Sudanlı göstericiler yeniden sokaklara çıktı

Dün Hartum'da düzenlenen protesto gösterisinde sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AP)
Dün Hartum'da düzenlenen protesto gösterisinde sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AP)
TT

Sudanlı göstericiler yeniden sokaklara çıktı

Dün Hartum'da düzenlenen protesto gösterisinde sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AP)
Dün Hartum'da düzenlenen protesto gösterisinde sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AP)

Sudanlı göstericiler, iktidara sivil yönetimin gelmesi, ordunun kışlalarına geri dönmesi ve protestolar sırasında öldürülenlerin hesabının sorulması için dün başta başkent olmak üzere birçok şehirde protesto gösterileri düzenlediler.
Dünkü yürüyüş, birkaç aydır devam eden protestolarda başkentteki yolların barikatlarla ve bariyerlerle trafiğe kapatılarak felç edilmesinden iki gün sonra gerçekleştirildi. Güvenlik güçlerinin şiddeti ise devam etti. Vad Medeni şehrinde bir gösterici vurularak yaşamını yitirirken Hartum’da da yaralananlar oldu.
Binlerce gösterici Hartum merkezinin güneyinde, Bashdar’da toplanarak başkanlık sarayına yönelirken binlerce protestocu Omdurman'daki parlamento binasına ulaşmayı başardı. Kuzey Hartum’da sokağa çıkan binlerce kişi şehrin merkezindeki Kuruluş İstasyonu’nda toplanarak ordunun istifa etmesi, sivil bir hükümet kurulması ve göstericilere karşı şiddet uygulayan sorumlulardan hesap sorulmasına yönelik barışçıl sloganlar attı.
Sudan’ın kuzeyindeki Nil Nehri eyaletindeki Abu Hamad bölgesi, El Cezire eyaletindeki Vad Medeni ve ülkenin kuzeyindeki Port Sudan'da binlerce kişi benzer sloganlarla gösteriler düzenledi. Güvenlik görevlileri, göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz, ses bombası, plastik ve gerçek mermi kullandı. Vad Medeni şehrinde yaşanan şiddet sebebiyle bir gösterici yaşamını yitirdi.
Sudanlılar, gösterilerin barışçıl olduğunu savunuyor. Bir video görüntüsünde güvenlik görevlilerinden birinin aracının bozulmasının ardından kendisini göstericiler arasında bulması ve protestocular tarafından saldırıya uğrayacağı korkusu yaşadığı görülüyor. Kayıtta direniş komitesi üyelerinden birinin güvenlik görevlisine “Biz senin kardeşiniz” dediği görüldü. Başka bir görüntüde de göstericiler arasında kalmış bir polisin meydana dışına çıkarılarak kimsenin yanına yaklaşmasına izin vermediği gösterildi.
Sudan’da 25 Ekim’de ordunun iktidara gelmesinden bu yana 90 protestocunun öldürülmesine rağmen göstericiler barışçıl direnişlerine devam edeceklerini bildirdiler. 
Siyasi aktivist Zuheyr Abdulkadir şu açıklamada bulundu:
“Sudan devriminin gücü, protestoculardan biri öldüğünde veya yaralandığında hedeflerine bağlılıklarını artıran demokratik bir sistem ve medeni bir yönetim elde etme umutlarından kaynaklanıyor.”
Abdulkadir açıklamasında ayrıca Aralık 2018 devriminin başarısının en önemli nedeninin gençlerin ve protestocuların barışçıl protesto ve gösterilere bağlı kalmaları olduğuna vurguladı.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.