عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak Başbakanı Kazımi: Siyasetçiler hükümeti kurmakta acele etmeli

Kazımi, Necef’teki dini mercinin projesini üstlendiği Musul kentindeki hastanenin açılışını gerçekleştirdi.

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi dün Musul’da yeni hastanenin açılışını yaptı (Başbakanlık)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi dün Musul’da yeni hastanenin açılışını yaptı (Başbakanlık)
    Bağdat / Fadıl en-Neşmi
TT
TT

Irak Başbakanı Kazımi: Siyasetçiler hükümeti kurmakta acele etmeli

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi dün Musul’da yeni hastanenin açılışını yaptı (Başbakanlık)
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi dün Musul’da yeni hastanenin açılışını yaptı (Başbakanlık)

Irak’ta görev süresi sona eren Başbakan Mustafa el-Kazımi, dün ziyaret ettiği Ninova vilayetinden bir dizi siyasi mesajlar verdi. Kazımi siyasi parti ve gruplara, ülkedeki ‘siyasi tıkanıklığı aşmak’ ve aylardır geciktirilen hükümeti kurma sürecinde ilerleme kat edilmesi için ciddi bir çalışma ortaya koyma çağrısında bulundu. Irak Başbakanı, hükümetin kuruluş sürecinin önünde hükümet kurma konusunda anlaşma sağlanmasını engelleyen siyasi anlaşmazlıklardan ve çatışmalardan oluşan halen uzun bir yol olduğunu ifade etti.
Kazımi dün (cumartesi) Ninova vilayetinin kent merkezi Musul’un batı yakasında 220 yataklı Betül Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin açılışını gerçekleştirdi. Hastane binasının inşa projesini Irak Sağlık Bakanlığı ve Ninova İl Sağlık Müdürlüğü ile işbirliği içinde hayata geçiren Necef’teki dini merciye teşekkür eden Kazımi, bu projenin “Iraklıların ülkelerini inşa etme konusundaki işbirliğini gösterdiğini” söyledi. Haziran 2014’te DEAŞ örgütünün kontrolüne giren ve 2017’de Irak hükümet güçlerinin örgütü hezimete uğratarak kontrolünü geri aldığı Musul kentinin batı yakası örgüte karşı yürütülen savaş sırasında ağır hasarlar aldı.
Kent halkı yeniden imar projelerinin hayata geçirilmesi noktasında yaşanan gecikmeden dolayı şikayetçi. Bu durumu itiraf eden Kazımi, “Son yıllarda geciken birçok sağlık projesi var. Ancak hükümet şartlara rağmen Irak vilayetlerinin genelinde sağlıkla ilgili gecikmiş projelerden birçoğunu yeniden hayata geçirmeyi başardı. Devlet inşa etmemiz için vatandaşların saygınlığını korumaya ihtiyacımız var ve sağlık hizmetleri vatandaşların saygınlığının bir parçasıdır” dedi.
Ninova’dan Iraklı siyasi parti ve gruplara mesaj veren Kazımi, “DEAŞ’a karşı savaşın yıkıma uğrattığı bu kent, hayata yeniden dönüyor ve vilayetteki projeler ve imalathanelerle gerçekliğini yeniden canlandırabilir” diye konuştu.
Başbakanlık koltuğuna ikinci kez oturma şansı devam eden Kazımi, mevcut siyasi sıkıntılar ve donukluk nedeniyle hükümetinin karşılaştığı sorunlarla ilgili önemli mesajlarını vermek için Ninova vilayetini seçti. Irak Başbakanı, ülkede yapılan son seçimin üzerinden 6 ay geçmesi sebebiyle siyasi partilere yeni hükümeti kurma sorumluluğunu hatırlattı.
Kazımi siyasi partilere seslenişinde sert bir üslup benimseyerek şunları kaydetti:
“Bu kadar tolerans ve tembellik yeter. Bugün tüm Irak’a itibarını geri kazandırmak için birlikte çalışmalı ve bizi bu siyasi tıkanıklığa götüren tüm duraklarda durmalıyız. Yeniden gözden geçirmeli, Anayasa’yı yeniden yazmak için bir komite kurmalı ve Irak’ın inşasındaki birçok çarpık noktayı düzeltmeliyiz. Siyasi güçler rehavet tehlikesine karşı dikkatli olmalı. İnsanlara hizmet etmeye çalışmamız için onların saygınlığını düşünmeliyiz. Görev ve yetkilerini yerine getirecek bir hükümetin kurulması için çok çalışmak gerekir. Bir sonraki
aşama kazanımlar aşaması olacak. Bu hükümet, Irak ekonomisini çöküşten kurtarmayı başardı. Iraklılar olarak takım ruhu içinde birlikte çalışmalıyız. Irak’tan başka seçeneğimiz yok. Ona hizmet etmeliyiz. Biz bugün Hüseyniye Türbesi, Sağlık Bakanlığı ve Ninova Vilayeti arasındaki bir işbirliği modeliyle, Iraklıların ülkelerini inşa konusunda birçok krizi aşabileceklerini kanıtlayan bir modelle karşı karşıyayız.”
Gıda malzemeleri ve emtia fiyatlarında vatandaşları rahatsız eden yüksek artışlara da değinen Kazımi, “Rusya-Ukrayna savaşı ve bazı durumlarda ikiye katlanan gıda malzemelerinin fiyatlarındaki artış sebebiyle dünyanın zor ve karmaşık koşullardan geçtiğini Iraklılara hatırlatırım. Fakat hükümet bütçe olmamasına rağmen fiyat kontrolü için vatandaşı destekleyici kararlar aldı. Vatandaşın fiyat artışlarının sonuçlarından etkilenmemesi için gümrük ve bazı vergileri durdurduk” dedi. Hükümetin aldığı tedbirler mevcut fiyat artışlarının direncini sınırlı ölçüde önleyebildi.
Kazımi dün öğleden sonra Musul’daki kültürel mekanları ziyaret ederek, Eski Musul’daki imar çalışmalarını yerinde inceledi. Kazımi kültürel, sanatsal ve gençlik etkinliklerini desteklemeye dönük çabaların karşı karşıya kaldığı engelleri kaldırma talimatı verdi. Irak Başbakanı Musul’un bazı mahallelerinde ve bölgelerinde yaptığı gezintiler sırasında kent sakinleriyle bir araya gelerek onların talep ve şikayetlerini dinledi. Kazımi ayrıca Musul’un ormanlık bölümünü ziyaret ederek bölge sakinleriyle öğle yemeği yedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyor

Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Sivil Demokratik İttifak, Sudan'da askeri bir çözümün imkansızlığını vurguluyor

Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)
Sudan’ın eski Başbakanı Abdullah Hamduk, Londra'da daha önce düzenlenen bir konferans sırasında sivil liderlerle birlikte poz verdi. (Şarku’l Avsat)

Sudan'da eski Başbakan Abdullah Hamduk liderliğindeki Sivil Demokratik İttifak, müzakereler yoluyla savaşın derhal durdurulması çağrısında bulundu. Askeri çözümlerin imkansızlığını vurgulayan ittifak, devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir liderliğindeki eski rejiminin yıkılması ve Ulusal Kongre Partisi'nin yasaklanması, askeri ve güvenlik kurumlarının yeniden inşa edilmesi ve yapılandırılması, ülkeyi beş yıl boyunca yönetecek geçici bir sivil hükümetin kurulması ve özgür ve adil seçimlere hazırlanılması çağrısını yineledi. İttifak ayrıca uzlaşmaya dayalı bir ulusal proje üzerinde istişarede bulunmaları için vizyonunu siyasi ve sivil güçlere sunma sözü verdi.

Sivil Demokratik İttifak, savaşların sona erdirilmesi ve sivil devletin yeniden kurulması için bir siyasi vizyon belgesinin tamamlandığını duyurarak, ülkeyi krizlerden çıkaracak ortak bir vizyon üzerinde anlaşmaya varmak amacıyla bu belgeyi tüm siyasi güçlere sunma niyetinde olduğunu açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın ulaştığı belgede, Sudan'daki çatışmanın ne kadar sürerse sürsün askeri yollarla çözülemeyeceği, acıları sona erdirmek ve ülkenin birliğini korumak için tek seçeneğin savaşı derhal sona erdirmek ve Sudanlıların öncülüğünde kapsamlı ve güvenilir bir barış süreci başlatmak olduğu, bunun da insani ve ateşkes bileşenleriyle krizin köklerine inen siyasi bir çözüme ve sivil bir siyasi sürecin oluşturulmasına yol açacağı belirtiliyor.

Sivil Demokratik İttifak sürecin kalıcı bir ateşkese, kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanmasına, geniş bir mutabakata dayalı geçiş dönemi anayasal düzenlemelerine geçişe, Aralık Devrimi’nin sivil ve demokratik geçiş yolunda restorasyonuna, siyaset ve ekonomiye müdahale etmeyen birleşik, profesyonel ve milliyetçi bir güvenlik ve askeri sistemin yeniden inşa ve tesis edilmesine yol açmasını bekliyor.

Bir adalet sistemi inşa etmek

Belge, ihlalcileri sorumlu tutan ve mağdurlara adalet sağlayan bir adalet sisteminin kurulmasının ve savaşın etkilerini tasfiye etmek, yeniden inşa etmek ve ülkeyi adil demokratik seçimlere götürmek için tam yetkiye sahip bir geçiş dönemi sivil otoritesinin oluşturulmasının önemini vurguluyor. Vizyona göre, barış süreci net kriterlere ve siyasi güçler, silahlı mücadele hareketleri, sivil toplum, profesyoneller, sendikalar ve direniş komiteleri tarafından temsil edilen, paydaşların katıldığı halk tarafından desteklenen, bilinen ve belirli taraflara dayanmalıdır.

frghr
Kasım 2024'te Sudan'ın Etiyopya sınırındaki el-Kalabat kasabasında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından yönetilen bir kampta yerinden edilmiş Sudanlılar (AFP)

Belge, ‘siyasi süreci uydurma ve sahte cephelerle boğma’ çabalarını reddederken, Ulusal Kongre Partisi, İslami Hareket ve onların cephelerinin savaşı ateşledikleri ve devam etmesi için çalıştıkları için ödüllendirilmelerini de reddediyor ve hesap vermeleri gerektiğini vurguluyor. Vizyon, genel seçimlerle sona erecek beş yıllık bir geçiş dönemi boyunca ülkeyi yönetecek ve ardından seçilmiş hükümet tarafından yönetilecek ikinci bir beş yıllık kurucu dönemle devam edecek olan geçiş dönemi yönetim düzeylerini ‘federal, bölgesel ve yerel’ olarak tanımlıyor.

Geçiş hükümetinin görevleri arasında, ateşkesi sürdürmek, güvenlik ve askeri sistemi inşa ve tesis etmeyi içeren güvenlik düzenlemelerini uygulamak, silahları toplamak, hukukun üstünlüğünü uygulamak, insani müdahaleyi sağlamak, savaşın yıktıklarını yeniden inşa etmek, gerçeğin ortaya çıkarılmasını, faillerin sorumlu tutulmasını, tazminatları, cezasızlığın önlenmesini, ulusal ekonominin desteklenmesini, kötüleşmesinin durdurulmasını ve yolsuzlukla mücadeleyi içeren bir geçiş dönemi adaleti ve ulusal uzlaşma sürecini başlatmak yer alıyor.

Vizyona göre geçiş dönemi görevleri arasında devletin sivil ve yargı kurumlarında reform yapılması, bağımsızlıklarının ve etkinliklerinin sağlanması, baskı araçlarının ortadan kaldırılması, Ekim 2021 darbesinden kaynaklananlarla yüzleşilmesi, ciddi bir ulusal diyalog için ortamın hazırlanması ve sivil ve demokratik bir devlette vatandaşların isteklerini yansıtan kalıcı bir anayasanın hazırlanması yer alıyor.

Beşir rejiminin yıkılması

Vizyon, el-Beşir rejiminin lağvedilmesini, feshedilmiş Ulusal Kongre Partisi ve cephelerinin siyasi faaliyetlerinin yasaklanmasını, derneklerinin, örgütlerinin ve cephelerinin yeniden tescil edilmesinin veya kayıt altına alınmasının engellenmesini ve ister kendi adına ister cephelerinden herhangi birinin adına kayıtlı olsun, fonlarının ve hisselerinin Maliye Bakanlığı’na teslim edilmesini vurguluyor.

gfgf
Eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, 2019'da devrilmesinin ardından yargılanması sırasında (Facebook)

Belgeye göre geçiş hükümeti, bağımsız seçim komisyonu kurarak, şeffaf bir seçmen kütüğü hazırlayarak, siyasi ve medya özgürlüklerini garanti altına alarak ve barış ve sivil geçiş için bölgesel ve uluslararası desteği harekete geçirebilecek dengeli bir dış politika yoluyla uluslararası toplumla diyaloğu teşvik ederek, ülkeyi özgür ve adil seçimlere hazırlayacaktır.

Vizyon, savaşların sona erdirilmesi, Sudan devletinin yeniden kurulması, ülkenin toprakları, kaynakları, hava ve deniz sahası üzerinde birliğinin ve egemenliğinin sağlanması, geçiş döneminde halkın otoritenin kaynağı olması, ordunun yönetime katılmaması, tüm din ve inançlara eşit mesafede duran ve dini, bölgesel, sosyal, ekonomik veya engelliliğe dayalı ayrımcılık olmaksızın hak ve görevler için vatandaşlığı esas alan sivil bir devlet inşa edilmesi için temeller ve ilkeler öngörüyor.

Vizyon ayrıca yönetim şeklini, bölgelerin siyasi, ekonomik ve kültürel işlerini yönetme haklarını tanıyan, tüm yetki düzeylerinde adil katılım haklarını garanti altına alan, kaynakların adil paylaşımı ilkesini benimseyen, dengeyi sağlayan, çeşitliliğe ve tarihi mağduriyetlere cevap veren, adaleti, eşitliği ve iyi yönetişimi yücelten, ulusal ilkelere ve uluslararası standartlara dayalı bir güvenlik ve askeri sistem kuran ve devlet kurumlarının bağımsızlığını sağlayan bir ‘federal sistem’ olarak tanımlıyor.

Dengeli dış politika

Belge, ülke çıkarlarını dikkate alan, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği destekleyen, başkalarının işlerine karışmaktan kaçınan, iyi komşuluk ilkesine dayanan ve terörizm, aşırıcılık, sınır ötesi suçlar ve yasadışı göçle mücadele eden dengeli bir dış politika çağrısında bulunuyor.

grt
Sudan'ın yeni başbakanı, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ın önünde yemin etti. (SUNA)

Vizyon, Sudan’da devam eden savaşı, ülkenin birliğini tehdit eden, tehlikeli senaryolara kapı açan ve benzeri görülmemiş bir insani felakete neden olan ‘varoluşsal bir savaş’ olarak tanımladı. Savaşın özünde Aralık Devrimi’ni tasfiye etmeyi ve devrimin özgürlük, barış ve adalet hedeflerine ulaşacak sivil ve demokratik bir geçişin önünü tıkamayı amaçladığına dikkat çekildi.

Belgeye göre çatışmaları durdurma ihtiyacı, savaşların nedenlerini ve etkilerini ele alan sürdürülebilir barışçıl çözümlerin benimsenmesinde ve değişim yolunu tamamlayan ve adalet, vatandaşlık ve demokrasi devleti kuran kapsayıcı bir proje aracılığıyla ülkenin rönesansını yeniden tesis etmesinde yatıyor. Sivil Demokratik İttifak, ülkeyi kaos ve parçalanmaya rehin bırakmayı reddettiğini yineleyerek, vizyonunu siyasi ve toplumsal güçler için stratejik bir siyasi çerçeve olarak ortaya koyarak ‘kader savaşında’ mücadele edeceğini belirtti.