عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya, Afrika ülkelerini "ortak tehlikelere" karşı birleşmeye çağırıyor

Rabat'taki Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu (CEN-SAD) Yürütme Konseyi'nin çalışmalarından bir kare (Libya Dışişleri Bakanlığı)
Rabat'taki Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu (CEN-SAD) Yürütme Konseyi'nin çalışmalarından bir kare (Libya Dışişleri Bakanlığı)
    Kahire / Cemal Cevher
TT
TT

Libya, Afrika ülkelerini "ortak tehlikelere" karşı birleşmeye çağırıyor

Rabat'taki Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu (CEN-SAD) Yürütme Konseyi'nin çalışmalarından bir kare (Libya Dışişleri Bakanlığı)
Rabat'taki Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu (CEN-SAD) Yürütme Konseyi'nin çalışmalarından bir kare (Libya Dışişleri Bakanlığı)

Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu (CEN-SAD) Yürütme Konseyi 21'inci Dönem Toplantısı öncesi hazırlık toplantısı, dün bölge ülkelerinin dışişleri bakanlarının katılımıyla Fas’ın başkenti Rabat'ta düzenlendi.
Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş, Sahel-Sahra Devletleri Topluluğu’nu, başta birçok ülkeyi hedef alan “radikal gruplar” olmak üzere “ortak tehlikelerle” yüzleşmek için birleşmeye çağırdı.
Menguş, Fas'ın başkenti Rabat'ta düzenlenen CEN-SAD (25 ülke) Yürütme Konseyi'nin çalışmalarına Libya heyetinin başında katıldı.
Menguş, “Bu gruplarla yüzleşmek için aygıtların hızlı bir şekilde yeniden etkinleştirilmesi ve canlandırılması zorunlu hale geldi. Libya'nın güneyi, "terörist gruplar" tarafından aralıklı yapılan saldırılara maruz kalıyor. Bu ayın başında, Libya Ulusal Ordusu (LUO) güçleri, Çad ve Nijer sınırında DEAŞ’ın gizli sığınağına baskın düzenledi” diye konuştu.
Nijer Dışişleri Bakanı Hassoumi Masoudou daha önce Libya sınırının "Libya'daki güvenlik durumu patlak verdiğinden beri organize suç ve silah ve uyuşturucu kaçakçıları ağlarının yuvası haline geldiğini" söyledi.
Menguş, oturumun açılışı sırasında Sahel-Sahra topluluğunun Afrika bölgesinde barış ve güvenliği sağlamadaki önemini vurguladı ve ülkesinin Afrika derinliğine yönelik rolüne bağlı olduğunu açıkladı.
Libya devletinin CEN-SAD'ın İdari Sekreterliğin başkent Trablus'taki resmi karargahına dönüşüne ve çalışmalarını her düzeyde benimsemeye hazır olduğunu söyleyen Menguş, “Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) göreve başlamasından bu yana, ülkenin tüm bölgelerine açıkça yansıyan ve komşularını etkileyen istikrar durumu ve kalkınma çarkının hareket ettirilmesine ek olarak her düzeyde birçok "olumlu ilerleme" kaydedildi.” dedi.
Menguş, Yürütme Konseyi’nde oturum aralarında dün Senegalli mevkidaşı Aissata Tall Sall ile bir araya geldi. İkilinin görüşmesinde iki dost ülke arasındaki işbirliği ve ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi konuları ele alındı.
Libya Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre Senegal Dışişleri Bakanı Aissata Tall Sall, Senegal'in Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UBH) verdiği desteği, demokratik geçiş sürecine bağlılığını ve Libya halkına desteğini ifade etti.
Libya'daki Birleşmiş Milletler Destek Misyonu (UNSMIL) ve uzman kuruluşları, önceki gün sürdürülebilir kalkınma alanlarında Birleşmiş Milletler işbirliği planının genel çerçevesini tartışmak üzere istişare toplantılarına nezaret ettiler.
Libya Dışişleri Bakanlığı, toplantılara Bakanlık Müsteşarı Ömer Keti ve Uluslararası Örgütler Dairesi Başkanı İnas el-Mermuri'nin katıldığını açıkladı.
Libya'nın "kalkınması gerektiğini" söyleyen Keti, “Libya bağışçı bir ülkeydi ve hala öyle. Şu anda ihtiyaç duyduğu yardım yalnızca kalkınma alanlarındaki fonları çerçevelemek, yönetmek ve yönlendirmekle ilgili. Ayrıca UBH’nin Planlama Bakanlığı her zaman uluslararası toplumla temas noktası olarak değerlendirilmeli” dedi.
Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınma alanlarındaki iş birliği planının genel çerçevesi, barış ve yönetişim, ekonomik iyileşme, sosyal ve beşeri sermaye gelişimi, çevre ve iklim ile ilgili dört ana hat etrafında dönmekte.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.