Mısır, Dünya Bankası’ndan ‘su kıtlığı’ ile mücadele için ek fon istedi

Mısır Sulama Bakanı, Dünya Bankası’ndaki su uzmanlarıyla (Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
Mısır Sulama Bakanı, Dünya Bankası’ndaki su uzmanlarıyla (Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
TT

Mısır, Dünya Bankası’ndan ‘su kıtlığı’ ile mücadele için ek fon istedi

Mısır Sulama Bakanı, Dünya Bankası’ndaki su uzmanlarıyla (Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
Mısır Sulama Bakanı, Dünya Bankası’ndaki su uzmanlarıyla (Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)

Mısır hükümeti, ‘dünyada su kıtlığına en çok maruz kalan ülkelerden biri’ olması dolayısıyla, su tüketimini düzene sokma ve su yönetimi sistemini modernize etme planı hakkında Dünya Bankası uzmanlarına bilgi verirken, bu stratejinin uygulanma düzeyini hızlandırmak için ek finansman çağrısında bulundu. Bir yandan da Mısır, Etiyopya’daki Nahda (Rönesans) Barajı’nın ‘içme suyu ve tarım için yaklaşık yüzde 97’sine bağımlı olduğu’ Nil Nehri suyundaki payına etkisini inceliyor.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, 16 Mart’ta Dünya Bankası grubundaki su ve atık su uzmanları Dr. Wilfried Hendermark, Rajesh Balasubramanian, Dr. Saffet Abdul Dayem ve Hebbe Yakan ile bir toplantı düzenledi. Bakanlık tarafından yayınlanan bir bildiriye göre toplantıda, su tüketimini düzene sokmak amacıyla stratejik planın uygulanma oranlarını hızlandırmak için finansmanı artırma yollarını sunmanın yanı sıra, 9- 14 Mart döneminde Dünya Bankası heyetinin Mısır’a yaptığı ziyaretin sonuçları ele alındı.
Abdulati, “Mısır, dünyanın en fazla su kıtlığı yaşayan ülkelerinden biri. Bu nedenle kanalları ve sulama noktalarını iyileştirmeye, su tesislerini değiştirmeye ve iyileştirmeye ve suyun yeniden kullanımı ve suyu tuzdan arındırma projelerinin uygulanmasını yaygınlaştırmaya yönelik projeler aracılığıyla su sistemi için kapsamlı bir geliştirme ve modernizasyon süreci uygulayarak, su sorunlarının üstesinden gelmek için büyük çaba sarf etmektedir” dedi.
Abdulati, modern sulama sistemlerini dönüştürme projesine ve bunun gübre, enerji ve işgücü kullanımını azaltarak, mahsul verimliliğini artırıp geliştirerek ve su kullanımını rasyonalize ederek çiftçiler üzerindeki etkisine dikkati çekti. Projenin, su sisteminin kırılganlığını azaltmaya ve esnekliğini artırmaya katkıda bulunduğunu söyleyen Bakan, bunun bakanlığın ‘iklim değişikliğini azaltıcı tedbirler çerçevesinde geleneksel yakıt kaynaklarına bağımlılığı ve emisyonları azaltmak’ amacıyla, sulama projelerinde güneş enerjisi kullanımını yaygınlaştırması ve yeraltı suyu kuyularının artırılması ile bağlantılı olduğunu ifade etti.
Muhammed Abdulati, “Gıda güvenliğini sağlamak ve çölleşmeyle mücadele etmek için tarımsal genişleme projelerinin uygulanması amacıyla tarımsal drenaj suyunun yeniden kullanımı alanında birçok büyük proje uygulanıyor. Bu projeler, deltanın doğu ve batısında deniz suyunun yeraltı suyuna karışmasını önlemeye ve çevreyi iyileştirmeye katkıda bulunuyor” dedi. Su Kaynakları ve Sulama Bakanı, banyoda su arıtma ve geri dönüşüm projelerinin tamamlanmasıyla Mısır’ın, suyu yeniden kullanma konusunda dünyanın en büyük ülkelerinden biri haline geleceğini ve geri dönüşüm sayısının 4 katına ulaşacağını vurguladı.
Su Kaynakları Bakanlığı’na göre Mısır, su kaynaklarında bir açık yaşıyor. Öyle ki ‘ihtiyaçların 114 milyar metreküp, kaynakların ise 74 milyar metreküp olduğu’ tahmin ediliyor. Söz konusu krizi aşmak için Mısır, yaklaşık 50 milyon dolarlık yatırımla 2037 yılına kadar su talebini yönetmek ve karşılamak için bir strateji uygulamaya başladı. Mısır’ın programı, modern tarımsal sulama için bir dönüşüm projesinin uygulanmasına ek olarak, deniz suyunu tuzdan arındırma tesisleri ve üçlü arıtma ile atık su geri dönüşüm tesisleri inşa etmeyi içeriyor.
Dünya Bankası, Mısır’daki bir dizi su projesinin finansmanına katkıda bulunuyor ve 2020 yılı boyunca Kahire, Dünya Bankası ile su, sağlık, sosyal konut ve diğer sektörlerdeki projeleri desteklemek için 1,15 milyar dolar değerinde 4 anlaşma imzaladı.
Uydu görüntüleri, Nil’in ana kolu üzerinde bulunan Nahda Barajı’nın orta geçidinin en yüksek alanından su akışının durduğunu gösterdi. Kahire Üniversitesi Su Kaynakları ve Jeoloji Profesörü Dr. Abbas Şaraki, Facebook hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Uydu görüntüleri, geçen salı günü Nahda Barajı’nın orta geçidinin tepesinden su akışının durduğunu gösterdi” ifadelerine yer verdi.
Şaraki, “Etiyopya, 10. türbinin arızalanmasının ardından geçen cumartesi günü Nahda Barajı’na iki drenaj kapısını açtı. 20 Şubat’ta bu kapının, orta geçitten akan ve günlük yaklaşık 30 milyon metreküpe ulaşan fazla suyun geçmesi için ve ikinci türbinin şu ana kadar çalıştırılamaması nedeniyle faaliyete geçirildiği açıklandı” dedi.
Dr. Abbas Şaraki, “Bu kapıların deşarjı, mevcut göl seviyesinde (deniz seviyesinden 576 metre yükseklikte) yaklaşık 30 milyon metreküptür. Su akışı batı tarafındaki iki tahliye kapısından gösterilmektedir. Ayrıca alıcı havuza çıkan su girdapları aracılığıyla 10 No’lu türbinin çalışmasını da göstermektedir” dedi. Şaraki’ye göre baraj rezervuarını doldurmanın üçüncü aşamasının başlamasına hazırlık olarak orta geçit üzerindeki çalışmaların, suların kesilmesinden sonraki günlerde başlaması mümkün.
Yüksekliğin, bu yıl 5 metreden az olması ve yaklaşık 2 milyar metreküplük bir depolanmanın olması bekleniyor. Bu orandan daha fazla yüksekliğin olması durumunda iki tarafın da aynı ölçüde yükseltilmesi gerekiyor ve bunun da 4 ayda uygulanması zor.



Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
TT

Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) Mısır, Sudan ve Libya arasındaki ‘sınır üçgeni’ bölgesinin kontrolünü ele geçirdiğini açıklaması, Kahire'nin Sudan savaşında sahadaki gelişmelere ilişkin tutumu konusunda soru işaretleri yarattı.

Mısırlı uzmanlar, ‘Mısır'ın Sudan'daki askeri gelişmeleri yakından takip ettiğini ve ulusal güvenliğinin doğrudan etkilenmesi halinde karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu’ belirterek, HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin ‘başkent Hartum'daki son kayıplarını telafi etmek için manevi bir kazanç’ olduğunu kaydetti.

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir kenti yakınlarında bulunan sınır üçgeni bölgesi, Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden savaşın ana cephelerinden birini oluşturuyor.

Nisan 2023 ortalarında başlayan Sudan savaşı, Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu ile Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında devam eden çatışmalarla üçüncü yılının ikinci ayına girdi. Birleşmiş Milletler (BM) tahminlerine göre savaş, ülke içinde ve dışında yaklaşık 14 milyon insanın yerinden edilmesine neden oldu.

HDK dün yaptığı açıklamada, Sudan, Libya ve Mısır arasındaki sınır üçgeni bölgesini kontrol altına aldığını duyurdu. ‘Sudan, Libya ve Mısır arasında önemli bir buluşma noktası olan stratejik bölgeyi niteliksel bir adımla özgürleştirmeyi başardığını’ belirten HDK tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi: “Sudan ordusuna asker ve teçhizat açısından ağır kayıplar verdirdik… Onlarca savaş aracını ele geçirdik.”

Bunun öncesinde Sudan Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı, ‘saldırganlığı püskürtmek için savunma düzenlemeleri olarak tanımladığı adımın bir parçası olarak sınır üçgeni bölgesini boşalttığını’ duyurdu. Sudan ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, “Bu hareket, sınır bölgesindeki saha gelişmeleri ışığında ulusal egemenliği korumak ve stratejik konumları güvence altına almak için operasyonel planların bir parçası olarak yapıldı” ifadesi yer aldı.

Gelişmeler, Sudan ordusunun salı günü yaptığı açıklamada, HDK ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter'e bağlı Libya güçlerini ‘bölgeyi ele geçirmek amacıyla Mısır, Sudan ve Libya arasında bulunan sınır üçgenindeki sınır noktalarına saldırmakla’ suçlayarak, bunu ‘Sudan'a, topraklarına ve halkına karşı bariz bir saldırganlık’ olarak nitelendirmesinin ardından geldi.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi üyesi Tümgeneral Muhammed Salah Ebu Hemile, “Kahire, Mısır'ın ulusal güvenliğiyle doğrudan bağlantılı olduğu için Sudan'daki gelişmeleri yakından takip ediyor” dedi. Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin güvenlik üzerindeki etkisini küçümseyen Ebu Hemile, bunun ‘özellikle başkent Hartum'daki son saha kayıplarını örtbas etme girişimi’ olduğunu söyledi ve Kahire'nin ‘Sudan'daki ulusal kurumları desteklemeye istekli olduğunu, ancak bir tarafı diğerinin aleyhine desteklemekle meşgul olmadığını’ belirtti.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, HDK'nin sınır üçgeninde kontrolü sağladığını duyurmasının ‘savaşın saha gerçekliği üzerinde hiçbir ağırlığı olmayan manevi bir kazanım’ olduğunu ifade etti. Ferec, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “HDK, başkent Hartum'u kaybettikten sonra herhangi bir saha başarısını duyurmaya çalışıyor… Mısır, güney sınırlarındaki güvenliğiyle doğrudan ilgili olduğu için Sudan savaşındaki gelişmeleri izlemeye devam ediyor. Mısır'ın Sudan'daki savaşa müdahale etmeme konusunda bir isteği var” ifadelerini kullandı.

Hamideti defalarca, ‘Mısır'ın Sudan ordusuna savaş uçakları da dahil olmak üzere askeri destek sağladığını’ iddia etti. Ancak geçen yıl Mısır Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları yalanlamış ve o dönemde yaptığı bir açıklamada ‘uluslararası toplumu HDK Komutanı’nın söylediklerinin doğruluğunu kanıtlayan delilleri bulmaya’ çağırmıştı. Söz konusu suçlamalar, Kahire'nin savaşı durdurmak ve sivilleri korumak için yoğun çaba sarf ettiği bir dönemde geldi.

Mısır'ın Sudan'daki meşruiyeti ‘askeri değil siyasi olarak’ desteklediğini belirten Ebu Hemile, “Kahire, Sudan'ın devam eden iç savaş ışığında kurumlarını restore etmesini istiyor ve kısa süre önce sivil bir başbakanın atanmasını memnuniyetle karşıladı” dedi.

Diğer yandan Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli salı günü Sudanlı mevkidaşı Kâmil et-Tayyib İdris'i arayarak, ‘Kahire ile Hartum arasındaki ikili ilişkilerin iki ülke arasında daha fazla koordinasyona katkıda bulunacak şekilde çeşitli düzeylerde güçlendirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiğini’ bildirdi.

Mısır'ın eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Salah Halime, HDK'nin sınır üçgenini kontrol etmesini Sudan ordusunun LUO’nun bu güçlere askeri destek verdiği yönündeki suçlamalarıyla ilişkilendirerek, “Sınırdaki gelişmeler Sudan'daki savaşın henüz bitmediğini ve sahada niteliksel bir gelişme olduğunu gösteriyor” ifadesini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Halime, ‘Mısır'ın güney sınırlarında herhangi bir doğrudan ihlal olması halinde harekete geçeceğini’ belirterek, “Mısır'ın olup bitenleri yakından takip etmesinin temelinde toprakları üzerindeki tam egemenliğini korumak yatıyor” dedi. Halime ayrıca, askeri gelişmeleri Sudan'daki iç siyasi durumla ilişkilendirerek, “HDK'nin hamleleri, önümüzdeki dönemde kontrolü altındaki bölgelerde paralel bir hükümet kurulacağını duyurma hazırlığından kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.

Hamideti, merkezi Port Sudan'da bulunan Sudan hükümetine paralel bir hükümet olarak Barış ve Birlik Hükümeti’nin kurulduğunu duyurmuştu.