Ürdün Kralı: Çatışma uzadı ve Filistinlilerin dışlanmasının devam etmesi mümkün değil

Kral 2. Abdullah, Amman’da İsrail Cumhurbaşkanı ile görüştü

Kral 2. Abdullah, dün Amman’da Hüseyniye Sarayı’nda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u ağırladı (Reuters)
Kral 2. Abdullah, dün Amman’da Hüseyniye Sarayı’nda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u ağırladı (Reuters)
TT

Ürdün Kralı: Çatışma uzadı ve Filistinlilerin dışlanmasının devam etmesi mümkün değil

Kral 2. Abdullah, dün Amman’da Hüseyniye Sarayı’nda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u ağırladı (Reuters)
Kral 2. Abdullah, dün Amman’da Hüseyniye Sarayı’nda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u ağırladı (Reuters)

Ürdün Kralı 2. Abdullah dün (Çarşamba) Amman’da bulunan Hüseyniye Sarayı’nda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’u ağırladığı sırada, ‘çok uzayan’ İsrail-Filistin çatışmasına son verilmesi çağrısında bulundu. Kral 2. Abdullah son 8 gün içinde İsrail’de meydana gelen üç kanlı saldırıyı kınadıktan sonra, “Filistinlilerin ve İsraillilerin bedel ödemeye devam etmemesi ve tüm bölgenin sahip olduğu imkanları kullanılabilmesi için, tüm tarafların barışı sağlamak için çalışması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
İsrail Cumhurbaşkanı, Ürdün Krallığına yönelik ilk resmi ziyareti kapsamında özel uçakla Amman’a geldi. Ülkeye varışının hemen ardından Kral ile özel bir görüşme yaptı. Sonrasında, her iki tarafın danışman heyetlerinin katılımıyla genişletilmiş bir toplantı gerçekleştirildi. Ürdün Kralı “İsrail-Filistin çatışması uzun süredir devam ederken, yol açtığı şiddet ise, çok fazla acıya neden olmaya ve radikal gruplar için verimli bir zemin sağlamaya devam ediyor” ifadelerini kullandı. 2. Abdullah, ülkesinin her türlü şiddeti ve şiddet sonucunda daha da fazla masum insanın hayatını kaybetmesini kınayarak, her bir hayatın önemli olduğunu dile getirdi. Aynı zamanda dün Bney Brak şehrinde gerçekleştirilen saldırı da dahil olmak üzere, iki tarafın sivillerini hedef alan tüm silahlı operasyonların, herkese acı verdiğini belirtti.
Ürdün Kralı, Herzog’un ziyaretini, adil ve kalıcı bir barışa ulaşmak, herkes için umut verici fırsatlar içeren bir gelecek inşa etmek, kriz ve şiddetten uzak, ortak güvenliği sağlamak için çalışmalarının nasıl ilerleyeceğinin derinlemesine ele alınması için bir fırsat olarak değerlendirdi.
Kral 2. Abdullah “Bölge, iş birliği ve ekonomik entegrasyon için büyük fırsatlara sahip, ancak bu süreç dışlayıcı olamaz veya bir taraf diğerine göre sınırlı tutulamaz. Ortadoğu’nun geleceğini hep birlikte şekillendirebiliriz, buna Filistinli kardeşlerimizin de dahil olması gerekiyor. Bu durum, sükuneti korumak ve barış sağlama fırsatlarını baltalayan tüm tek taraflı önlemleri durdurmak için harekete geçilmesini gerektiriyor” dedi.
Ürdün Kralı, özellikle Ramazan ayının gelmesiyle birlikte ibadetçilerin Mescid-i Aksa’ya erişimini engelleyebilecek her türlü adımdan kaçınılması gerektiğini ve Kudüs’te ve içerisindeki kutsal noktalarda, mevcut tarihi ve kanuni duruma zarar verilmemesi gerektiğini bir kez daha belirtti.
İsrail Cumhurbaşkanı Herzog ise, ülkelerin her türlü teröre karşı mücadele etmesinin yanı sıra ülkeler ve bölge halkları arasındaki dayanışmanın yararı için iş birliği ilişkilerinin kurulması gerektiğini söyledi. Herzog “Bugünler, terör kurbanlarının verilmesi sebebiyle İsrail için üzücü günler. Kral Abdullah’a ve saldırıları kınayan tüm bölge liderlerine teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı. İsrail Cumhurbaşkanı “Yahudi liderler ile Müslüman liderler arasındaki bu tür toplantılar, nefretin ve kan dökülmesinin alternatifidir. Bu nedenle, Filistinliler de dahil olmak üzere, tüm bölge halklarının yararı için barış ve refaha, diyalog ve ortaklık yöntemini kullanarak ilerliyoruz.” dedi.
Tel Aviv’deki siyasi kaynaklara göre, iki taraf görüşmede, güvenlik durumunun ayrıntılarının yanı sıra Ramazan ayına hazırlanan Müslümanlara, Hamursuz Bayramı’na (Pesah veya Fısıh)  hazırlanan Yahudilere ve Paskalya için hazırlanan Hıristiyanlara zarar verecek adımlardan kaçınılması gerektiği ele aldı.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.