İspanya, Fas’la ilişkilerini güçlendirmek istiyor

İspanya Başbakanı dün işgal altındaki Ceuta’ye (Sebte) ziyareti sırasında bir dizi yetkiliye arabuluculuk yapıyor (AFP)
İspanya Başbakanı dün işgal altındaki Ceuta’ye (Sebte) ziyareti sırasında bir dizi yetkiliye arabuluculuk yapıyor (AFP)
TT

İspanya, Fas’la ilişkilerini güçlendirmek istiyor

İspanya Başbakanı dün işgal altındaki Ceuta’ye (Sebte) ziyareti sırasında bir dizi yetkiliye arabuluculuk yapıyor (AFP)
İspanya Başbakanı dün işgal altındaki Ceuta’ye (Sebte) ziyareti sırasında bir dizi yetkiliye arabuluculuk yapıyor (AFP)

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez dün (Çarşamba), ülkesinde ve Cezayir’de sert eleştirilere maruz kalmasına neden olan, Batı Sahra konusuna yönelik tutumu savundu. Başbakan, Madrid ile ilişkilerin kopmasına son vermek için bu girişimi bekleyen Rabat ile daha sağlam ilişkiler kurma sözü verdi
Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre, Fas’ın kuzey kıyısında bulunan İspanyol işgali altındaki Ceuta’ya (Sebte) yaptığı ziyarette, “Rabat’la diplomatik krize son veriyoruz ancak en önemlisi Fas Krallığı ile daha sağlam ilişkilerin temellerini atıyoruz” dedi.
Bu, İspanya hükümetinin cuma günü, Rabat’ın eski İspanyol kolonisine özerklik verme konusundaki tutumuna verdiği desteği açıklamasından bu yana, Sanchez’in konu ile ilgili olarak yaptığı ilk açıklama oldu.
İspanya’daki medya kaynaklarına göre, ayrılıkçı grup Polisario Cephesi’nin Lideri İbrahim Gali’nin geçen yıl Nisan ayında Kovid-19 tedavi görmek üzer İspanya’ya gitmesinin yol açtığı kriz, Mayıs ayında Fas tarafındaki sınır kontrollerinin hafifletilmesinin ardından çoğu Faslı olan 10 binden fazla göçmenin İspanya kontrolündeki Ceuta yerleşim bölgesine geçmesiyle kriz doruk noktasına ulaştı.
Bu bağlamda, Sanchez, İspanya’nın Fas gibi stratejik öneme sahip bir ülke ile ilişkilerinin kesilmesinin mümkün olmadığını söyledi. Fas’ın yasadışı göçü Madrid’e baskı yapmak için bir araç olarak kullandığını söyleyen İspanyol makamlarına göre, Sanchez, Madrid açısından önemli bir unsur olduğunu belirterek, Rabat ile ilişkilerin normalleşmesinin, çoğu göçmenin İspanya kıyılarına gitmek üzere kullandığı yolların Fas tarafından ‘kontrol edilmesinin güçlendirmesini’ sağlayacağını söyledi.
Fas ile Cezayir tarafından desteklenen Polisario Cephesi arasında, eski bir İspanyol kolonisi olan Sahra konusunda on yıllardır süren bir anlaşmazlık sürüyor. Rabat, bölgeye kendi egemenliği altında özerklik verilmesini önerirken, Polisario Cephesi ise bölgenin kendi kaderini belirlemesi için referandum yapılması çağrısında bulunuyor.
Hükümetinin hem sol hem de sağ muhalefetten sert tepkiye yol açan kararını savunan Sanchez, “Bu karar, önceki İspanyol hükümetleri tarafından ifade edilmiş tutumu destekliyor. Fransa ve Almanya gibi diğer güçlü ülkeler tarafından ifade edilen tutumlarla da uyuşuyor” ifadelerini kullandı.
Fas ve İspanya ilişkilerindeki olumlu gelişmelere övgüde bulanan Avrupa Birliği,  ‘Avrupa-Fas ortaklığının bir bütün olarak uygulanması açısından faydalı’ olduğunu belirtmişti.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.