Lübnan: Yargıya ve yargı kararlarına karşı öfke hakim!

Lübnan: Yargıya ve yargı kararlarına karşı öfke hakim!
TT

Lübnan: Yargıya ve yargı kararlarına karşı öfke hakim!

Lübnan: Yargıya ve yargı kararlarına karşı öfke hakim!

Lübnan'da bankalara, politikacılara ve medya mensuplarına karşı ardı ardına verilen yargı kararları ülkede yargının hükümet yararına kullanıldığı iddialarının ortaya atılmasına neden oldu.
Lübnan’da yargının ‘Mutabakat hükümeti ve Hizbullah ve müttefiklerinin çıkarlarına uygun hareket etmesini’ reddeden sesler yükselmeye başladı. Bankalar aleyhine verilen yargı kararlarının ardından tepkilerin şiddeti arttı.  Son olarak Lübnan Özel Mahkemesi Temyiz Savcısı Yargıç Gade Avn bankaların yurtdışına dolar göndermesini engelleme kararı aldı. Bu karar gazeteci Marcel Ganem tarafından eleştirildi. Yargıç Avn, gazeteci Marcel Ganem'e sert sözlerle yüklenerek eleştirisini kabul etmediğini ifade etti. Bunu bir başka tartışma yaratan dava takip etti; Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca geçen Ekim ayında meydana gelen Ayn er-Rammane olaylarında yargılandı. Yargı kararları, Mutabakat hükümeti muhalifleri ve Hizbullah muhalifleri tarafından popülist kararlar olarak değerlendirildi.
İlerici Sosyalist Parti Milletvekili Vail Ebu Faur dün yaptığı açıklamada, “Yargı, bir seçim oyununda Mutabakat hükümeti ve müttefiklerine hizmet etmek için kullanılıyor. Hükümetin adamları devletin yargıdan askeriye ve emniyet teşkilatına kadar bütün mafsallarını ele geçirme girişiminde bulunuyor. Bu, darbenin ta kendisi ve Mişel Avn dönemini yeniden yaratma ve onun siyasi mirası yoluyla bu dönemi genişletme girişimidir” ifadelerini kullandı.
Marada Hareketi Milletvekili Tony Franciye ise şunları söyledi:
“Lübnan Özel Mahkemesi Temyiz Savcısı Yargıç Gade Avn yeniden darbe yapıyor. Keşke bize geçmiş araştırmalarının sonuçlarını anlatabilseydi. Bazı siyasi güçlerle bağlantılı olanları suçlamaya cesaretin var mı? Ya da belirli kategoriler üzerinde yargı yetkisine sahip olan, özgürlükleri ihlal eden ve kısır davalar açanları suçlamaya cesaretin var mı? Yahut devletin bir polis devletine dönüşmesine neden olanları suçlamaya cesaretin var mı?”
Marada Hareketi Milletvekili, Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Cibran Basil’e işaret ederek sözlerini şöyle sonlandırdı: “Sorun siz değilsiniz; arkanızda duranlar.”
Diğer yandan, eski Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman'ın başkanlık ettiği ‘Cumhuriyetin Birleşmesi Kurumu’, ‘istenmeyen’ adli uygulamaları kınadı.
Kurumun açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca provokasyon ile suçlandı. Bunun nedeni yargıçları tehdit etmeyi, adalete karşı gösteri yapmayı, anayasa ve yasaları çiğnemeyi reddetmesidir. Caca hakkındaki ‘yargıya meydan okumak, hakimleri susturmakla tehdit etmek, güvenli mahallelere saldırmak, Lübnan Özel Mahkemesi kararlarını ve uluslararası kararları kabul etmemek, yasadışı silah taşımak ve Lübnan'ı çatışmaya sokmak’ gibi suçlamalar inceleniyor. Yakından ya da uzaktan adaletle hiçbir ilgisi olmayan siyasi hedeflere yönelik bu tür istenmeyen adli uygulamaları kınıyoruz. Tüm egemen güçleri ‘bu eylemleri reddetmek için birlikte durmaya’ çağırıyoruz.”
Lübnan Özel Mahkemesi Temyiz Savcısı Yargıç Gade Avn, dün Yüksek Yargı Konseyi'ne bir mektup göndererek, ‘hakimlerin korkutularak hedef alınmasından’ şikayetçi oldu. Avn mektubunda şu ifadeleri kullandı:
“İftiraların ve hakaretlerin hedefi oldum. Bu, geçmişte başka yargıçların başına da geldi. Niye? Çünkü cezasızlık kuralını yaygınlaştırmak için bu ülkedeki nüfuzlu kişilerin açmak istemedikleri dosyaları açmaya cüret ettiler.”



Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
TT

Lübnan halkı elektrik krizinin çözümünü buldu: Güneş enerjisi

Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)
Beyrut’un doğusunda bulunan Lübnan Elektrik Şirketi’nin çevresindeki güneş panelleri (AFP)

Lübnanlı Vesim, güneş enerjisine dayanan bir elektrik üretim sistemi kurduğu 2021 yazından beri cep telefonu dükkanındaki elektrik aboneliğine gerek duymuyor. Yeni sistem, paralel şebekeye ihtiyacını ortadan kaldırdı ve devlet elektriğine olan bağımlılığını azalttı. Şarku’l Avsat’a konuşan Vesim, iki yıl önce elektrik şebekesinin tamamen hizmet dışı kalmasına yol açan krizin “kendilerini alternatif bulmaya ittiğini” ve artık “elektriğin geliş saatleri ile hiç ilgilenmediğini” söyledi.

Güneş enerjisi, 2021 yazında gittikçe kötüleşen elektrik kesintileriyle yaşanan daimi bir krizin ardından Lübnanlıların başvurduğu en büyük alternatif oldu. O dönem elektrik kesintilerine akaryakıt sıkıntısının da eşlik etmesi paralel ağın jeneratörlerinin kapanmasına yol açtı. Lübnanlılar aylarca karanlıkta yaşadı. Daha sonra 2021 sonbaharında akaryakıtın ve 2022 sonbaharında yaklaşık 50 kat artan elektriğin dolar üzerinden fiyatlandırılmasının ardından ülke toparlanmaya başladı. Bu, Enerji Bakanlığı’nın Lübnan bölgelerine göre şu anda günlük beş saatten fazla elektrik vermeye devam etmesini sağladı.

Kriz olmasaydı Vesim, güneş enerjisi sistemini kurmayı düşünmezdi. Vesim “Yılın bu zamanında devletin elektrik sayacını tamamen kapatıyorum. Kışın ise buna birkaç saat ihtiyacım oluyor” dedi. Böylece Vesim, enerji tüketim faturasını düşürmüş ve elektrik fiyatlarının yükselmesi ışığında ekstra bir tasarruf sağlamış oluyor.

Lübnanlılar, 15 yıl önce elektrik arzındaki düşüş ve ciddi bir karne olgusunun yayılmasından bu yana enerji için alternatifler aramaya alıştılar. O zamanlar mahalle ve kasabalardaki elektrik jeneratörlerinin sağladığı paralel şebeke, karneye karşı pratik bir alternatifti ve elektrik kesintisi anında Lübnan halkının enerji ihtiyacını karşılıyordu. Ancak bu, 2021’den önce yardımcı bir unsur görevi görüyordu. Devletin elektrik şebekesi, neredeyse tamamen hizmet dışı kaldı; çünkü hükümet Lübnan Elektrik Şirketi’ne fon vermeyi reddetti ve bu durum Enerji Bakanlığı’nın elektrik ücretlerine zam yapmasına neden oldu.

Artık elektrik faturaları, kamu çalışanlarının gücünü aştığı ve çoğu kamu çalışanının aylık gelirinin yaklaşık yüzde 20’sine denk geldiği için Lübnan halkı, elektrik faturalarının yükselmesinden şikayet etse de, elektrik tedarikinin yeniden başlaması, Lübnanlılara, devletin elektrik şirketine göre kat be kat fiyatlandırma yapan jeneratör ağlarını kullanmayı bırakma imkanı sağladı. Lübnan Elektrik Şirketi’nde bir kilovat saatin fiyatı tüketim ölçeğine göre 0,10 ile 0,27 dolar arasında değişirken, paralel şebekede bir kilovat saatin fiyatı 0,45 ile 0,70 dolar arasında değişiyor. Ancak yeni olan şu ki, son dönemde jeneratör aboneliklerinin artması devlet şebekelerinin tedariğindeki eksiği kapattı.

Bu gerçek karşısında birçok kişi güneş enerjisi ile elektrik üretme seçeneğine başvurdu. Lübnan bakanlıklarındaki uzmanlara ve yetkililere göre, bu sisteme başvuran Lübnanlıların oranı nüfusun yüzde 40’ından fazlasına tekabül ediyor. Bu da bölgedeki en temiz enerji üretme oranını ortaya çıkarıyor. Ancak bu alternatife yönelmenin arkasında çevreci bir yaklaşımdan ziyade bir ‘ihtiyaç durumu’ söz konusu. Belediyeler kapsamında kırsal kesimde binaların büyük bir kısmına ve su çıkarma tesislerinin yakınlarına sulama ve içme suyu temini amacıyla kurulan enerji panelleri görülürken, uluslararası destek, kuyulardan su çıkarmak ve bunu insanlara ulaştırmak için güneş enerjisine dayalı üretim istasyonlarının teminine yardımcı oldu.

fdvfgfr
Lübnan evlerinin çatılarını kaplayan güneş panelleri (Merkeziyye Haber Ajansı)

‘Pratik bir alternatif’ olarak nitelendirilen bu durum, ülkede elektrik enerjisi sağlama yarışını da beraberinde getirdi. Jeneratör sahipleri bazı mahallelerde günde 16 saate varan elektrik enerjisi sağlarken, Enerji Bakanlığı, başta Irak’tan olmak üzere finansman kaynakları ve ertelenmiş krediler sağlayarak elektrik üretimini artırmayı hedefliyor.

Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Velid Fayyad, cuma günü Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani ile Lübnan’a petrol türevleri sağlamak için bir mutabakat zaptı imzaladı. Anlaşma, Lübnan’a Irak akaryakıtı sağlama anlaşmasının süresini uzatmayı ve miktarı yükseltmeyi hedefliyo. Ayrıca, Lübnan’da elektrik üretim tesislerinin işletilmesi için uygun petrol türevleri ile değiştirmek üzere Lübnan’a yeterli miktarda ham petrol tedariki için yeni bir ticari anlaşma da imzalandı.

Yeni anlaşma, Lübnan’a yılda 2 milyon ton ham petrol sağlanmasını öngörüyor. Bu miktar, Enerji Bakanlığı tarafından elektrik üretim tesislerinin durumuna göre değiştirilecek. Miktarın yılda 1 milyondan 2 milyon tona çıkması, akaryakıt üretim istasyonlarından günde 10 saatten fazla elektrik tedariki sağlanması anlamına geliyor.