Sadr, bağımsızları cumhurbaşkanlığı seçim oturumu için yeter sayıyı tamamlamaya çağırdı

Sadr, bağımsızlardan ‘ülkeyi kurtarmak için onurlu bir duruş’ sergilemelerini istedi

Sadr'ın Twitter hesabından alınmış bir fotoğrafı
Sadr'ın Twitter hesabından alınmış bir fotoğrafı
TT

Sadr, bağımsızları cumhurbaşkanlığı seçim oturumu için yeter sayıyı tamamlamaya çağırdı

Sadr'ın Twitter hesabından alınmış bir fotoğrafı
Sadr'ın Twitter hesabından alınmış bir fotoğrafı

Irak'ta önümüzdeki Cumartesi günü (26 Mart) yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimi için geri sayım başlarken Sadr Hareketi’nin lideri Mukteda es-Sadr, bağımsız milletvekillerini, cumhurbaşkanlığı seçim oturumunda yeter sayıyı tamamlamak için Üçlü İttifak'a (Şii Sadr Hareketi, Sünni Egemenlik İttifakı ve Kürdistan Demokratik Partisi/KDP) katılma çağrısında bulundu.
Irak Meclis Başkanlığı, yeni cumhurbaşkanının seçileceği tarihi, 26 Mart 2022 Cumartesi günü olarak belirlemiş ve cumhurbaşkanlığı yarışına 40 adayın katıldığını duyurmuştu.  Ancak, 2003 yılından bu yana ülkedeki siyasi sistemin tabi olduğu mezhep ve etnik tabanlı kotalar çerçevesinde cumhurbaşkanlığı makamı ülkede hâkim olan teamüle göre Kürtlerin kotasında bulunuyor. Ayrıca başbakanlık makamı Şiilerin kotasında, Meclis Başkanlığı makamı da Sünnilerin kotasında bulunuyor. Bu çerçevede iki Kürt partisi (KDP ve Kürdistan Yurtseverler Birliği/KYB) cumhurbaşkanlığı makamı için yarışıyor.
KYB, mevcut Cumhurbaşkanı Dr. Berhem Salih’i ikinci bir dönem için yeniden aday gösterirken, KDP, Federal Mahkeme'nin eski adayı Hoşyar Zebari'nin adaylığını engellemesinin ardından Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İçişleri Bakanı Reber Ahmed'i cumhurbaşkanlığına aday gösterdi.
Mukteda es-Sadr'ın bağımsız milletvekillerine Üçlü İttifak’a katılmaları çağrısına olumlu bir yanıt gelirse Üçlü İttifak, Sadr ile rekabet eden bazı Şii güçleri içeren Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu ile ‘yeter sayı bozan ittifak’ diye adlandırılan Celal Talabani liderliğindeki KYB ve Hamis Hancer liderliğindeki el-Azm İttifakı karşısında cumhurbaşkanını seçmek için anayasal olarak gerekli olan üçte iki çoğunluğu elde etmiş olacak.
Sadr, Twitter hesabından Meclis’teki bağımsız milletvekillerine gönderdiği uzun mesajda ‘ülkeyi çoğunluk hükümetiyle yönetebilecekleri bir alan oluşturma’ önerisinde bulundu. Herkesin sonbahardan bu yana siyasi sürece katılan partilerden şüphe duyduğunu söyleyen Sadr, bu kişilerin başında da bağımsız ya da tarafsız olanlar ile bu partilere bağlı olmayan ya da onları desteklemeyenlerin geldiğini belirtti. Mevcut siyasi sürecin, özellikle Şii bölgelerinden ve Irak'ın güneyinden Meclis’te çok sayıda bağımsız milletvekilinin bulunmasına ve birçok partinin küçülmesine neden olduğunu belirtti.
Uzlaşı hükümetlerinin ülkeyi gerilettiğini, Irak'a ve Iraklılara fayda sağlamadığını vurgulayan Sadr, bazı tarafların iddialarının aksine bu tür hükümetlerin her yıl ülkeye zarar verdiğinin söylenebileceğini kaydetti. Bunun sebebinin önceki uzlaşı ve rıza hükümetlerinin, pasta paylaşımı ve bunun gibi yöntemler kullanmaları olduğunu açıklayan Sadr, “Bundan önceki süreçte pastayı onlarla paylaşmamaya çalıştık. Fakat işe yaramadı. Bugün, artık mezhepçilikten vatanseverliğe yani bir ulusal çoğunluk hükümetinin kurulması sürecine geçmemiz gerektiğini görüyoruz.
Sadr, bağımsız milletvekillerine şu ifadelerle seslendi:
“Saygın ve vatansever bağımsız milletvekillerini, ülkeyi yolsuzluk, terör, işgal ve çöküş kalıntılarından kurtarmak için havuç ve sopa taktiğinin ürünü olan, ancak artık kullanılamaz haldeki engelleme üçlüsünü atlatarak ve cumhurbaşkanının oylanacağı meclis oturumuna katılarak onurlu bir duruş sergilemeye çağırıyorum.”
Sadr, Meclis oturumu sırasında bölünmemeleri için ikna etmeye çalıştığı bağımsız milletvekillerine, “Bana veya Sadr Hareketi’ne güvenmiyorsanız, saflarınızı birleştirir, akıl çelicilerden ve tehditlerden uzak durursanız size ülkeyi yönetme alanı veririz” dedi.
Irak Meclisi’nde sayıları 30-35 kadar olan bağımsızların Sadr'ın çağrısına ilişkin ortak bir açıklama gelmezken kapalı kapılar ardında yaşanan gelişmeler çerçevesinde, hem Üçlü İttifak hem de Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu, bağımsız milletvekillerini kendi saflarına çekmek için çalışmaya başladılar.
Sadr'ın Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi ve Celal Barzani'nin yer aldığı ittifakı, Cumartesi günü yapılacak Meclis oturumunda Barzani’nin cumhurbaşkanı adayı için yeter sayıya ulaşmaya çalışırken Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu da KYB ile birlikte, oturumda yeter sayıyı tamamlamaya ve böylece cumhurbaşkanı seçimini aksatmaya çalışıyor. Bu da ülkenin içinden geçtiği anayasal çıkmazın derinleşmesine yol açıyor.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.