Sisi ve Zelenskiy bir hafta içinde ikinci kez telefonda görüştü

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi ve Zelenskiy bir hafta içinde ikinci kez telefonda görüştü

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ve Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenskiy, bir hafta içinde ikinci kez telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Moskova ile Kiev arasındaki askeri çatışma ele alındı. Görüşmenin odak noktasında ise iki savaşan taraf arasındaki müzakerelerde yaşanan gelişmeler vardı.
Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Sisi önceki gün Zelenskiy'den bir telefon aldı. Ukrayna cumhurbaşkanı görüşmede, müzakerelerin ve krizin seyrine ilişkin son gelişmeleri aktardı. Çatışmaya barışçıl çözüm üretecek tüm yolların ele alınmasının önemini vurgulayan Sisi, Mısır'ın bunu başarmak için ikili, bölgesel veya uluslararası düzeyde her türlü çabayı gösterme konusundaki isteğini dile getirdi.
Mısır, diğer 140 ülke ile birlikte Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığını" kınayan bir karar lehine oy kullanırken, 5 ülke kararı reddetti. Geri kalan 35 ülke ise çekimser kaldı.
Mısır, bu adımının "uluslararası hukuk kurallarına ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin ilke ve amaçlarına olan kesin inancından" geldiğini söyledi. Mısır, Rusya'yı kınama kararı lehinde oy kullanmasına rağmen, “Mevcut krizin kökenleri ve nedenlerini tartışmaktan kaçınmama, krizi etkisiz hale getirme ve güvenlik ve istikrarı sağlayacak şekilde krizle yüzleşme” ifadelerinin yer aldığı ek bir madde gündeme getirdi. Aynı zamanda, “geçmiş deneyimlere dayalı çok taraflı uluslararası sistemin mekanizmaları çerçevesi dışında ekonomik yaptırımlar uygulama yöntemini” reddettiğini vurgulayan Mısır, bunun ciddi ve olumsuz insani etkileri olduğunu, son on yılda sivillerin çektiği acıların şiddetlenmesine yol açtığını kaydetti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de bir telefon görüşmesi yaptı. Sisi, Rus mevkidaşı ile yaptığı görüşmede şunları söyledi: “Kahire, durumun kötüleşmesini sınırlamak için krizin siyasi çözümünü hızlandıracak diplomatik çabalara destek veriyor.”
Yaklaşık bir hafta önce Zelenskiy, Mısırlı mevkidaşını arayarak "müzakerelerin seyrindeki gelişmeleri" aktardı. Mısır Cumhurbaşkanı "diyalog ve diplomatik çözümlerin diline öncelik verilmesinin gerekliliğini" vurgularken, "Mısır'ın görüşmeler ve müzakereler yoluyla krizin siyasi çözümünü hızlandıracak tüm çabalara desteğini" dile getirdi. Mısır cumhurbaşkanlığı sözcüsünün aktardığına göre Sisi, Mısır’ın, birbirini izleyen saha gelişmelerini ve buna bağlı olarak insani durumun kötüleşmesini büyük bir dikkat ve endişe ile takip ettiğini söyledi. Sisi, Mısır vatandaşlarının Ukrayna limanlarından çıkışını kolaylaştırmak ve güvenliklerini sağlamak için Ukrayna tarafının aldığı önlemler için teşekkürlerini ifade etti. Mısır'dan yapılan açıklamaya göre Zelenskiy, Mısır'ın Ukraynalı turistleri Mısır'daki turizm merkezlerinde ağırlamaya devam etme ve onlara krizin patlak vermesinden bu yana her türlü yardımı sağlama çabaları için samimi takdir ve şükranlarını ifade etti. Zelenskiy ayrıca turistlerin Ukrayna'ya komşu ülkelere geri dönüş prosedürlerini kolaylaştırdığı için de Kahire’ye teşekkür etti.

Kahire, Rusya-Ukrayna savaşının “Soğuk Savaş’tan” daha kötü etki bırakması konusunda uyardı
Mısır hükümeti, Mısır Tedarik ve İç Ticaret Bakanı Ali Musaylihi aracılığıyla, Rusya-Ukrayna savaşının küresel ekonomi ve ticaret üzerindeki yansımaları ile ilgili “Soğuk Savaş'tan daha kötü ve Dünya Savaşı'ndan daha az şiddetli” olabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Mısırlı bakan, parlamenterlerle yaptığı görüşmede önceki gün bazı temel gıda maddelerinin fiyatlarındaki artışın nedenlerini gündeme getirdi. Musaylihi, pandemi krizini ve ardından gelen savaşı beraber ele alarak şunları söyledi: “İki krizin arka arkaya gelmesi "buğday fiyatlarını" benzeri görülmemiş oranlara çıkardı. Enflasyon nedeniyle ticaret hareketi sınırlandı. Savaşın şimdi sona ermesi halinde bile dünyanın savaşın etkilerinin geçmesi için yaklaşık bir buçuk yıla ihtiyacı olacak.”
Bakan Musaylihi, ülkesinin savaşın zararından kaçınmak için buğday kaynaklarının çeşitlendirilmesine yöneldiğini ve yerel olarak üretilen buğdayın kullanımını en üst düzeye çıkarmak için önlemler aldığını kaydetti. Bakanın açıklamasına göre Mısır’da, ülkenin ihtiyaçlarını karşılayacak bir ürün rezervi elde etmek için çiftçilerin mahsullerinin belli bir yüzdesini devlete ait şirketlere vermeleri zorunlu kılınacak.



Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
TT

Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)

Herkes Hamas Hareketi ve diğer Filistinli grupların kabul ettiklerini bildirdikten sonra, arabulucuların Gazze Şeridi'nde geçici ateşkes için sunduğu son teklife İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.

Yeni öneri 60 günlük ateşkes öngörüyor. Çeşitli taraflar, bu yeni önerinin birkaç ay önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sunduğu öneriden çok da farklı olmadığını ve arabulucuların her iki tarafın da kabul etmesi umuduyla öneride birkaç kez değişiklik yaptığını vurguladı.

dfgtyu
Dün Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nın batısında İsrail’in hava saldırıları düzenlediği bölgeden kaçan bir kadın ve çocuk (AFP)

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Macid el-Ensari dün yaptığı açıklamada, Hamas'a Gazze'de ateşkes için sunulan önerinin, Filistinlilerin kanının dökülmesini önlemek için ‘mümkün olan en iyi seçenek’ olduğunu ve Hamas'ın bu öneriye son derece olumlu yanıt verdiğini söyledi. İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle neredeyse aynı olan ve Hamas'ın kabul ettiği öneri, İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle yüzde 98 aynı içeriğe sahip.

Peki, orijinal öneri ile güncellenmiş versiyonu arasında hangi farklar var?

Garantiler

Hamas ve daha önce İsrail tarafından sunulan önceki değişikliklerin bir kısmını içeren yeni öneri, ABD dahil arabulucuların garantisiyle 60 gün süreyle ateşkesin sağlanmasını, ikinci aşama müzakerelerin derhal başlatılmasını ve müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin sürdürülmesini öngörüyor.

Orijinal öneri ise herhangi bir güvenceye atıfta bulunmuyor, müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin devam edeceğini belirtmiyor, tarafları müzakereleri sürdürmeye çağırmakla yetiniyordu.

Hayatta kalan ve ölen rehineler

Yeni öneri, ilk gün ve ellinci günde iki grup halinde 10 İsrailli rehinenin salıverilmesi ve bunun karşılığında İsrail hapishanelerinde bulunan belirli sayıda Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeriyor. Serbest bırakılması istenenler arasında ömür boyu ve ağır hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 140 Filistinli tutuklunun yanı sıra, 15 yıldan fazla hapis yatmış 60 kişi, kadınlar, çocuklar ve 7 Ekim 2023 tarihinden sonra Gazze'den tutuklanan diğer kişiler de yer alıyor.

Orijinal öneri ise önceki anlaşmadaki takas şartlarıyla aynı şekilde, ilk gün rehinelerin tamamının serbest bırakılmasını öngörüyordu.

dfgthy
Dün Han Yunus’ta çadırlarına düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

Ateşkesin yedinci günden otuzuncu gününe kadar İsrailli 18 rehinenin cesetleri de iki aşamada teslim edilecek. Bunun karşılığında belirli sayıda Filistinlinin cesedi teslim edilecek. Orijinal öneride her İsrail cesedi karşılığında yaklaşık 10 Filistinli cesedinin teslim edilmesi öngörülüyordu.

İnsani yardımlar

Orijinal ve yeni teklifler, insani yardımların ilk günden itibaren derhal ve bol miktarda sağlanmasını öngörüyor.

sdfrgt
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'a havadan yapılan yardımlar (AP)

İsrail'in çekilmesi

İki öneri, İsrail güçlerinin geçtiğimiz mart ayında ateşkesin ihlal edilmesinden önceki duruma geri dönmesini, bazı bölgelerde yaklaşık bir kilometre, diğer bölgelerde ise daha az veya daha fazla olmak üzere önceden belirlenmiş mesafelerde geri çekilmesini öngörüyor.

dfgthyu
Dün İsrail'in Gazze sınırında zırhlı bir askeri personel taşıyıcı tarafından gerçekleştirilen bir manevra (Reuters)

İsrail, arabulucuların son önerisinde yer alan ve Hamas'ın 4 hafta önce üzerinde değişiklikler yaptığı haritaya göre Morag Koridoru yakınlarındaki Refah'ın çeşitli bölgelerinde kalarak varlığını sürdürecek.

Ayrıca Gazze’nin yönetimi savaşın ertesi günü, Hamas ve Filistinli grupların silahları ve kaderini belirleyecek konular da dahil olmak üzere kapsamlı anlaşmanın şartları çerçevesinde tartışılacak.