Mısır, Burundi ile su alanında iş birliğini etkinleştirmeyi planlıyor

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Burundi’nin Mısır Büyükelçisi Malaşi ile Kahire’de bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Burundi’nin Mısır Büyükelçisi Malaşi ile Kahire’de bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
TT

Mısır, Burundi ile su alanında iş birliğini etkinleştirmeyi planlıyor

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Burundi’nin Mısır Büyükelçisi Malaşi ile Kahire’de bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Burundi’nin Mısır Büyükelçisi Malaşi ile Kahire’de bir araya geldi. (Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı)

Nil Havzası ülkeleriyle iş birliğini genişletmeye yönelik adımlarına hız veren Mısır ve Burundi arasında dün Kahire’de görüşme gerçekleştirildi.
İki ülke aralarında ‘su kaynaklarının entegre yönetimi’ alanında imzalanan teknik iş birliği anlaşmasını etkinleştirdi. Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, Burundi’nin Mısır Büyükelçisi Şeyh Raşid Malaşi’yi kabul etti. Sulama Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre ikili, Mısır’ın yağmur suyu toplamak için Burundi’ye yeni barajlar inşa edilmesi konusunda teknik destek sağlamak için çalışılmasını kapsayan anlaşmanın etkinleştirilmesini görüşmek için bir araya geldiler.
Taraflar aynı zamanda Burundi’nin şehirlerinde ve köylerinde özel yağmur suyu kanalları ağının kurulması, bu ağın bakımı ve Burundi’de su kaynakları yönetiminin planlanması ile geliştirilmesi için hazırlanan projenin incelenmesi konularını ele aldı. Görüşmede Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı heyetinin teknik iş birliği anlaşmasını etkinleştirmenin yollarını görüşmek üzere kasım ayında Burundi’ye gerçekleştirdiği ziyaretin çıktıları tartışıldı. Görüşme sonunda iş birliği anlaşmasının etkinleştirilmesi ve uygulanması için bir yol haritasının belirlenmesinin yanı sıra gerekli teknik çalışmaların uygulanması, Burundi’deki su kaynakları için ulusal planın hazırlanmasına yönelik yol haritasının oluşturulması ve daha sonra atılacak adımların tartışılması için çevrimiçi bir toplantı yapılması kararlaştırıldı. Abdulati, Burundili yetkili tarafından özel eğitim programları aracılığıyla Mısır’ın su kaynakları alanındaki deneyiminden yararlanmak için sunulan talebin ardından şu an Kahire’deki Mısır Su Bakanlığı Bölgesel Eğitim Merkezi’nde iki eğitim programına katılmak üzere 10 Burundili kursiyer olduğu bilgisini paylaştı.
Mısır su kaynakları alanında ciddi sorunlarla karşı karşıya. Ülke, 55,5 milyar metreküp olan Nil Nehri suyundaki payına yüzde 90’dan fazla bağımlı durumda. Etiyopya, Nil Nehri üzerindeki Nahda (Rönesans) Barajı’nın doldurma işlermlerine hızla devam ederken bu durumunb nehre kıyısı bulunan ülkeler için büyük soruna yol açması bekleniyor.



Burhan'ı destekleyen hareketler, onun emrine girme kararını reddediyor

Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif'te orduyu destekleyen Sudan Halk Direnişi unsurları (AFP)
Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif'te orduyu destekleyen Sudan Halk Direnişi unsurları (AFP)
TT

Burhan'ı destekleyen hareketler, onun emrine girme kararını reddediyor

Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif'te orduyu destekleyen Sudan Halk Direnişi unsurları (AFP)
Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif'te orduyu destekleyen Sudan Halk Direnişi unsurları (AFP)

Cuba Barış Anlaşması'nı imzalayan silahlı hareketler, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın, savaşta kendisine destek veren güçleri silahlı kuvvetlerin emrine tabi kılma kararını uygulamakla ‘ilgilenmediklerini’ açıkladılar.

Bu hareketler, silahlı kuvvetlerin (ordunun) müttefikidir ve Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) karşı Kordofan ve Darfur bölgesinde ‘Ortak Kuvvetler’ adı altında savaşmaktadır. Bu güçler, Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi ve Darfur Bölgesi Valisi Mini Arko Minawi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi’nden oluşmaktadır.

uı8o9
Darfur Bölgesi Valisi Mini Arko Minawi (Facebook)

Adalet ve Eşitlik Hareketi Sözcüsü Muhammed Zekeriya, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Silahlı mücadele hareketleri şu anda silahlı kuvvetlerin komutası altında isyancı milislere karşı savaşıyor. Ordu Komutanı Orgeneral Burhan'ın bu hareketleri 2007 tarihli Ordu Kanunu'na tabi tutma kararı, Cuba Barış Anlaşması'nı imzalayan hareketlere uygulanmaz. Anlaşma, bu hareketlerin belirli ve üzerinde anlaşmaya varılmış güvenlik düzenlemeleri kapsamında silahlı kuvvetlere entegre edilmesini açıkça belirtiyor” ifadelerini kullandı.

Zekeriya, 15 Nisan 2023'te ordu ile HDK arasında çıkan savaşın, güvenlik düzenlemeleriyle ilgili protokollerin uygulanmasını engellediğini açıkladı.

dfgth
Orduya bağlı Sudan Kalkanı Güçleri'nin komutanı Ebu Akile Kikel (Arşiv)

Zekeriya sözlerini şöyle sürdürdü: “Güvenlik düzenlemeleri, birleştirme ve terhis işlemlerinin ötesinde, güvenlik kurumlarının reformu, ordunun, polisin ve güvenlik güçlerinin komutanlığında tüm Sudanlıların adil temsilinin sağlanması ve uygulamanın takibi için ortak bir üst komite kurulmasını içeren kapsamlı bir süreçtir. Öncelik savaşta zafer kazanmak. Ardından birleşik ve profesyonel bir ulusal ordu kurma yolunda ilerleyeceğiz.”

Burhan, silahlı kuvvetlerin yanında çalışan tüm destek güçlerinin ordu kanunlarına tabi olmasını ve çeşitli bölgelerdeki silahlı kuvvetler komutanlarının emri altında olmasını öngören bir karar çıkarmıştı.

Burhan'ın kararı, ABD Başkanı'nın Ortadoğu ve Afrika Danışmanı Massad Boulos ile İsviçre'nin Zürih kentinde görüşmesinden birkaç gün sonra, Ordu Genelkurmay Başkanlığı'nda yaptığı geniş çaplı değişikliklerin ardından geldi.

Sudan Barış Anlaşması, silahlı hareketlerin orduda birleştirilmesini öngörüyordu, ancak anlaşmanın üzerinden yaklaşık 5 yıl geçmesine rağmen, bu hareketlerin liderlerinin egemenlik ve bakanlar kurullarında önemli pozisyonlar elde etmelerini sağlayan iktidar paylaşımı protokolü dışında hiçbir madde uygulanmadı ve güvenlik düzenlemeleri maddesi askıda kaldı.

sdfgth
Yaser Arman (sosyal medya)

Savaşın başlamasından bir yıl sonra, Darfur bölgesindeki Silahlı Mücadele Hareketleri Ortak Gücü tarafsızlık pozisyonundan ayrıldığını ve HDK’ye karşı orduyla birlikte savaşacağını açıkladı... Bu güçler, başkent Hartum ile el-Cezire ve Sennar eyaletlerini geri almak için savaşlara katıldı ve HDK’nin kontrolündeki Darfur bölgesini geri almak için Kordofan eyaletinde savaşmaya devam ediyor.

Ordunun saflarında savaşan diğer önemli gruplar arasında İslamcı harekete bağlı Bera bin Malik Tugayları ve General Ebu Akile Kikel komutasındaki Sudan Kalkanı Güçleri bulunuyor.

yu78ı
Sudan ordusu birlikleri el-Gadarif'te (AFP)

Sudan Halk Kurtuluş Hareketi - Devrimci Akım lideri Yaser Arman, “Diğer güçlerin ve milislerin silahlı kuvvetlere tabi olması kararı, güvenlik sektörü ile siyasi hayat arasında kesin bir ayrım sağlayan yeni düzenlemelerle savaşın sona erdirilmesini ve güvenlik sektörünün devlete tabi olmasını gerektirir” dedi.

Ordu komutanının bazı etkili İslamcı subayları etkileyen ve silahlı kuvvetlerin komuta yapısının yeniden düzenlenmesini öngören kararlarını ‘önemli’ olarak nitelendiren Arman şunları söyledi: “Ordudaki İslamcıların tasfiyesi, istikrar, demokrasi, kalkınma ve komşu ülkelerle ve uluslararası toplumla ilişkilerin düzeltilmesi için temel bir koşuldur. Silahlı kuvvetler hiçbir siyasi oluşumu bünyesinde barındırmamalıdır.”