عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanı ve kardeşinin peşine düştü

Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame (Reuters)
Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame (Reuters)
    Beyrut/Şarku’l Avsat
TT
TT

Lübnan yargısı, Merkez Bankası Başkanı ve kardeşinin peşine düştü

Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame (Reuters)
Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame (Reuters)

Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame’nin kardeşi Reca Selame’nin ‘sorgulanması’ amacıyla dün yapılması planlanan oturumu, mahkeme üyelerinden birine koronavirüs tanısı konulması üzerine ertelendi. Şarku’l Avsata bilgi veren kaynaklar, Cebel Lübnan Başsavcısı Gada Avn’ın, Reca Selame’yi sorgulamakta ısrarcı olduğunu, nitekim Selame’nin hakkında verilen ‘geçici tutuklama’ kararı uyarınca alıkonulduğunu söyledi. Kaynaklar, Selame’nin en geç yarın Soruşturma Yargıcı Nikola Mansur tarafından ‘sorgulanacağını’ ve sonrasında hakkındaki hükmün verileceğini öngördü.  
Soruşturma oturumunun tecil edilmesinin ardından, Savcı Jean Tannous, bağımsız bir dosyada sorgulanmak üzere, Reca Selame’nin Beyrut Adalet Sarayı'ndaki ofisine getirilmesini talep etti. Sıkı güvenlik önlemleri alınarak nakledilen Selame, ‘Forry şirketi dosyası’ kapsamında, kamu fonlarının zimmete geçirilmesi, illegal yollarla servet edinme, kara para aklama, evrakta sahtecilik ve vergi kaçırma suçlamalarıyla ilgili üç buçuk saat boyunca sorgulandı. Alınan bilgiye göre, sorgulamaların odağında finansal aracılık alanında faaliyet gösteren Forry şirketi aracılığıyla, yurt dışındaki hesaplara aktarılan yüz milyonlarca dolar bulunmaktaydı. Savcı Tannous, söz konusu meblağın hangi şirketlere, hangi amaçlarla aktarıldığını, bu şirketler arasında Reca Selame’nin İsviçre’deki paravan şirketlerinin olup olmadığını, kara para aklama amacı taşıyıp taşımadığını sordu.  
Öte yandan, Habib Rizkullah başkanlığındaki Beyrut İstinaf Mahkemesi, Beyrut'taki İcra Mahkemesi'nin Fransabank'ın kapatılması ve varlıklarına el konulması kararını iptal etti. İstinaf Mahkemesi'nin kararının hukuki gerekçesinde, ‘infaz mahkemesinin kararının geçici bir tedbir’ olarak ele alındığı ve Fransabank’ın, aleyhine dava açan mudi İyad Garbavi İbrahim'in mevduatı karşılığında kendisine bir çek sunduğu ve müşteki İbrahim’in bu çekin Lübnan Bankası’ndan tahsil edilemediğine dair bir delil sunmaması nedeniyle suçlamanın esastan düşürüldüğü kaydedildi.  
Lübnan'daki ticari bankalara karşı açılan davalarda büyük artış gözleniyor. ‘Halk Sistemin Islah Edilmesini İstiyor’ Hareketi’nin ‘hukuk departmanı üyeleri, Cebel Lübnan Başsavcılığı’nın, ‘yasa dışı yollarla servet edinme, kara para aklama, evrakta sahtecilik’ soruşturmasına katkı sunmak amacıyla, tüzel ve gerçek kişiler hakkında bilgi ve belgeler sundu. Lübnan’daki ‘Irak fonları’ olarak bilinen dosya kapsamında, Lübnan bankalarında, eski Irak rejimine yakın kişilerin adına kayıtlı olan milyarlarca doların bulunduğu biliniyor. Dondurulmuş bu varlıkların, finans işlemlerine dahil edildiği ve bankacılık sektörünü vuran kriz sürecinde ‘buharlaştığı’ iddia ediliyor. Bu dosyalarla bağlantılı olan bankalar hakkında ‘ağır kararlar’ verilmesi bekleniyor.  

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.