Ankara, Rakka kırsalında bombardımanlarını artırırken onlarca Suriyeliyi geri gönderiyor

Suriye'nin kuzeyinde SDG mevzileri bombalandı

Ankara, Rakka kırsalında bombardımanlarını artırırken onlarca Suriyeliyi geri gönderiyor
TT

Ankara, Rakka kırsalında bombardımanlarını artırırken onlarca Suriyeliyi geri gönderiyor

Ankara, Rakka kırsalında bombardımanlarını artırırken onlarca Suriyeliyi geri gönderiyor

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) mevzilerini hedef alan bombardımanlarını artırdı.
TSK dün, Rakka’nın kuzey kırsalındaki Ayn İsa ilçesinin kuzeyinde yer alan Sayda ve el-Muallak köyleri ile Halep-Lazkiye uluslararası karayolu yakınlarındaki noktaları ağır toplarla bombaladı. Birkaç gün önce, SDG ile Türkiye yanlısı grupların üyeleri arasında, yine Sayda ve el-Muallak köylerinde hafif ve orta menzilli silahlarla çatışmalar yaşandı. Kayıplar hakkında bilgi verilmedi. Aynı zamanda Türk ordusunun, Ayn İsa'nın doğu kırsalındaki Hirbet el-Beyda köyüne düzenlediği füze saldırısı sonucunda iki çocuk yaralandı.
Öte yandan Türk yetkililer, yasal ikamet belgelerine sahip olmalarına rağmen yaklaşık iki ay önce Suriye'nin kuzeyindeki bölgelere sınır dışı edilen 43 Suriyeliyi ülkelerine geri gönderdi. Böylece geri gönderilen Suriyeli sayısı 55’e yükseldi. Türk yetkililer, geri gönderilmesi planlanan kişilerin durumunu Suriye-Türkiye Ortak Mülteci Komitesi’nde tartıştıktan sonra söz konusu kişileri iki grup halinde ülkelerine geri gönderdi. Daha önce 21 Mart'ta 12 Suriyeli ülkelerine geri gönderilmişti.
Ülkelerine geri gönderilenlerin belgeleri, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun (SMDK) Azez’deki ofisinde incelendikten sonra Bab es-Selame Sınır Kapısı’ndan Türkiye'ye girmelerine izin verilmesi için Türkiye Göç İdaresi Başkanlığı’na teslim edildi.
Türk yetkililer, geçtiğimiz Ocak ayında 150 Suriyeliyi sınır dışı etti. İstanbul'un çeşitli mahallelerinde tutuklanan ve bir sınır dışı edilme merkezinde 10 gün boyunca tutuklu kalan kişiler, oturma izni ve geçici koruma kimlik kartı almalarına ve bir kısmının İstanbul'da çalışma izni olmasına rağmen sınır dışı edildiler.
Türk yetkililer, kendilerine geçici koruma kimlik kartı verilen diğer illerde ikamet eden kişileri de ülkelerine geri gönderiyor. Yetkililer ayrıca, Göç İdaresi Başkanlığı’na kayıtlı adreslerinde ikamet etmemeleri halinde binlerce Suriyelinin sınır dışı edilebilecekleri ve statüleri belirleninceye kadar geçici koruma kimlik kartlarının askıya alınabileceği konusunda uyardı.
Suriye-Türkiye Ortak Mülteci Komitesi, Suriyelilerin Türkiye'den Suriye'nin kuzeyindeki bölgelere sınır dışı edilmesi konusunu takip ediyor. İsimler İncelenmiş ve teyit edilmiş olan listeler İl Göç İdarelerine gönderildi.
Diğer taraftan Türkiye'de yapılan yeni bir araştırma, Türkiye'deki Suriyelilerin büyük bölümünün profesyonel mesleklere sahip olanlar, zanaatkarlar ve işletme sahipleri olduğunu ortaya koydu.
Sonuçları dün açıklanan araştırmaya göre Türkiye'deki Suriyelilerin yüzde 93 gibi oldukça büyük bir oranı bir mesleği veya zanaatı olan ya da işletme sahibi kişiler. Bununla birlikte, yüzde 55,8'i resmi olarak kayıtlı mesleklerde ve işletmelerde çalışıyor. Geriye kalanlar ise serbest meslek sahibi ve ancak gayri resmi işlerde de olsa kendi kendilerine yetebiliyor.
Araştırma aynı zamanda 3 Türk'ten 2'sinin Suriyelilerin ülkelerine dönmesi halinde kendileri için iş fırsatlarının artacağına inandığını da gösterdi.



Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.