عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Yemen’de barış için yol haritası oluşturulmaya başlandı

Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
    Riyad/ Abdulhadi Hebtur
TT
TT

Yemen’de barış için yol haritası oluşturulmaya başlandı

Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)
Yemen istiarelerin açılış töreni Riyad’daki KİK Genel Merkezi’nde düzenlendi. (AFP)

Yemenliler, ülkeyi 7 yıldır süren savaştan barışa taşıyacak bir yol haritası oluşturmak için girişimlere başladı. Bölgesel ve uluslararası iyimserliğin bir göstergesi olarak birçok partinin, bileşenlerin ve önde gelen isimlerin katılım sağladığı istişare maratonuna start verildi.
Diplomatlar ve uluslararası yetkililer, Yemen istişarelerinin düzenlenmesinin ülkede kapsamlı barışa ulaşmak için doğru yönde atılmış olumlu bir adım olduğunu belirtirken katılımcılar da bunu Körfez çağrısını Yemen ve Yemenlilerin çıkarlarına cevap veren ve ihmal edilmemesi gereken bir fırsat olarak değerlendirdiler.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Dr. Nayef el-Hacraf, Riyad Anlaşması'nın Yemen için bir yol haritası olduğunu ve hükümlerinin tamamlanmasının Yemen'in bir talebi olduğunu belirterek krizin sadece barışçıl bir çözümü olduğunu vurguladı.
Hacraf, açılış oturumunda yaptığı konuşmada, Yemenlilerin üzerinde ittifak ettiği dışında bir yol haritası  düşünülemeyeceğini vurgulayarak ülkeyi savaştan barışa taşıma amacıyla düzenlenen bu görüşmelerin başarıya ulaşmasının bir seçenek değil, sağlanması gereken bir gerçeklik olduğunu belirtti.
Uluslararası toplumun çabalarının Yemen'deki çatışmayı sona erdirmek için önemli bir destek teşkil ettiğine atıfta bulunan Hacraf, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun ateşkes çağrısına verdiği cevabın oldukça değerli olduğunu vurguladı.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha da yaptığı konuşmada, Arap Koalisyonu’nun Yemen içindeki askeri operasyonları durdurma kararını memnuniyetle karşılarken aynı zamanda Körfez İşbirliği Konseyi'nin Yemen krizini çözme çabalarına övgüde bulundu.
KİK ülkeleri tarafından desteklenen Yemen istişarelerini tarihi bir fırsat olarak değerlendirn Taha tüm Yemenli partileri Yemen halkının yüksek çıkarlarını koruyan kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmaya davet eti.
Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg de Yemen krizinin çözümüne katkıda bulunmak için bölgesel örgütlerle iş birliğinin önemine işaret ederek  kapsamlı bir çözümün acilen desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Grundberg açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yemen'de kapsamlı bir çözüme ulaşmak için mümkün olan tüm desteğe ihtiyacımız var. Riyad, Yemen diyaloglarına öncülük ederek olumlu sonuçlar alınmasını sağladı.”
Devam eden savaş nedeniyle Yemen kayıplarının çok büyük olduğunu söyleyen BM Temsilcisi, Yemen halkının adil bir barış istediğini ve Yemenlilerin savaşı sona erdirme istekleri konusunda BM’ye güvence verdiklerini aktardı.
Grundberg açıklamasında, özellikle Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu’nun askeri operasyonları durduracağını açıklamasının doğru yönde atılmış bir adım olduğuna dikkat çekti.
ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking de konuşmasında, Arap Koalisyonu’nun Yemen'deki operasyonlarını durdurmasını memnuniyetle karşıladığını dile getirdi. Lenderking, herkesin bu istişare fırsatını değerlendireceğini umduğunu belirtti.
Yemen’de 7 yılı aşkın bir süredir devam eden savaşın toplum içerisindeki bölünmeleri derinleştirdiğini söyleyen Lenderking, şu ifadeleri kullandı:
“Yemenlilerin bir araya gelmesi ve vatandaşların yaşamlarını iyileştirecek çözümler ve reformlar belirlemesi için fırsatlar yaratmak çok büyük bir zorluk. Ancak kilit önemde bir öncelik. Yemenliler, yalnızca çok çeşitli forumlar ve platformlar aracılığıyla -bugünkü gibi - gerçek bir diyalog kurmaya başlayabilir. ABD, BM’nin acil bir ateşkes önerisini güçlü bir şekilde destekliyor. BM ateşkes önerisi, kapsamlı bir ateşkese ve yeni, daha kapsayıcı bir siyasi sürece doğru ilk adım olabilir. Bu bağlamda, özellikle Koalisyon’un Ramazan Ayı’nda Yemen'deki askeri operasyonların durdurulmasına ilişkin duyurusu başta olmak üzere tarafların son birkaç gün içinde gösterdikleri temkinli tavrı memnuniyetle karşılıyoruz.”
Diğer yandan Arap Birliği Temsilcisi de Yemen istişarelerinden krizi sonlandıracak bir yol haritasının çıkacağına dair umudunu dile getirdi.
KİK ülkeleri, krizin çözülmesi için Yemen istişarelerini destekliyor. Kuveyt de istişarelerin önemi konusundaki hassasiyetini teyit etti. Kuveyt'in Riyad Büyükelçisi Şeyh Ali el-Halid el-Cabir es-Sabah, daha önceki açıklamalarında, Kuveyt'in 2016 yılında Yemen diyaloguna ev sahipliği yapmasına ve Riyad Anlaşması'na desteğine dikkat çekti. Kuveyt Dışişleri Bakanı Şeyh Dr. Ahmed Nasır El-Muhammed El-Sabah da Yemenli tarafları KİK himayesinde gerçekleşen Yemen istişarelerine katılmaya davet etti.
Kuveyt aynı zamanda İran destekli Husi milislerce Suudi Arabistan’a gerçekleştirilen saldırıları da kınadı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.