Kuveytli milletvekilleri Başbakan Sabah ile iş birliği yapmayacaklarını duyurdu

Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah. (KUNA)
Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah. (KUNA)
TT

Kuveytli milletvekilleri Başbakan Sabah ile iş birliği yapmayacaklarını duyurdu

Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah. (KUNA)
Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah. (KUNA)

Kuveyt’te Başbakan Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah hakkında sunulan gensoru önerisi oturumu, 10 milletvekilinin iş birliği yapmama talebini imzalamasıyla sona erdi. Meclis Başkanı Merzuk el-Ganim, gensorunun 6 Nisan'da oylanacağını bildirdi.
İş birliği yapmama güvenoyu talebine bir alternatif olarak geldi. Zira milletvekilleri bu yolla bakanlardan güvenoyu talep edebilir ve başbakana güveni çekebilir.  
Dün gerçekleşen oturumun ardından 10 milletvekili Başbakan ile iş birliği yapmayacaklarını bildirdikleri gensoru önergesini imzaladı.
Gensoru önergesinin görüşüldüğü oturumda konuşan Başbakan Sabah, gensoru sürecinde anayasal ihlaller olduğunu ve bunun yetki alanına girmediğini belirterek anayasa ve kurucular tarafından belirlenen demokratik sisteme bağlılığını teyit etti. Milletvekilleri ise hükümetin halkın iradesine karşı durduğunu ve reform vizyonuna sahip olmadığını savundu.
Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah hakkında milletvekilleri Muhannad Al-Sayer, Halid el-Utaybi ve Dr. Hasan Cevher tarafından sunulan gensoru önerisi dün gerçekleşen oturumda tartışıldı. Gensoru önergesi, "Başbakan'ın anayasaya aykırı uygulamaları, vatandaşların çıkarlarına muhalif yönetim ve yasama erkiyle iş birliği yapılmaması" başlıklarından oluşuyor.
Milletvekili Sayer, Başbakan’a yönelik açıklamasında şunları söyledi:
“Sizinle 1 Şubat 2021'de uzun bir toplantı yaptık ve bir sonraki oturumda 7 yasanın onaylanmasını istedik. Ardından meclis toplantılarını bir ay erteleyen bir mektupla karşılaştık. İnsan haklarının ancak sorgulama yoluyla elde edilebileceği düşünülebilir mi? Pazarlık masa altından yürütülüyordu ama bugün açık. Hesap sorulmasından çekinmeyeceğiz. Bakanların son sorgulamaları ve güven oylamasını destekleyenlerin sayısı muhaliflerden fazla.”
Milletvekili, Ulusal Meclis'in saflarını ödüllendirmek için 60 milyon dinar (yaklaşık 197 milyon dolar) ek ödeneğin açılmasını onaylayan özel oturumunda yaşananların yanı sıra Kuveyt Kredi Bankası'nın konut taleplerini karşılamak için sermayesini artırmak için 300 milyon dinarı (yaklaşık 992 milyon dolar) onaylaması gibi konulara değindi. Sayer açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Sayın Başbakan, devletin kalkınma planının bir buçuk yıldır onaylanmadığını göz önünde bulundurarak, nasıl olur da  üç yıl içinde hükümetin üç program sunulabilir? Hükümetin mevcut çalışma programı yapıcı ve aynı zamanda değişen kelimelere ve terminolojiye bağlı.”
Halid el-Utaybi de Başbakan’a yönelik olarak “Kuveyt'in durumu, politikanız yüzünden bir uçuruma dönüştü. Kötü yönetim devlet için daha ölümcüldür” dedi.
Utaybi ayrıca Başbakan’a yöneltilen 17'si anayasaya aykırı, ikisi de cevaplanmayan 19 soru önergesi olduğunu kaydetti.
Hasan Cevher, Başbakan’a yönelik açıklamasında şunları söyledi:
“Sizin döneminizde genel rezerv 55 milyar dinardan sıfıra düştü. Hükümet oturumda kabul etmesine rağmen görsel-işitsel yasayı neden reddetti? Halkın hükümete ve devletin kurumlara karşı hoşnutsuzluğunun Kuveyt tarihinde bir benzeri daha yok.”
Kuveyt’in Yolsuzluk Algı Endeksi’nde sıralamasında 2003 yılından bu yana iyileşme görülmediğini söyleyen Cevher sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kabul edilebilir mi? 2006’da işgücü piyasasında 85 inci sıradaydık, şimdi ise 90 ıncı. Eğitim kalitesinde 106’ıncı sıradayız. Eğitime iki milyar dinar harcıyoruz. Bu miktarı dünya sıralamasında birinci sırada yer alan Finlandiya da harcıyor.”
Başbakan’ın Kuveyt’in yüzde 70'lik nüfusunun demografik yapısını değiştirmek için daha önce açıkladığı şeyi yapmadığına dikkat çeken Cevher, verilen sözlerin yerine getirilmesi çağrısında bulundu.
Cevher Şeyh Sabah Halid el-Hamad es-Sabah da şu açıklamada bulundu:
“Ordu fonu davasında Kral’ın şahidisin…  Kuveyt halkına her şeyi açıklamanız gerekiyor. Sanıklardan daha yüksek faiz için yasal dayanak olmaksızın kamu fonlarının dağıtılmasına yönelik sözlü emirler olduğunu iddia ederek merhum Kral aleyhinde konuşanlar var.”
Başbakan ise sorgulamaya yanıtı ise şöyle oldu:
“Demokratik sisteme bağlılığımı temin ederim. Sorgulamalardan korkmuyorum ya da rahatsız olmuyorum. Dört şeye tutunuyorum: Erteleme talebi olamaması, yasal yönlendirme, Anayasa Mahkemesi ve gizli tartışma. Soruşturma anayasal ve kanuni kontroller ile Anayasa Mahkemesi kararı dahilinde olduğu sürece her türlü sorgulama anayasal ve kanuni kontroller dahilinde gerçekleşir.”



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında dün Tahran'da İran Dini Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Prens Halid bin Selman, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in yazılı bir mesajını ilettiğini belirterek, Dini Lider’le ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığına göre Hamaney görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkiler her iki ülke için de faydalı… Birbirimizi tamamlayabiliriz” ifadelerini kullandı.

Tesnim, Hamaney ile yapılan görüşmeye İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Prens Halid bin Selman, dün Tahran'a varışında Bakıri ile bir araya geldi. İran haber ajansları Bakıri'nin Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından beri Suudi Arabistan ile ilişkilerin artarak geliştiğini söylediğini aktardı. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini ve ülkesinin Suudi Arabistan ile savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tesnim'e göre Bakıri, “İran, Suudi Arabistan'ın Gazze Şeridi ve Filistin konusundaki tutumunu takdir ediyor” dedi.

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Prens Halid bin Selman'ın ziyareti, her iki ülkeyi de ilgilendiren boyutları olan bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ortasında gerçekleşiyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için İran’a geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdullatif el-Melhem, Suudi Arabistan Savunma Bakanı’nın İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin Anlaşması’na bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ile Tahran arasındaki koordinasyon ve iş birliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

 Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)

Şarku’l Avsat'a konuşan el-Melhem, Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamaya çalıştığını, bölgeyi çatışmalar evresinden istikrar ve güvenlik evresine taşımayı hedeflediğini ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklandığını söyledi. Suudi Arabistan ve İran arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesinin, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin ‘bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanması ve halkların özlemlerinin gerçekleştirilmesi’ için yürüttüğü çabaların meyvelerinden biri olduğunu belirtti. Ziyaretin Suudi Arabistan'ın uluslararası ve bölgesel taraflarla iş birliği ve eşgüdüm içerisinde bölgenin güvenlik ve istikrarını arttırmaya yönelik devam eden diplomatik çabalarının bir parçası olması bekleniyor.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinden iki haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti. İkili istişarelerin yanı sıra Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve bu konuda sarf edilen çabaları ele aldı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı'nın Tahran ziyareti kapsamında bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Söz konusu ziyaret öncesinde bir dizi gelişme yaşandı. ABD-İran görüşmelerinin ilk turu geçtiğimiz cumartesi günü Umman'ın başkenti Maskat'ta gerçekleştirilirken, Suudi Arabistan ve ABD tarafları geçtiğimiz hafta beş istasyonda bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresinde bulundu.

Ziyaret, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Pekin Anlaşması ve 10 Mart'ta Çin'in himayesinde iki ülke arasındaki tarihi uzlaşma ve ilişkilerin yeniden başladığının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önde gelen Suudi yetkililerden biri.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)

Pekin Anlaşması’nın ardından iki ülkeden bir dizi üst düzey yetkili karşılıklı ziyaretlerde bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Haziran 2023'te Tahran'a ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret sırasında ‘iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslam kardeşliği ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu’ vurgulayan Prens Faysal bin Ferhan, “Bu ilişkiler bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Şartı gibi açık bir temele dayanmaktadır” dedi.

Pekin'deki anlaşmanın ardından bir dizi İranlı yetkili benzer şekilde Suudi Arabistan'ı ziyaret etti. Bu isimler arasında eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif yer alıyordu.

Pekin Anlaşması taahhütleri

Pekin Anlaşması'nı takip etmek üzere kurulan Suudi Arabistan-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantılarda iki ülke, Pekin Anlaşması'nı tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlı kalarak ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşması'nı geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu ve Pekin Anlaşması'nın tümüyle uygulanması konusundaki kararlılığını açıkladı.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da ‘mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel iş birliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini’ gerektirdiğini belirtti. “İran-Suudi Arabistan eylemleri kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde ikili ve çok taraflı uluslararası iş birliğinin başarılı bir modelini taçlandırmaktadır” diyen Revançi, iki tarafın tarihi ve kültürel bağlar ve iyi komşuluk ilkesi temelinde çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında iş birliğini geliştirmeye devam ettiğini bildirdi.