عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

ABD, Libya’ya 2011 ayaklanmasının akabinde çalınan dokuz antik eseri iade etti

Libya Hükümeti Eski Eserler Dairesi, ABD makamlarının Libya'dan çalınan bir grup antika eseri iade etmesi münasebetiyle bir tören düzenledi (Reuters)
Libya Hükümeti Eski Eserler Dairesi, ABD makamlarının Libya'dan çalınan bir grup antika eseri iade etmesi münasebetiyle bir tören düzenledi (Reuters)
    Trablus/Şarku’l Avsat
TT
TT

ABD, Libya’ya 2011 ayaklanmasının akabinde çalınan dokuz antik eseri iade etti

Libya Hükümeti Eski Eserler Dairesi, ABD makamlarının Libya'dan çalınan bir grup antika eseri iade etmesi münasebetiyle bir tören düzenledi (Reuters)
Libya Hükümeti Eski Eserler Dairesi, ABD makamlarının Libya'dan çalınan bir grup antika eseri iade etmesi münasebetiyle bir tören düzenledi (Reuters)

Libya makamları, ABD'nin Libya'dan kaçırıldıktan sonra Trablus'a iade ettiği mezar stelleri, kavanoz ve çanak çömlek parçaları da dahil olmak üzere dokuz eseri teslim aldıklarını bildirdi.
Tüm parçalar yasadışı bir şekilde kazılıp çıkarılmış ve ABD’ye gönderilmişti. Ancak parçalar New York'taki Manhattan Bölge Savcılığı Ofisi ile çalışan arkeologlar tarafından tespit edildi ve Trablus'taki Libya Müzesi'ne iade edildi.
Libya Hükümeti Eski Eserler Dairesi Başkanı Muhammed Ferec Muhammed, geri alınan parçalar için “Müzelerden çalınmadılar ve bizde kayıtlı değillerdi. Ancak özel bir şekle sahip oldukları için geri alma süreci bir nevi basit geçti” dedi.
Libya'ya iade edilen en büyük parçalar arasında dört mezar steli ve heykeltıraşın yüzünden süzülüp gidiyormuş gibi narin bir peçe işleyerek yaptığı bir büst de dahil olmak üzere mermer büstler yer alıyordu.
Toprak kaplar arasında desenli kavanozlar da vardı. Tüm parçalar, 1969 yılında devrilen Kral İdris'in Trablus'un merkezindeki sarayında bulunan ve 2011 ayaklanmasından bu yana halka kapalı olan müzede bulunuyor.
Libya’nın, çok sayıda arkeolojik alanı ve müzelerinin sahip olmakla övündüğü eski hazineleri var. Ülke bir zamanlar Roma İmparatorluğu'nun önemli bir parçasıydı ve muhteşem kıyı kalıntılarına ev sahipliği yapıyordu. Ancak Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) tarafından desteklenen 2011 ayaklanmasını takip eden kaos yıllarında, çeşitli yerlerde kazı yapan hazine avcıları tarafından pek çok antika parça çalınmış ve bazı müzeler yağmalanmıştı.
ABD'nin 2003'te Irak'ı işgal etmesinin ardından ve Suriye'de 2011'deki ayaklanmanın akabinde savaş patlak verdiği sırada büyük antika parçaların yağmalanmasından sonra, militan gruplar antika ticareti yaparak büyük paralar topladı. Bu durum polis müdahalesini daha da artırdı.
Birleşmiş Milletler (BM) Bölgelerarası Suç ve Adalet Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Antonia Marie de Meo konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Kültürel antika parçalarını geri iade etme süreci inanılmaz derecede karmaşıktır. Ciddi bir ortaklık yapılması gerekiyor. Bu vakada ABD makamlarıyla bir ortaklık söz konusuydu” ifadelerini kullandı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.