Mukteda es-Sadr, Ramazan ayı boyunca Şii evindeki rakiplerine müzakere kapısını kapattı

Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
TT

Mukteda es-Sadr, Ramazan ayı boyunca Şii evindeki rakiplerine müzakere kapısını kapattı

Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)

Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr'ın Şii evindeki rakipleri, Sadr’ın Irak hükümetini onsuz kurmaları çağrısına yanıt vermekte gecikmediler. Ancak Sadr, Şii evindeki rakiplerinin bir çözüm girişimi gibi görünen hamleleriyle ilgilenmediğini gösteren bir adımla Ramazan ayı boyunca onlarla müzakerelere kapıyı kapatma kararı aldı. Sadr’ın ofisi tarafından dün yapılan açıklamaya göre Mukteda es-Sadr, Sadr Hareketi sözcülerine Ramazan ayı boyunca basına açıklama yapmaktan kaçınmalarını söyledi. Açıklama, Irak’ta hükümeti kurma meselesinde çözümün Ramazan ayı sonrasına ertelendiği anlamına geliyor.
Sadr Hareketi, Muhammed el-Halbusi ve Hamis el-Hancer liderliğindeki Egemenlik İttifakı ile Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi'nden (KDP) oluşan üçlü bir ittifaka liderlik eden Mukteda es-Sadr,  Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu, Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu, Ammar el-Hekim liderliğindeki Hikmet Hareketi, Haydar el-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu ve İran'a yakın bir dizi Şii güç ve grubun yer aldığı Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu’ndaki rakiplerine, istisnasız tüm gruplarla müzakerelerin yapılacağı ancak Sadr Grubu’nun dahil edilmeyeceği, Ramazan ayının 1’inden Şevval ayının 9’una kadar bir ulusal çoğunluk hükümeti kurma çalışmaları için 40 günlük süre tanıdı. Ancak Sadr’ın, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Koordinasyon Çerçevesi’ni ‘istediklerini elde edemeyen engelleyici üçte bir’ olarak nitelemesinden ötürü Koordinasyon Çerçevesi’ne yaptığı çağrı, bir meydan okuma gibi görünüyordu.
Öte yandan Koordinasyon Çerçevesi tarafından Cuma akşamı yapılan açıklamada, “Koordinasyon Çerçevesi, kendisine emanet edilen meşru, milli ve manevi sorumluluğa dayanarak siyasi çıkmazdan kurtulmak için tüm bloklarla ve bağımsızlarla ciddi ve yapıcı diyaloga her zaman hazır” denildi. Açıklamada, ‘siyasi sürece sadık’ olarak nitelendirilen kişilere, ‘sorumluluğu üstlenmeleri ve tek etkilenen tarafın Irak halkı olacağı, durumu boş yere zorlaştıracak iradeleri kırma denkleminde ısrar etmemeleri’ çağrısında bulunuldu. Koordinasyon Çerçevesi, çeşitli siyasi güçlerle ele alacağı vizyonunu birkaç noktada özetledi. Bu noktaların başında ise ‘belirlenen anayasal süreye bağlı kalınması, Koordinasyon Çerçevesi ve müttefikleri ile Sadr Hareketi ve müttefikleri arasında oluşturulacak ortak bir vizyon ile Meclis’teki en büyük bloğun açıklanmasının ardından Koordinasyon Çerçevesi’nin hakkının ve cumhurbaşkanı, meclis başkanı ve başbakan seçme hakkına sahip diğer blokların haklarının sağlanması’ geliyor. Koordinasyon Çerçevesi’nin açıklamasında, “Meclis’teki en büyük bloğun açıklanmasından sonra, Koordinasyon çerçevesi ve Sadr Hareketi arasında oluşturulacak uzman bir komisyon aracılığıyla yetkinlik, dürüstlük ve bağımsızlık gibi beceri ve yeterlilik temelleri çerçevesinde başbakan adayını seçmeyi kabul ediyoruz” ifadeleri yer aldı. Açıklamada ayrıca belirlenen anayasal süreye bağlı kalarak bir hükümet programı üzerinde anlaşmaya varılması, seçimleri kazanan bloklardan bu programa uyan ve dileyen herkesin hükümet programının uygulamasına katılması ve yetkin, dürüst ve ülke yönetiminde uzman kişilerin egemen makamlara aday gösterilmesi gerektiği vurgulandı.



Mısır'ın İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini Güney Sudan'a yerleştirme planını engellediği doğru mu?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini Güney Sudan'a yerleştirme planını engellediği doğru mu?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Kahire'deki el-İttihadiye Sarayı'nda Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Medya raporları, İsrail'in Güney Sudan ile Filistinlileri bu ülkeye yerleştirmek için görüşmeler yaptığını ortaya koydu. Diğer yandan Mısır'ın tutumu ve İsrail'in Gazzelileri nakletme planını engellemedeki rolü hakkında sorular ortaya atıldı. Cuba'nın bu konuda İsrail tarafıyla herhangi bir görüşme yaptığını yalanlamasına rağmen, ‘Mısır'ın Güney Sudan'a Filistinlileri kabul etmemesi için baskı yaptığı’ haberleri çıktı.

Mısır, Filistinlileri Gazze Şeridi’nden, ister kendi topraklarına ister başka bir ülkeye olsun, yerinden etme girişimlerini ‘Filistin meselesinin tasfiyesi’ olarak değerlendirerek resmi ve tekrarlı bir şekilde reddettiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre, İsrail ile Güney Sudan arasında Gazze Şeridi sakinlerinin Güney Sudan'a yerleştirilmesi olasılığını görüşmek üzere görüşmeler yapıldı. Bunun İsrail'in Gazze Şeridi'nden toplu göçü kolaylaştırmak için daha geniş çaplı çabalarının bir parçası olduğu bildirildi.

Ancak Güney Sudan Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları yalanladı. Bakanlık tarafından çarşamba akşamı yapılan açıklamada, “Cuba, Gazze Şeridi sakinlerinin Güney Sudan'a yerleştirilmesi için İsrail ile görüşmeler yaptığına dair son medya haberlerini kesin olarak yalanlıyor. Bu iddiaların hiçbir dayanağı yok; Güney Sudan'ın resmi tutumunu ve politikasını yansıtmıyor” ifadeleri yer aldı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, daha önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze nüfusunun büyük bir kısmını ‘gönüllü göç’ olarak nitelendirdiği bir şekilde başka ülkelere yerleştirmek istediğini söylemişti. Netanyahu salı akşamı yaptığı açıklamada, “Savaş hukukuna göre, nüfusun ayrılmasına izin vermek doğru olur” dedi.

Güney Sudan'ın tutumunu memnuniyetle karşılayan Filistin Devlet Başkanlığı, dün yaptığı açıklamada, ‘Cuba'nın İsrail işgal makamlarının yürüttüğü soykırım, açlık ve yerinden etme girişimlerine örtülü olarak katılmamasını’ övdü.

İsrail medyası, İsrail'in Gazze Şeridi sakinlerini başka ülkelere nakletmek için diğer ülkelere teklifler sunduğunu belirtti. İsrail Kanal 12 televizyonu, Netanyahu hükümetinin ‘Endonezya, Somali, Uganda, Güney Sudan ve Libya’ olmak üzere 5 ülkeyle, Gazze Şeridi'nden sürülecek Filistinlileri kabul etmeleri için görüşmeler yaptığını bildirdi.

AP, Mısırlı yetkililerin ‘İsrail'in Filistinlileri kabul edecek bir ülke bulma çabalarından, Güney Sudan ile yaptığı temaslar da dahil olmak üzere, aylardır haberdar olduklarını’ söylediğini aktardı. Yetkililer, ‘Güney Sudan'a Filistinlileri kabul etmemesi için baskı uyguladıklarını’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi Üyesi Büyükelçi Salah Halime, Mısır'ın İsrail'in Filistinlileri yerleştirmek için bahsettiği ülkelerle temas halinde olduğunu düşünüyor. Halime, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Kahire, temaslarıyla Filistinlileri yerinden etme girişimlerinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve Arap, İslam ve Avrupa ülkelerinin bunu reddettiğini vurgulamayı hedefliyor” dedi.

Halime sözlerini şöyle sürdürdü: “Filistinlileri yerinden etme çağrıları Arap ve uluslararası kamuoyu tarafından reddediliyor. Buna rağmen İsrail bu çağrılarda ısrar ediyor. Kahire, bu önlemleri reddetmek için diplomatik temaslarını yoğunlaştırıyor. İsrail hükümetinin son uygulamaları, Filistin meselesini ortadan kaldırarak, sözde ‘Büyük İsrail’ hayalini gerçekleştirmek amacıyla yapılıyor.”

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, geçtiğimiz temmuz ayında Güney Sudanlı mevkidaşı Monday Simaya Kumba'dan bir telefon aldı. Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, görüşmede ‘ikili ilişkilerin güçlendirilmesi yolları’ ele alındı.

Kahire Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Tarık Fehmi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır'ın Filistinlilerin yerinden edilmesini reddeden tutumu, diğer ülkelerin tutumlarına müdahale etmek anlamına gelmez. Mısır'ın bu konudaki tutumu sabit ve açıktır. Filistin meselesini korumak için bunun gerçekleşmemesi konusunda uyarıda bulunur, ancak diğer ülkelere kendi tutumunu dayatmaz” ifadelerini kullandı.

Fehmi'ye göre İsrail, Filistinlilerin Gazze Şeridi’nden yerinden edilmesini kabul ettirmek için bazı Afrika ve Arap ülkelerindeki kriz ve çatışmalardan yararlanmaya çalışıyor. Fehmi, “Uluslararası toplumun yerinden edilme çağrılarını reddeden tutumu göz önüne alındığında, bu hamleler İsrail'in planının başarıya ulaşacağı anlamına gelmiyor” dedi.

Filistinlilerin Güney Sudan'a yerleştirilmesi konusunda tartışmalar, Güney Sudan Dışişleri Bakanı'nın geçen hafta İsrailli mevkidaşının daveti üzerine Tel Aviv'i ziyaret etmesinin ardından başladı. Güney Sudan medyası ise İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Sharren Haskel'in Cuba'ya resmi bir ziyaret gerçekleştirerek iki taraf arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi için yollar aradığını bildirdi.