Mısır’dan su konusunda uluslararası çapta seferberlik adımı

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Çevre ve Kalkınma Bakanı Eve Bazaiba ile Dakar Forumu’nda bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Çevre ve Kalkınma Bakanı Eve Bazaiba ile Dakar Forumu’nda bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
TT

Mısır’dan su konusunda uluslararası çapta seferberlik adımı

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Çevre ve Kalkınma Bakanı Eve Bazaiba ile Dakar Forumu’nda bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Demokratik Kongo Cumhuriyeti Çevre ve Kalkınma Bakanı Eve Bazaiba ile Dakar Forumu’nda bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati dün ülkesinin Dünya Su Konseyi’ne olan desteğini vurguladığı açıklamasında Mısır’ın önümüzdeki kasım ayında ev sahipliği yapacağı BM İklim Değişikliği Konferansı (COP 27) sırasında su konusunda atılacak seferberlik adımlarına dikkat çekti.
Abdulati dün Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 9. Dünya Su Forumu etkinlikleri kapsamında, önümüzdeki dönemde eylem planını ve planın uygulanmasına takip amacıyla Senegal’de düzenlenen Dünya Su Konseyi Liderler Toplantısı’na katıldı.
Konsey esas olarak su ve iklim gündemleri arasında entegrasyonu sağlamayı, su sektörü ile ilgili sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin altıncısına ulaşılmasını hızlandırmayı, sürdürülebilir çözümler geliştirmeyi ve su ve iklim sorunlarıyla mücadele için gerçekçi politikaların benimsenmesine odaklanmayı amaçlayan uluslararası bir girişim olarak ön plana çıkıyor.
Dünya Su Konseyi başta Dünya Meteoroloji Örgütü olmak üzere çok sayıda ilgili uluslararası kuruluşun öncülüğünde çalışıyor.
Abdulati konuşmasında, iklim değişikliklerine uyum alanında tüm ülkelerde ulusal çapta çabaların yoğunlaştırılması ve bu hedefe ulaşılmasına katkıda bulunacak projelerin uygulanması için gerekli finansmanın sağlanması çağrısında bulundu. Ayrıca iklim değişikliğine uyum konusunda uluslararası taahhütlerin, büyük ölçekte ve en kısa sürede sahada uygulanan eylem ve projelere dönüştürülmesi ihtiyacına ve iklim değişikliğini azaltmak için gerekli önlemleri almanın önemine değindi. Bakan, Mısır’ın bu alanda, dünyanın birçok bölgesinde buzların erimesinden ve dağların tepesindeki kar miktarının düşüşünden kaynaklanan, yükselen deniz seviyelerine uyum sağlamayı amaçlayan sahil koruma gibi birçok projeyi halihazırda hayata geçirdiğine dikkat çekti.
Abdulati forumun oturum aralarında Demokratik Kongo Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Çevre ve Kalkınma Bakanı Eve Bazaiba’nın da aralarında bulunduğu birçok ülke ve uluslararası kuruluştan bir dizi bakan ve üst düzey su yetkilisi ile bir araya geldi.
Mısırlı ve Kongolu bakanlar, iki ülke arasında su alanındaki ilişkileri güçlendirmenin yollarını tartıştılar. Ayrıca Victoria Gölü ile Akdeniz arasındaki kalkınma ekseni projesini de görüştüler.
Abdulati ayrıca Fas Su İşleri Bakanı Nizar Baraka ile bir araya gelerek su kaynakları yönetimi alanında iki ülke arasındaki ortak iş birliğinde kaydedilen ilerlemeyi tartıştılar. İkili, Mısır’ın ve çoğu Arap ülkesinin su kaynaklarının karşı karşıya olduğu zorluklar gölgesinde, iki halkın sürdürülebilir kalkınma ve su kaynaklarının optimal yönetimi hedeflerine ulaşmak için maksimum düzeyde iş birliği ve koordinasyon yürütme ihtiyacını vurguladılar.



22. Astana görüşmelerinde Trump'ın Suriye politikası öne çıkıyor

Astana garantörleri olan Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanları eylül ayında New York'ta bir araya geldi. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Astana garantörleri olan Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanları eylül ayında New York'ta bir araya geldi. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

22. Astana görüşmelerinde Trump'ın Suriye politikası öne çıkıyor

Astana garantörleri olan Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanları eylül ayında New York'ta bir araya geldi. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Astana garantörleri olan Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanları eylül ayında New York'ta bir araya geldi. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Suriye'deki ateşkesin garantörleri (Rusya, İran ve Türkiye) arasında gerçekleşen 22. Astana görüşmeleri, Suriye hükümeti ve muhalefet heyetlerinin yanı sıra Ürdün, Irak, Lübnan ve Birleşmiş Milletler'den (BM) gözlemcilerin katılımıyla dün (Pazartesi) Kazakistan'ın başkentinde başladı.

İki gün sürecek olan toplantı Rusya'nın girişimiyle düzenlenirken, Türkiye ve İran tarafından da desteklendi. Rusya Devlet Başkanı’nın Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev'e göre, tartışılacak önemli unsurlar arasında ABD'nin seçilmiş Başkan Donald Trump döneminde Suriye'ye yönelik politikasındaki olası değişiklikler yer alıyor.

22. Astana görüşmelerinin gündeminde ayrıca, özellikle Gazze Şeridi'ndeki savaşın Lübnan'a sıçraması, İsrail'in Suriye'ye yönelik devam eden saldırıları ve bunun daha geniş bir çatışmaya dönüşeceğine dair artan korkular açısından hızlanan bölgesel gelişmeler de öne çıkıyor.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov geçen ay yaptığı açıklamada, ‘tarafların yılsonundan önce bir araya gelerek Suriye ve bölgedeki duruma öncelik vermelerinin önemli olduğunu’ söyledi. Aynı zamanda Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), ‘Hizbullah'ın, İranlıların ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı milislerin Suriye topraklarındaki hareketlerinin kısıtlanmasını’ içeren ve daha önce duyurulmamış bir Rusya-Suriye anlaşmasını duyurdu.

Alev uzantısı

Ortadoğu'daki çatışmanın çözümü ve Suriye'deki durum konularına ek olarak, Astana müzakerelerinin mevcut turunun gündeminde, katılımcıların daha önceki tüm turlarda tartıştıkları konular da yer alıyor: ‘Mahkumların serbest bırakılması, kayıp kişilerin aranması, insani durum, barış sürecini kolaylaştırmak için uluslararası toplumun çabalarının seferber edilmesi, Suriye'nin yeniden inşası ve Suriyeli mültecilerin anavatanlarına dönmeleri için koşulların yaratılması.’

zcsdv
Suriyeli inşaat işçileri Eylül 2023'te Suriye'nin kuzeyindeki Halep kentinde bulunan Sûku’l Atik’in restorasyonu üzerinde çalışıyor. (AFP)

Ancak müzakerelerin ilk gününde yapılan ikili görüşmelerde de görüldüğü üzere asıl öncelik, özellikle Gazze Şeridi'ndeki savaşın şiddetlenerek Lübnan'a sıçraması ve Suriye'nin bu savaşa müdahil olma tehdidinin sürmesi nedeniyle Suriye'nin çevresindeki siyasi ve askeri durumdaki gelişmelere odaklandı.

Rus heyetine başkanlık eden Lavrentiev, ülkesinin Ortadoğu'daki krizin Suriye'ye sıçramasını önlemek için elinden gelen her şeyi yapacağını vurguladı. Lavrentiev, “Taraflar bu turda bölgesel durumu ve Suriye'deki etki düzeylerini görüşmeye odaklanmaya gayret ediyor” dedi.

Trump'ın değişiklikleri

Lavrentiev, “22. Astana görüşmeleri, Gazze Şeridi'ndeki durum nedeniyle bölgesel gerginliğin yaşandığı zor koşullar altında gerçekleşiyor… Seçilmiş Başkan Donald Trump yönetiminde ABD'nin Suriye politikasındaki olası değişiklikler, Suriye'deki ateşkesin garantörleri arasındaki tartışmanın önemli bir unsurudur” ifadelerini kullandı.

Lavrentiev'in mevcut tur için ortaya koyduğu öncelikler, Trump'ın Suriye'deki ABD güçlerini geri çekme yönündeki önceki vaatlerini yerine getireceği beklentileri ışığında önemlidir; bu da güç dengesinde ve çeşitli tarafların hareketlerinde önemli değişikliklere kapı açmaktadır. ABD güçlerinin çekilmesi, Astana sürecinin üç garantörü tarafından kabul edilen taleplerden biriydi ve Moskova, Tahran ve Ankara'nın isteklerini karşılayan bir talepti.

Lavrentiev, Rusya'nın ‘Donald Trump'ın dış politikasının seyrinde olası bir değişiklik beklentisi içinde olduğunu, ancak açıklamalara değil, pratik eylemlere ve sunacağı önerilere bakacağını’ söyledi.

zxcdv
Suriye'nin kuzeydoğusundaki ABD güçleri (arşiv)

21. Astana görüşmeleri, Haziran 2023'te yapılan bir toplantının ardından 24 Ocak'ta Kazakistan'ın başkentinde gerçekleştirildi. Toplantı sırasında Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, 2017 yılında Rusya, İran ve Türkiye tarafından onaylanan Astana sürecinin (üçlü garanti formülü) durdurulduğunu açıkladı. Ancak Moskova daha sonra üç tarafın Astana formülü çerçevesinde görüşmelere devam etme taahhüdünü yineledi.

Müzakerelerin ilk gününde katılımcı heyetler, toplantının nihai belgesinin açıklanmasından önce bugün (Salı) resmi olarak sonuçlandırılması beklenen ilk genel oturum öncesinde ikili ve üçlü istişare toplantıları yapmakla meşguldü.

Türkiye, Dışişleri Bakanlığı Suriye İkili İlişkiler Genel Müdürü Büyükelçi İhsan Mustafa Yurdakul başkanlığındaki bir heyet tarafından temsil edildi.

Rus heyetine Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev başkanlık etti. İran heyetine ise Dışişleri Bakanı'nın siyasi işlerden sorumlu danışmanı Ali Asgar Hacı başkanlık etti.

Şam heyetine Dışişleri Bakan Yardımcısı Eymen Raad, muhalefet heyetine ise Ahmed Tuma başkanlık etti. Toplantıya ayrıca, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen başkanlığındaki heyet de katıldı.

Toplantılara Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) temsilcileri de katılıyor. Ürdün, Lübnan ve Irak'tan da gözlemciler bulunuyor.

Astana formatı, Suriye'deki siyasi krize bir çözüm bulmak amacıyla garantör ülkelerin (Türkiye, Rusya ve İran) himayesinde 2017 yılında başladı.