Ukrayna savaşı Libya halkının gücüne gölge düşürüyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, fiyat artışını durdurmak için bir dizi bakan ve yetkiliyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, fiyat artışını durdurmak için bir dizi bakan ve yetkiliyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
TT

Ukrayna savaşı Libya halkının gücüne gölge düşürüyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, fiyat artışını durdurmak için bir dizi bakan ve yetkiliyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, fiyat artışını durdurmak için bir dizi bakan ve yetkiliyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)

Libyalılar, özellikle Rusya'nın Ukrayna’ya savaş açmasından sonra ekmek ve bazı gıda maddelerinin fiyatlarındaki artıştan şikayetçi. Ülkenin bazı bölgelerindeki benzin istasyonlarının önünde yeniden araba kuyrukları oluşmaya başladı. Bu durum vatandaşlar arasında öfkeye neden oldu.
Vatandaşlar, birçok tüccarın ‘Ramazan Ayı’nın gelişini fırsat bilerek’ başta un, ekmek, şeker, yağ ve süt olmak üzere temel emtiaların fiyatlarını eşi benzeri görülmemiş şekilde artırdığını söylüyor. Trablus sakinlerinden Rabih Said, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada ekmek fiyatlarının arttığını ve gramajlarında da oynama yapıldığını bildirdi.
Buğday ihtiyacının yüzde 75'ini Rusya ve Ukrayna'dan karşılayan Libya, gıda ithalatına en bağımlı ülkelerden biri konumunda.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, krizin yansımalarını azaltmak için önceki gün Başbakanlık Ofisi’nde genişletilmiş bir toplantı yaptı. Ülkedeki fiyat artışı krizini görüşmek üzere gerçekleştirilen toplantıda Ekonomi, Ticaret ve Yerel Yönetim bakanlarının yanı sıra yerel yetkililer de hazır bulundu.
 Dibeybe, bir dizi emtiadaki fiyatların denetlenmesi ve Ramazan Ayı boyunca temel ürünlerin uygun miktarlarda satışa sunulmasının gerekliliğini vurguladı. Tüccarların kabul edilemez artışta bulunmasına izin verilmemesi gerektiğinin altını çizen Dibeybe, “Tüccarların uygun miktarları sağlamaları için Ekonomi Bakanlığı ve zabıtalar tarafından desteklenmeleri ve teşvik edilmelerine ihtiyaç var” dedi.
Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali El-Huveyc, Libyalılara güven vermek amacıyla toplantıda ‘un dahil tüm emtia ve gıda maddelerinin mevcut olduğunu’ söyledi. Huveyc söz konusu emtiaların fiyatları üzerinde denetleme mekanizmasının kurulmasının önemini vurguladı.
Yeterli miktarda yağın bulunabileceğine işaret eden Bakan ‘yağ fiyatlarındaki artışın devam etmeyeceğini ve zabıtalar tarafından fiyatların takip edileceğini’ vurguladı.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Yerel Yönetim Bakanı Bedreddin et-Tevmi de açıklamasında “Zabıtalar, Bakanlık ve Fırıncılar Sendikası arasında fırınları denetlemek için koordinasyon devam ediyor. Ekmeğin ağırlığı ve fiyatı un fiyatlarına göre ayarlandı” dedi.
Trablus Merkez Bankası tarafından yayınlanan son resmi verilere göre Libya'da enflasyon oranları yükseldi. 2021'de yıllık bazda yüzde 2,8 olarak görülen enflasyon 2020'de yüzde 1,4 olarak kayıtlara geçmişti.
Tevmi, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir ekmek için belirtilen ağırlığa uygunluğu sağlamak amacıyla fırınların terazi kullanmasını zorunlu kılan bir karar yayınladı. Bakan Tevmi zabıtalara kararın uygulanmasını takip etmeleri talimatını verdi.
Bingazi'de vatandaşlar, ekmeğin gramajının azaldığını fiyatının ise aniden yükseldiğini söyledi. Suç Soruşturma Departmanı, fiyatlandırma kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle bazı fırınların kapısına kilit vurdu.
Suç Soruşturma Departmanı, bazı mallar için bir fiyat listesi yayınladı ve kuralları ihlal edenleri yasal hesap verebilirlik ve kapatma konusunda uyardı. Suç Soruşturma Departmanı vatandaşları, belirtilen fiyatlandırmayı ihlal eden fırınları ihbar etmeye çağırdı. Departmanlığın açıklamasına göre yeni fiyatlandırma, uluslararası un fiyatlarında meydana gelen değişiklikleri ve ekmek endüstrisinde kullanılan tüm malzemelerin fiyatları dikkate alınarak belirlenecek.
 Libyalılar, bazı tüccarların Rusya ile Ukrayna arasındaki savaştan ve küresel bir gıda krizine girme korkusundan yararlanarak emtiaları tekelleştirme ve fiyatları yükseltme yoluna gittiğini belirtiyor. Bu, özellikle çalışanların çoğunluğu devlet tarafından istihdam edildiğinden birçok Libyalıyı büyük bir ekonomik baskı altına sokuyor.
 Libya Medya Kurumu eski Başkanı Muhammed Bayu, Dibeybe’nin tüccarların Ekonomi Bakanlığı ve zabıtalar tarafından desteklenmesi ve teşvik edilmesi açıklamasına tepki gösterdi. Bayu, “Ey Libyalılar, yoksul tüccarları doyurmak için aç kalın! Aç olan vatandaşın asgari düzeyde yaşayabilmesi için destek alma olasılığı daha yüksek değil mi?” dedi.
Beni Velid (kuzeybatı) şehri hafta başından bu yana benzin istasyonlarının önündeki araba kuyruklarına tanık oldu. Ancak Libya Petrol Şirketi Er-Raia "Brega Petrol Pazarlama Şirketi'nin tüm depolarında akaryakıt mevcuttur" açıklamasında bulundu. İstasyonların önündeki aşırı kalabalıklaşmanın herhangi bir gerekçesi olmadığının altını çizdi.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.