğrudan bir bağ bulunduğu ve ülkedeki krizin sonlandırılabilmesi için bir an ön önce ‘normalleşmenin’ gerçekleşmesi gerektiğine vurgu yapıldı.  
Tunus Cumhurbaşkanı Said, 25 Temmuz 2021'de ilan ettiği olağanüstü kararlarla ülkede "istisnai durum" oluşmasına yol açtı. Meclisin çalışmalarını donduran Said, 22 Eylül 2021'de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını büyük ölçüde kendine bağladı.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24