Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Gösteriler, Bağımsızlık Günü ile eşzamanlı olarak düzenleniyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
TT

Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)

Tunus’ta Nahda Hareketi, Darbe Karşıtı Vatandaşlar Girişimi ve bazı muhalif partiler, her yıl 20 Mart’ta kutlanan Bağımsızlık Günü ve Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in önerisiyle düzenlenen ‘sanal istişare’ süresinin sona ermesiyle eş zamanlı olarak bugün protesto yürüyüşü düzenleme kararı aldı.
Muhalefet bu protesto yürüyüşüyle Tunus siyaset sahnesindeki çeşitli aktörler ile diyalog kurmak yerine ‘sanal istişare’ yapılmasını reddettiğini vurgulamak istiyor. Başkent Tunus Valisi dün yaptığı açıklamada Habib Burgiba Caddesi’nde protestoların düzenlenmesinin yasaklandığını ilan ederek, şehir meydanının ‘sadece kültürel, turizm ve sergi faaliyetlerine tahsis edildiğini’ vurguladı.
Nahda Hareketi bu yasağa rağmen parti kadrolarına ve seçmen tabanına protesto yürüyüşüne yoğun katılım sağlama çağrısında bulundu ve toplanma yerini değiştirdi. Nahda’nın yürüyüş için açıkladığı yeni güzergâh Sadun Kapısı’ndan başlayarak Meclis binasının karşısındaki Bardu Meydanı’na uzanıyor. Nahda Hareketi açıklamasında, protestoların bir yandan Bağımsızlık Günü’nü anmayı, diğer yandan ‘özgürlüklere ve demokrasiye yönelik ağır ihlalleri ve sanal istişareyi reddetmeyi ve anayasal sürece dönmeye zorlamayı’ hedeflediğini kaydetti.
Tunus’taki İşçi Partisi de Bağımsızlık Günü yıldönümüyle eşzamanlı olarak protesto düzenleme çağrısında bulunarak, Cumhurbaşkanı Said’in halkın katılımına açtığı sanal istişarenin ‘Cumhurbaşkanlığı’nın siyasi projesini desteklemekte başarısız olduğunu’ belirtti.
Mesleki Eğitim ve İstihdam Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Nasruddin en-Nasibi, sanal istişarenin başarısız olmasının arkasında ‘partilerin ve kadrolaşmış çevrelerin tüm düzeltme sürecini baltalamak amacıyla yaptığı engellemenin’ bulunduğunu söyledi. Nasibi, “Hükümet Tunus’u doğru rayın üzerine geri döndürmek için çalışıyor. İstişareden çıkacak tüm veriler kamuoyuna ilan edilecek” dedi. Rapordaki verilerin değiştirileceği yönündeki iddiaları reddeden Nasibi, Cumhurbaşkanı Said’in sanal istişareyle ilgili hazırlanan takvimdeki tarih ve sürelere bağlı olduğunu ve Cumhurbaşkanlığı yol haritasının ikinci aşamasına geçmek için sanal istişare platformunun 20 Mart’ta (bugün) kapatılacağını söyledi.
Yerel medyanın dün aktardığı resmi verilere göre ulusal sanal istişare platformuna yarım milyon kişi katıldı. Bu veriler, platformun kapatılmasından bir gün öncesine ait.
İnternet üzerinde sanal istişare için kurulan platforma dün öğlen saat 14.00’e kadar 148 bini kadın olmak üzere 483 bin kişi katılım gösterdi.
Cumhurbaşkanı Said, siyasi reformlarla ilgili 25 Temmuz’da düzenlenecek referanduma hazırlık amacıyla daha önce görülmemiş bir yol izleyerek sanal istişare platformunu kurdu. Sanal istişare platformu Ocak ayının ortalarında iki haftalık deneme sürecinden sonra halkın kullanımına açıldı ve bugün Bağımsızlık Günü’nde sona eriyor.
Gözlemcilere göre sanal istişareyle ilgili tüm teknik kolaylıklara rağmen katılım düzeyi Tunus’un yurt içi ve yurt dışındaki toplam 12 milyonluk nüfusuna kıyasla rekor düzeyde düşük kaldı.
Cumhurbaşkanı Said’in açıklamasına göre sanal istişare halkın 6 konuda (siyaset ve seçim, eğitim, kültür, sağlık, ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma) görüşlerinin öğrenilmesini amaçlıyor. Ancak İslamcı çizgide politikalar izleyen Nahda Hareketi başta olmak üzere muhalif partiler ve Cumhurbaşkanı Said’in siyasi hasımları, Said’in iktidarı tekeline almasını, Anayasa’yı ve Meclis faaliyetlerini askıya almasını protesto için sanal istişareyi boykot etme çağrısında bulundu.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24