Tunus Cumhurbaşkanı’ndan siyasi krizin üstesinden gelmek için diyalog vurgusu

Tunus İşçi Sendikası, Said’in reformlar konusundaki istişareler sırasında partileri ve örgütleri göz ardı etmesine tepki gösterdi.

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı’ndan siyasi krizin üstesinden gelmek için diyalog vurgusu

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said 21 Mart’ta, ülkede devam eden siyasi tartışmalara ve krize ilişkin açıklamalarda bulundu. Said açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Tunus’taki herkes yeni siyasi sistemle ilgili görüş ve tutumunu ifade etme fırsatına sahip olacak. Komite, anayasa reformları hakkında genel yönergeler hazırlamaya başlamadan önce ulusal bir diyalog düzenlenecek.”
Said, söz konusu adımla eş zamanlı olarak geçen yıl yürütmeyi tekeline ve parlamentoyu askıya almasından bu yana ‘tek adam yönetimi kurmaya çalıştığı’ gerekçesiyle güçlü eleştirilerle ve suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
21 Mart’ta devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, 25 Temmuz’da anayasa değişiklikleri için referandum düzenlemeye yönelik ilk planını sürdüreceğini vurgulayan Kays Said sözlerini şöyle sürdürdü:
“Halkla bu doğrudan diyalogdan sonra, herkesin yeni siyasi sistem için görüş ve önerilerini dile getirmesinin ardından, Temmuz ayında referandum için çalışmalar devam edecek.”
Cumhurbaşkanı Said’in açıklaması, internet üzerinden gerçekleştiriken elektronik istişarelerin sonunda geldi. İstişareler, Tunusluların siyasi ve ekonomik konulardaki görüşlerini belirlemek amacıyla iki ay önce başlamıştı.
Gözlemciler ise Said’in son açıklamalarının, tavrında açık bir değişikliği yansıttığına inanıyor. Gözlemcilere göre Said muhalifleriyle görüşmeyi büyük olasılıkla kabul edecek. Ayrıca Cumhurbaşkanı’nın daha önce ‘yolsuz ve hain’ olarak nitelendirdiği kişilerle sonuçsuz kalacak bir diyaloga girmeyi ise kabul etmediğini düşünüyorlar.
Kays Said, Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesinde yayınlanan konuşmasında “İstişare,görüşme sonuçlarının incelenmesinden sonra gerçekleşecek olan ulusal diyalogun ilk bölümüdür” dedi. Tunus halkının umutlarını ve özlemlerini gerçekleştirmesinin önünü açmaya çalıştığını da belirten Kays Said, diyalogun nasıl olacağından ve herkesin yeni sistem hakkındaki görüşlerini nasıl ifade edebileceğinden ise bahsetmedi. Said ayrıca ilerlemenin tek yolunun siyasi ve ekonomik reformlar konusunda ulusal bir diyalog olduğunu vurguladı.
Diğer yandan bir grup Tunuslu sosyal ve insan hakları örgütü, uzmanların Said tarafından açıklanan siyasi reform programına katılması çağrısı yaptı. 25 Temmuz 2021 tarihinden önce terör ve yolsuzluk sistemine dahil olmamış demokratik sivil ve siyasi güçlere ise ‘ülkeyi içerisinde yaşadığı derin krizden çıkarabilecek istikrarlı, demokratik bir siyasi sistem formüle etmek için açıklık’ çağrısında bulundu.
Nahda Hareketi ise Tunus Genel İşçi Sendikası ve Tunus İnsan Hakları Birliği de dahil olmak üzere birçok siyasi parti, siyasi krizi sona erdirmek ve 7 aydan uzun bir süredir etkin olmayan anayasal kurumlara geri dönmek için diyalog kapılarının açılması amacıyla baskı yapıyor. Söz konusu siyasi partiler, ulusal diyalog ve tüm siyasi- sosyal tarafların katılımı yoluyla siyasi ve ekonomik reformlar yolunda ilerleme sağlamak için de baskılarını sürdürüyor.
Tunus İşçi Sendikası Genel Sekreteri Nureddin et-Tabbubi yaklaşık iki ay önce, halk referandumuna hazırlık amacıyla başlatılan elektronik ulusal istişarenin sonunda Cumhurbaşkanı Said’e yönelik üstü örütülü sert eleştirilerde bulundu.
Ulusal istişare hakkında yorum yapan Tabbubi, 21 Mart’ta Cendube’deki bir işçi toplantısında gazetecilere verdiği demeçte “Cumhurbaşkanı, bunun için yeni bir yol istiyor. Ancak sonuca götüren doğrudan bir diyalog var ve bu da temeli oluşturuyor” değerlendirmesinde bulundu. Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ülkedeki taraflar, seyirci rolü oynamaktan memnun olmayacaklar. Tarih boyunca kanlarını feda eden gerçek ana bileşenler var. Bunların, herkesin hayalini kurduğu bağımsızlık devletinin ve modern devletin inşasında katkısı oldu.”



Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan: Hükümet savaşı sona erdirmeye yönelik tüm çabalara açık

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan (Reuters)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan (Reuters)
TT

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan: Hükümet savaşı sona erdirmeye yönelik tüm çabalara açık

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan (Reuters)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan (Reuters)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, dün yaptığı açıklamada hükümetin HDK ile ordu arasında yaşanan ‘yıkıcı savaşı sona erdirmeyi amaçlayan tüm yapıcı çabalara açık’ olduğunu söyledi.

Reuters'ın haberine göre Orgeneral Burhan, ABD Başkanı Joe Biden'ın çatışan taraflara müzakerelere yeniden başlamaları için yaptığı çağrıya verdiği yanıtta “Halkımızın acılarını hafifletecek ve Sudan'ı güvenlik, istikrar, hukukun üstünlüğü ve demokratik güç devri yoluna sokacak barışçıl bir çözüm aramak için tüm uluslararası ortaklarla birlikte çalışmaya hazırız” ifadelerini kullandı.

Başkan Biden dün çatışan tarafları, 2023 nisanından bu yana devam eden ve on binlerce insanın ölümüne ve ülkenin kıtlığın eşiğine gelmesine neden olan savaşı sona erdirmek üzere müzakerelere yeniden başlamaya çağırdı. Biden, Sudan’ın batısındaki Darfur’da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında şiddetli çatışmaların yeniden başlamasından günler sonra yaptığı açıklamada, “Sudanlıların çektiği acıların sorumluluğunu taşıyan çatışan tarafları (Sudan ordusu ve HDK) güçlerini geri çekmeye, insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırmaya ve bu savaşı sona erdirmek için müzakerelere yeniden katılmaya çağırıyorum” dedi.

Cumartesi günü, HDK'nın ülkenin güneybatısındaki el-Faşir’in kontrolünü ele geçirmek için saldırı başlatmasıyla şehirde şiddetli çatışmalar yeniden başladı.

El-Faşir, geçtiğimiz mayıs ayından bu yana kuşatma altına almış olmasına rağmen HDK’nın ele geçiremediği Darfur eyaletinin beş şehrinden sadece biri.

Biden yaptığı açıklamada kuşatmanın son zamanlarda ‘yoğunlaştırılmış bir saldırıya’ dönüşmesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre Biden, savaşın başlamasından bu yana sivillere yönelik zulümlere atıfta bulundu.

Darfur Valisi Minni Minawi, geçtiğimiz hafta ordunun HDK tarafından el-Faşir'e yapılan ‘büyük bir saldırıyı’ püskürttüğünü ve HDK'nın ilerleyerek kentteki askeri mevzileri ele geçirdiğini açıkladı. Sudan, geçtiğimiz yıl nisan ayından bu yana Orgeneral Abdulfettah el-Burhan komutasındaki ordu ile eski yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu liderliğindeki HDK arasında devam eden bir savaşa sahne oluyor.

ABD Başkanı, salı günü yaptığı açıklamada, Sudan’daki savaşın ‘dünyanın en kötü insani krizlerinden birini’ yarattığı uyarısında bulunarak yaklaşık ‘10 milyon insanın’ yerinden edildiğini söyledi.

ABD, 14 Ağustos'ta Sudan’a insani yardımların ulaştırılmasının kolaylaştırılması ve ateşkesin sağlanması için İsviçre'de müzakereler başlattı.

Müzakereler, başladıktan yaklaşık on gün sonra ateşkes konusunda bir anlaşma sağlanamadan sona erdi. Ancak çatışan taraflar iki önemli koridor üzerinden güvenli ve hiçbir engelleme olmadan insani yardımların ulaştırılmasını sağlamayı taahhüt etti.

ABD'nin Sudanlı sivillere iki yıl içinde toplam 1,6 milyar dolarlık yardımda bulunduğunu hatırlatan Biden, “Açıkça söylemeliyim ki ABD, özgürlük, barış ve adaleti hak eden Sudan halkına olan bağlılığından vazgeçmeyecek. Çatışmanın tüm taraflarına şiddete son vermeleri çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı. ABD Başkanı, her iki tarafın da Sudan'ın tüm bölgelerine insani yardımların herhangi bir engelleme olmadan ulaştırılmasına derhal izin vermesi gerektiğinin altını çizdi.