Irak’ta devam eden iktidar mücadelesi halkı korkutuyor

Irak'ta yaşanan gösterilerden (Arşiv-EPA)
Irak'ta yaşanan gösterilerden (Arşiv-EPA)
TT

Irak’ta devam eden iktidar mücadelesi halkı korkutuyor

Irak'ta yaşanan gösterilerden (Arşiv-EPA)
Irak'ta yaşanan gösterilerden (Arşiv-EPA)

Irak'ta yapılan son parlamento seçimlerinin üzerinden yaklaşık altı ay geçmesine rağmen siyasi güçlerin iktidar mücadelesinin devam etmesi, Irak halkı ve siyaset çevresinde, bu durumun hükümetin kurulmasına engel olacağı, halkın hayat şartlarına ve çıkarlarına yansıyacağı kaçınılmaz olan olumsuz etkilerine karşı bir korkuya neden oldu. Bu korkunun en güçlü sebeplerinden biri, Başbakan Mustafa el-Kazımi hükümetinin, geçici bir hükümet olması ve yetkisi olmaması nedeniyle ülkenin mali bütçe taslağını Meclis'e gönderememesidir. Bu durum, ülkenin ekonomisinin daha fazla bozulması anlamına gelmektedir.
Mevcut hükümet, bir önceki yıl onaylanan bütçeye eşdeğer bir miktarı harcayabilir. Ancak bunun yanında yatırım, inşaat, hizmet ve diğer projeleri hayata geçirerek kalkınmayı teşvik edecek ve ekonomiyi ileriye taşıyacak diğer hayati çalışmalarının çoğunu yerine getiremiyor. Siyasi partilerin katı tutumları değişmediği takdirde, hükümet kurma sürecinin haftalar hatta belki de aylar boyu sürmesine ilişkin beklentiler halkın endişelerini artırıyor. Son zamanlarda, mevcut engellerin aşılması için Meclis’in feshedilmesi ve seçimlerin yeniden yapılması yönünde çağrılar yapılmaya başlandı. Çözüm meselesi, Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki ve onunla aynı görüşü paylaşan Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu’ndaki bazı güçler tarafından reddedilse de anayasa uzmanı Latif Mustafa bunun mümkün olabileceğini düşünüyor. Mustafa, dün gazetecilere yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanının seçilmesinde temsil edilen meşru kurumların oluşturulmasına yönelik anayasal adımların uygulanmasını ve hükümete güvenoyu verilmesi ya da verilmeyip meşru kurumların oluşturmasını ve ceza verilmesi gerekenlerin cezalandırmasını sağlayan bir çoğunluğa rahatça ulaşmak için yeniden seçimlere gidilmesi kararı alınması seçilmiş parlamentonun görevidir” değerlendirmesinde bulundu.
Meclis’in feshedilmesi, ülkenin ve halkın aylarca sıkıntı çekmesi, beklemesi ve hayatın birçok alanında kötü koşullar altında olacağı anlamına gelir. Başbakan Kazımi de bu duruma karşı uyardı ve siyasi güçleri ‘bir an önce halka hizmet etmeye çalışan bir hükümetin kurulması için çalışmaya’ çağırdı.
Irak’ın eski Dışişleri Bakanı ve Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) önde gelen isimlerinden Hoşyar Zebari, Cumartesi günü Twitter hesabından yaptığı açıklamasında, “Seçimlerde kaybeden partilerin kazanan çoğunluğu kontrol etmesinin ardından halk şimdi de hükümetin kurulmasını bekleyerek uzun süre zarar görecek” yazdı.
Gözlemciler, Federal Mahkeme’nin kısa bir süre önce aldığı cumhurbaşkanının seçilmesi için milletvekillerinin üçte iki çoğunluğunun (220 milletvekili) oyuna ihtiyaç duyulması kararının, hükümet kurma meselesinde birçok zorluğa ve karmaşıklığa neden olduğunu düşünüyorlar. Gözlemcilere göre bu karmaşık durum aylarca uzayabilir, ülkenin gidişatını bozabilir, halihazırda birçok sorunla boğuşan ülkenin ekonomik, ticari, tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerinin çoğunu felç edebilir ve bunun sonucunda da halkın ve ülkenin çıkarları üzerinde ciddi ve yıkıcı yansımaları olabilir.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24