Dibeybe, seçimler yapılana kadar iktidarda kalmakta kararlı

BM ve ABD, Libya'da tansiyonun yükselmesini önlemek için baskı yapmaya devam ediyorlar

Dibeybe, dün, Trablus'ta düzenlenen Seçimlere Destek Kadın Forumu'na katıldı (UBH)
Dibeybe, dün, Trablus'ta düzenlenen Seçimlere Destek Kadın Forumu'na katıldı (UBH)
TT

Dibeybe, seçimler yapılana kadar iktidarda kalmakta kararlı

Dibeybe, dün, Trablus'ta düzenlenen Seçimlere Destek Kadın Forumu'na katıldı (UBH)
Dibeybe, dün, Trablus'ta düzenlenen Seçimlere Destek Kadın Forumu'na katıldı (UBH)

Birleşmiş Milletler (BM) ve ABD’nin baskısı, Libya’da, Temsilciler Meclisi’ni (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi’ni (DYK), daha önce yapılamayarak ertelenen seçimlerin anayasal temeli üzerinde uzlaşı sağlanması amacıyla ortak bir komite oluşturmaları için zorlamaya devam ediyor. Öte yandan Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, planlandığı gibi Haziran ayında seçimler yapılana kadar görevde kalacağını üstü kapalı bir şekilde bir kez daha yineledi.
Dibeybe’nin seçimlerin düzenlemesini ‘tüm Libyalıların çözüm ve kurtuluş yolu olarak bir talebi ve hükümetinin görevinin bir parçası olduğunu’ ifade etmesi, başbakanlık görevinden ayrılma niyetinde olmadığının bir göstergesi olarak görüldü. Dibeybe dün, başkent Trablus'ta, ‘Seçimler için Birlikte’ sloganıyla düzenlenen ‘Seçimlere Destek Kadın Forumu’nda dün yaptığı konuşmada, “Hükümet, bu misyonundan asla vazgeçmeyecek. Seçimleri düzenleme görevinden asla vazgeçmedik ve vazgeçmeyeceğiz. Ben bu konuda kesinlikle geri adım atmadım, ama diğer taraflar attılar. Seçimleri, geçici süreci uzatma ve zorlu bir diyalog süreci ile değiştirdiler. Şimdi güvenliğimizi ve çocuklarımızın geleceğini tehdit eden askeri konvoylar hareket ediyor.
UBH adına açıkladığı ‘halkın güvenliğini yeniden sağlama planının Libya’da sadece birkaç kişinin siyaset sahnesi üzerindeki kontrolünden yararlananlar tarafından reddedileceğini’  söyleyen Dibeybe, hükümetinin planının, ‘iktidar paylaşımı veya seçim sürecini kesintiye uğratmak için değil, demokratik dönüşüm için bir plan’ olduğuna dikkati çekti.
Dibeybe, ‘fanatik ve maceraperest’ olarak nitelediği kişileri, ‘iktidarda kalmak ve ülkede yeniden siyasi bir bölünme yaratmak için seçimleri engellemek ve seçim yasalarının çıkarılmasının yerini bir uzatma sürecini ile değiştirmekle suçladıktan sonra TM’ye hitaben, seçim yasası taslağını destekleyenin halka en yakın kişi olduğunu, barışçıl değişimi destekleyenin Libyalıların güvenini kazanacağını söyledi.
On yıl boyunca aynı TM’nin iktidarda kalmasının mantıksız bir durum olduğuna işaret eden Dibeybe, bu durumun Libyalıların petrol fiyatlarındaki yükselişten faydalanmasını engellediğini, savaşı ve bölünmeyi teşvik ettiğini söyledi. Tüm Libyalıları, barışçıl yollarla bu durumu protesto etmeye ve özellikle Libya, tarihi bir aşamadan geçerken bunu yapacak cesareti olduğunu söylediği seçimler için baskı yapmaya çağıran Dibeybe, geniş bir halk hareketinin başlatılması çağrısında bulunarak, “Ya çocuklarımızın, torunlarımızın geleceğini sağlayan demokratik bir dönüşüme ulaşırız ya da bu fırsatı kaybederiz” dedi.
26 Nisan'ı Libyalı kadınlar için ulusal bir gün olarak ilan eden Dibeybe, yaklaşan seçimlerde kadınların siyasi rolünün artırılmasını desteklediğini ve kadınların seçim sürecine aktif olarak katılmaları gerektiğini vurguladı. Ancak Dibeybe’nin kadınların siyaset sahnesindeki yeri ile ilgili olumlu tutumu, forum sırasında seçim kampanyaları kapsamında kadınların kullanıldığını öne süren ve hükümetin ortak toplantı çağrılarına yanıt verilmemesi çağrısında bulunan siyasi partilerden birinin başkanıyla sözlü bir tartışmaya girmesini engellemedi.
Avrupa Birliği (AB) Libya Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Sabadell Jose, dün, TM’nin başbakan adayı Fethi Başağa ile görüştü. Jose ve Başağa, görüşmede, ülkede tansiyonun yükselmesini ve şiddetin tırmanmasını önlemenin ve siyasi krize seçimlerin önünü açan bir çözüm bulmanın gereğine değindiler. Görüşmede, bunun ekonomide güvenin inşa edilmesi konusunda rol oynayabileceğinin altını çizdiler. Jose, AB’nin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams’a tam destek verdiğini açıkladı.
ABD'nin Trablus Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland, TM ve DYK komitelerinin başkanlarıyla seçimlerin anayasal temeli üzerinde uzlaşı çabalarını ve cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri sürecinde daha önce kaydedilen ivmeyi yeniden sağlamanın yollarını görüştü.
ABD’nin Trablus Büyükelçiliği tarafından dün Twitter üzerinden yayınlanan kısa açıklamasında Norland, TM’nin Anayasa Diyalog Komitesi’nde kendisine temsilciler atamasından memnun olduğunu ifade etti.
Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Sayih ile görüşen Büyükelçi Norland, görüşmeyle ilgili değerlendirmesinde, BM Genel Sekreteri'nin Libya Özel Danışmanı Williams’ın seçimlerin anayasal temelinin oluşturulması için kurulmasını önerdiği komisyonun, bu hedefe yönelik atılan bir sonraki pratik adımı temsil ettiğini belirterek, tüm tarafları süreci desteklemeye çağırdı.
Norland, Sayih’in, Libyalı taraflar arasında ileriye dönük siyasi bir anlaşmaya varılması halinde seçimleri düzenlemeye hazır olduklarını söylediğini aktardı.
Öte yandan BM Genel Sekreteri'nin Libya Özel Danışmanı Williams, başkent Trablus'tan ülkenin doğudaki Bingazi şehrine iki haftayı aşkın bir süredir askıya alınan uçak seferlerinin yeniden başlatılmasını istedi. Ülke genelinde hareket özgürlüğünün ‘saygı duyulması gereken temel bir insan hakkı’ olduğunu vurgulayan Williams, yetkilileri daha fazla gecikmeden uçuşları yeniden başlatmaya çağıran Libyalıların yanında olduğunu söyledi.
Williams, Çek Cumhuriyeti’nin Trablus Büyükelçisi Jan Vycital ile geçtiğimiz Cuma akşamı Tunus'ta yaptığı görüşmede Büyükelçi Vycital’in ülkesinin, Libya’da seçimlerin yapılmasının önünü açacak olan anayasal temel üzerinde uzlaşma için TM ile DYK arasında BM’nin himayesinde yapılan görüşmelere olan desteğini açıkladığını söyledi. Williams, Vycital ile Libya'ya yönelik tüm uluslararası çabaların koordineli ve yapıcı olmasını sağlamanın önemi konusunda hemfikir olduklarını da sözlerine ekledi.
Diğer taraftan Libya Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe, Başkanlık Konseyi’nin Libyalı tüm taraflarla çalışma ve Williams’ın başlattığı girişimi destekleme konusundaki kararlılığını bir kez daha yinelerken DYK ve TM'yi Williams’ın girişimini başarıya ulaştırmak için bir araya gelmeye ve seçimlerin önünü açmaya çağırdı.



İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.


Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
TT

Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)

Kürdistan Demokrat Partisi Genel Başkanı Mesud Barzani, Irak'taki durumu, "silahlı grupların gücünün devletin otoritesini aştığı" Lübnan'daki duruma benzetti. Pazartesi akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajında ​​Barzani, "Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin bu gruplarla mücadele etme yeteneğinden yoksun olduğunu" belirterek, "devlet kurumlarının zayıflaması ve siyasi bölünmenin derinleşmesi" konusunda uyardı.

Barzani, grupların "siyasi ve ekonomik kararları kontrol eden, anayasanın üstünde bir güç" olduğunu ileri sürerek, "silahların siyasi nüfuz sağlama aracı değil, savunma sisteminin bir parçası olması gerektiğini" vurguladı.

Barzani ayrıca, "Irak'taki her partinin kendisini bir devlet olarak gördüğünü" belirterek, "parlamentoyu ve hükümeti kontrol eden mini devletler olduğunu" belirtti.

Barzani, "uluslararası koalisyonun" Irak'tan çekilmesinin, "DEAŞ” örgütünün geri dönüşüne yol açabileceği uyarısında bulunarak, ABD güçlerinin 2011'de örgütün üç yıl sonra genişlemesi öncesinde geri çekildiği deneyimi hatırlattı.


Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
TT

Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)

Gazze Şeridi'ne bir ‘istikrar gücü’ konuşlandırılması konusu, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar taslağı ve Başkan Donald Trump'ın, yaklaşık bir ay önce yürürlüğe giren ateşkesin geri kalan hükümlerini uygulamak üzere bu uluslararası güçlerin yakında Gazze Şeridi'ne varacağını duyurmasıyla ivme kazandı.

Görevleri ve konuşlanmaları konusunda hazırlık aşamasında görüş ayrılıkları yaşanan, Mısır’ın ise görev alanlarının genişletilmesiyle ilgili çatışmalar olabileceği yönünde endişe duyduğu bu güçler, uzmanlara göre karmaşık düzenlemelerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle İsrail’in konunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine karşı çıkması, Türkiye’nin kuvvetlere katılması ve Filistin tarafının çekinceleri olması hâlinde olası bir Rusya-Çin vetosu ihtimali, bu durumu daha da karmaşık hâle getirir. Uzmanlar, bu kuvvetlerin ancak geniş bir uzlaşı süreci oluşturulması hâlinde ve ateşkes anlaşmasını koruma amacına hizmet edecek şekilde yakın bir zamanda kurulabileceğini öngörüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ne yönelik barış planını desteklemeyi amaçlayan karar taslağını BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıklamasından bir gün sonra, uluslararası istikrar güçlerinin ‘çok yakında’ Gazze Şeridi'ne varmasını beklediğini söyledi.

Trump, Beyaz Saray'da Orta Asya ülkeleri liderleriyle yaptığı toplantıda, “Bu çok yakında gerçekleşecek. Gazze'de işler yolunda gidiyor” dedi. Bu açıklama, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık bir ay sonra Gazze Şeridi'nde zorlu insani koşulların devam etmesi üzerine bir gazetecinin uluslararası güçlerin bölgeye konuşlandırılmasıyla ilgili sorusuna yanıt olarak yapıldı.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği’nin açıklamasına göre ABD, Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı barış planını desteklemek amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar taslağı sundu. Henüz oylama tarihi belirlenmemiş olan karar taslağı, ‘Gazze’de istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç’ kurulmasına izin veriyor. Bu güç, uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukla uyumlu olmak kaydıyla, yetkisi kapsamındaki görevleri yerine getirmek için ‘gerekli tüm araçları kullanma’ yetkisine sahip olacak.

Axios internet sitesi salı günü bir ABD yetkilisinin, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin bazı üyelerine, Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir güç oluşturulması için bir karar taslağı gönderdiğini ve ilk birliklerin önümüzdeki ocak ayına kadar Gazze'ye konuşlandırılmasının hedeflendiğini söylediğini aktardı.

İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)

İsrail uzmanı Dr. Said Ukkaşe, ‘istikrar gücü’ dosyasının daha BM Güvenlik Konseyi’ne sunulma aşamasından itibaren zorlu düzenlemelerle karşılaşacağını düşünüyor. Özellikle İsrail’in, bu gücün uluslararası sistem tarafından onaylanmasına karşı çıkması ve Türkiye gibi katılımcı ülkelere itirazlarının bulunması, ayrıca Rusya ile Çin’in metindeki bazı ifadeleri kabul etmeyip bu konuda herhangi birinin veto hakkını kullanma olasılığı, süreci daha da zorlaştırıyor.

Ukkaşe, Trump’ın söylediği gibi kuvvetlerin yakın zamanda ulaşmasının pek mümkün olmadığını belirtti. Mevcut karmaşık koşullar altında bunun yakın bir tarihte gerçekleşmeyeceğini, ancak perde arkasında üzerinde anlaşmaya varılmış ve yalnızca duyurulmayı bekleyen bazı gizli süreçler varsa bunun mümkün olabileceğini ifade etti.

Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava da Çin ve Rusya'nın herhangi bir Arap veya Filistinli çekinceye veto hakkını kullanma olasılığı göz önüne alındığında, istikrar gücünün özellikle BM Güvenlik Konseyi'nde zorluklarla karşılaşacağına inanıyor. Mutava, bu karmaşık düzenlemeler göz önüne alındığında, geniş bir mutabakat sağlanmadıkça güçlerin gelmesinden bahsetmek için henüz çok erken olduğunu belirtti.

Endişeler BM Güvenlik Konseyi ile sınırlı değil, sahaya da uzanıyor. Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, son açıklamalarında, uluslararası güce Hamas'ı silahsızlandırma görevinin verilmesi halinde ‘çatışmalar’ yaşanacağına işaret etti.

Sorunun, İsrail'in Gazze planının uygulanmasını engelleyen koşullar dayatmasından kaynaklandığını açıklayan Raşvan, “Filistinliler, Gazze'nin güvenliğini yabancı bir gücün devralmasını veya işgalin vesayetle değiştirilmesini kabul etmeyecek” dedi.

Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Halaf, salı günü CBS News'e verdiği röportajda, “İstikrar gücünün oluşumu, yapısı, yetki alanı ve süresi de dahil olmak üzere çeşitli unsurlar hakkında Amerikalı ve bölgesel ortaklarla görüşmeler sürüyor” dedi.

Said Ukkaşe, Mısır'ın tutumunun ve endişelerinin haklı olduğuna inanıyor. Ukkaşe, Kahire’nin bölge konusunda diğer tüm taraflardan daha fazla tecrübeye sahip ve Filistinli gruplarla uzlaşı içinde, silahsızlanmanın kademeli şekilde gerçekleşmesine yönelik bir vizyona sahip olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ukkaşe, “Trump, eğer istikrar güçleri maddesi konusunda uluslararası ve İsrailli taraflarla uzlaşı sağlanamazsa, herkesi şaşırtarak çok uluslu güçlerin gönderilmesini gündeme getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mutava, ‘hiçbir Arap veya İslam ülkesinin silahsızlanma konusunda bir çatışmaya girmeyi kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Mutava, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Beklenen uluslararası gücün başarısı, bu güce Filistin polis gücünün eklenmesine bağlı. Bu güç, istikrar güçleri tarafından desteklenen açık bir plan çerçevesinde kanunları uygulamaktan tek başına sorumlu olacak” ifadelerini kullandı.