Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Gösteriler, Bağımsızlık Günü ile eşzamanlı olarak düzenleniyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
TT

Tunuslu muhalifler Cumhurbaşkanı Said’in kararlarını protesto etmek için bugün Meclis önünde toplanıyor

Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)
Başkent Tunus’un şehir merkezinde Said’in kararlarını protesto için daha önce yapılan gösteriler (AFP)

Tunus’ta Nahda Hareketi, Darbe Karşıtı Vatandaşlar Girişimi ve bazı muhalif partiler, her yıl 20 Mart’ta kutlanan Bağımsızlık Günü ve Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in önerisiyle düzenlenen ‘sanal istişare’ süresinin sona ermesiyle eş zamanlı olarak bugün protesto yürüyüşü düzenleme kararı aldı.
Muhalefet bu protesto yürüyüşüyle Tunus siyaset sahnesindeki çeşitli aktörler ile diyalog kurmak yerine ‘sanal istişare’ yapılmasını reddettiğini vurgulamak istiyor. Başkent Tunus Valisi dün yaptığı açıklamada Habib Burgiba Caddesi’nde protestoların düzenlenmesinin yasaklandığını ilan ederek, şehir meydanının ‘sadece kültürel, turizm ve sergi faaliyetlerine tahsis edildiğini’ vurguladı.
Nahda Hareketi bu yasağa rağmen parti kadrolarına ve seçmen tabanına protesto yürüyüşüne yoğun katılım sağlama çağrısında bulundu ve toplanma yerini değiştirdi. Nahda’nın yürüyüş için açıkladığı yeni güzergâh Sadun Kapısı’ndan başlayarak Meclis binasının karşısındaki Bardu Meydanı’na uzanıyor. Nahda Hareketi açıklamasında, protestoların bir yandan Bağımsızlık Günü’nü anmayı, diğer yandan ‘özgürlüklere ve demokrasiye yönelik ağır ihlalleri ve sanal istişareyi reddetmeyi ve anayasal sürece dönmeye zorlamayı’ hedeflediğini kaydetti.
Tunus’taki İşçi Partisi de Bağımsızlık Günü yıldönümüyle eşzamanlı olarak protesto düzenleme çağrısında bulunarak, Cumhurbaşkanı Said’in halkın katılımına açtığı sanal istişarenin ‘Cumhurbaşkanlığı’nın siyasi projesini desteklemekte başarısız olduğunu’ belirtti.
Mesleki Eğitim ve İstihdam Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Nasruddin en-Nasibi, sanal istişarenin başarısız olmasının arkasında ‘partilerin ve kadrolaşmış çevrelerin tüm düzeltme sürecini baltalamak amacıyla yaptığı engellemenin’ bulunduğunu söyledi. Nasibi, “Hükümet Tunus’u doğru rayın üzerine geri döndürmek için çalışıyor. İstişareden çıkacak tüm veriler kamuoyuna ilan edilecek” dedi. Rapordaki verilerin değiştirileceği yönündeki iddiaları reddeden Nasibi, Cumhurbaşkanı Said’in sanal istişareyle ilgili hazırlanan takvimdeki tarih ve sürelere bağlı olduğunu ve Cumhurbaşkanlığı yol haritasının ikinci aşamasına geçmek için sanal istişare platformunun 20 Mart’ta (bugün) kapatılacağını söyledi.
Yerel medyanın dün aktardığı resmi verilere göre ulusal sanal istişare platformuna yarım milyon kişi katıldı. Bu veriler, platformun kapatılmasından bir gün öncesine ait.
İnternet üzerinde sanal istişare için kurulan platforma dün öğlen saat 14.00’e kadar 148 bini kadın olmak üzere 483 bin kişi katılım gösterdi.
Cumhurbaşkanı Said, siyasi reformlarla ilgili 25 Temmuz’da düzenlenecek referanduma hazırlık amacıyla daha önce görülmemiş bir yol izleyerek sanal istişare platformunu kurdu. Sanal istişare platformu Ocak ayının ortalarında iki haftalık deneme sürecinden sonra halkın kullanımına açıldı ve bugün Bağımsızlık Günü’nde sona eriyor.
Gözlemcilere göre sanal istişareyle ilgili tüm teknik kolaylıklara rağmen katılım düzeyi Tunus’un yurt içi ve yurt dışındaki toplam 12 milyonluk nüfusuna kıyasla rekor düzeyde düşük kaldı.
Cumhurbaşkanı Said’in açıklamasına göre sanal istişare halkın 6 konuda (siyaset ve seçim, eğitim, kültür, sağlık, ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma) görüşlerinin öğrenilmesini amaçlıyor. Ancak İslamcı çizgide politikalar izleyen Nahda Hareketi başta olmak üzere muhalif partiler ve Cumhurbaşkanı Said’in siyasi hasımları, Said’in iktidarı tekeline almasını, Anayasa’yı ve Meclis faaliyetlerini askıya almasını protesto için sanal istişareyi boykot etme çağrısında bulundu.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.