Mukteda es-Sadr, Ramazan ayı boyunca Şii evindeki rakiplerine müzakere kapısını kapattı

Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
TT

Mukteda es-Sadr, Ramazan ayı boyunca Şii evindeki rakiplerine müzakere kapısını kapattı

Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)
Dün Bağdat'taki bir camide iftar için ücretsiz yiyecek dağıtılan bir merkezin önünde bekleyen kız çocuğu (AP)

Sadr hareketinin lideri Mukteda es-Sadr'ın Şii evindeki rakipleri, Sadr’ın Irak hükümetini onsuz kurmaları çağrısına yanıt vermekte gecikmediler. Ancak Sadr, Şii evindeki rakiplerinin bir çözüm girişimi gibi görünen hamleleriyle ilgilenmediğini gösteren bir adımla Ramazan ayı boyunca onlarla müzakerelere kapıyı kapatma kararı aldı. Sadr’ın ofisi tarafından dün yapılan açıklamaya göre Mukteda es-Sadr, Sadr Hareketi sözcülerine Ramazan ayı boyunca basına açıklama yapmaktan kaçınmalarını söyledi. Açıklama, Irak’ta hükümeti kurma meselesinde çözümün Ramazan ayı sonrasına ertelendiği anlamına geliyor.
Sadr Hareketi, Muhammed el-Halbusi ve Hamis el-Hancer liderliğindeki Egemenlik İttifakı ile Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi'nden (KDP) oluşan üçlü bir ittifaka liderlik eden Mukteda es-Sadr,  Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu, Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu, Ammar el-Hekim liderliğindeki Hikmet Hareketi, Haydar el-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu ve İran'a yakın bir dizi Şii güç ve grubun yer aldığı Koordinasyon Çerçevesi Koalisyonu’ndaki rakiplerine, istisnasız tüm gruplarla müzakerelerin yapılacağı ancak Sadr Grubu’nun dahil edilmeyeceği, Ramazan ayının 1’inden Şevval ayının 9’una kadar bir ulusal çoğunluk hükümeti kurma çalışmaları için 40 günlük süre tanıdı. Ancak Sadr’ın, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Koordinasyon Çerçevesi’ni ‘istediklerini elde edemeyen engelleyici üçte bir’ olarak nitelemesinden ötürü Koordinasyon Çerçevesi’ne yaptığı çağrı, bir meydan okuma gibi görünüyordu.
Öte yandan Koordinasyon Çerçevesi tarafından Cuma akşamı yapılan açıklamada, “Koordinasyon Çerçevesi, kendisine emanet edilen meşru, milli ve manevi sorumluluğa dayanarak siyasi çıkmazdan kurtulmak için tüm bloklarla ve bağımsızlarla ciddi ve yapıcı diyaloga her zaman hazır” denildi. Açıklamada, ‘siyasi sürece sadık’ olarak nitelendirilen kişilere, ‘sorumluluğu üstlenmeleri ve tek etkilenen tarafın Irak halkı olacağı, durumu boş yere zorlaştıracak iradeleri kırma denkleminde ısrar etmemeleri’ çağrısında bulunuldu. Koordinasyon Çerçevesi, çeşitli siyasi güçlerle ele alacağı vizyonunu birkaç noktada özetledi. Bu noktaların başında ise ‘belirlenen anayasal süreye bağlı kalınması, Koordinasyon Çerçevesi ve müttefikleri ile Sadr Hareketi ve müttefikleri arasında oluşturulacak ortak bir vizyon ile Meclis’teki en büyük bloğun açıklanmasının ardından Koordinasyon Çerçevesi’nin hakkının ve cumhurbaşkanı, meclis başkanı ve başbakan seçme hakkına sahip diğer blokların haklarının sağlanması’ geliyor. Koordinasyon Çerçevesi’nin açıklamasında, “Meclis’teki en büyük bloğun açıklanmasından sonra, Koordinasyon çerçevesi ve Sadr Hareketi arasında oluşturulacak uzman bir komisyon aracılığıyla yetkinlik, dürüstlük ve bağımsızlık gibi beceri ve yeterlilik temelleri çerçevesinde başbakan adayını seçmeyi kabul ediyoruz” ifadeleri yer aldı. Açıklamada ayrıca belirlenen anayasal süreye bağlı kalarak bir hükümet programı üzerinde anlaşmaya varılması, seçimleri kazanan bloklardan bu programa uyan ve dileyen herkesin hükümet programının uygulamasına katılması ve yetkin, dürüst ve ülke yönetiminde uzman kişilerin egemen makamlara aday gösterilmesi gerektiği vurgulandı.



HRW: İsrail’in İran’daki Evin Hapishanesi’ne saldırısı savaş suçudur

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

HRW: İsrail’in İran’daki Evin Hapishanesi’ne saldırısı savaş suçudur

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), İsrail'in İran'daki Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıyı savaş suçu saydı.

HRW'nin uydu görüntüleri, video kayıtları ve tanık ifadelerine dayanarak yaptığı araştırmaya göre İsrail ordusunun 23 Haziran'da düzenlediği saldırıda cezaevindeki ziyaret salonları, koğuşlar, mutfaklar, sağlık kliniği ve idari ofisler hasar aldı.

İncelemede, yaklaşık 80 mahkumun hayatını kaybettiği hapishanede "askeri hedef tespit edilemediği" belirtildi.

Raporda, saldırının cezaevine ziyaret saatinde gerçekleştirildiğine dikkat çekildi. HRW'nin Ortadoğu direktör yardımcısı Michael Page şu değerlendirmeleri yaptı:

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırılarda, savaş hukuk ihlal edildi ve açık bir savaş suçu işlendi. Belirgin bir askeri hedef olmaksızın yapılan saldırılarda çok sayıda sivili öldü ve yaralandı. İsrail'in saldırısı, çoğu haksız yere tutuklanan muhalif ve aktivistlerden oluşan Evin Hapishanesi'ndeki mahkumların zaten risk altındaki yaşamlarını daha da tehlikeye attı.

Evin'e düzenlenen saldırı, İsrail ve İran arasında 12 gün süren çatışmalar sırasında gerçekleşmişti. ABD merkezli İran'daki İnsan Hakları Aktivistleri'ne (HRAI) göre İsrail'in İran'a saldırılarında 1190 kişi ölürken, 4 bin 475 kişi de yaralandı.

HRAI ayrıca İran güvenlik güçlerinin 12 günlük savaş boyunca 1596 kişiyi tutukladığı bilgisini de paylaştı.

HRW, saldırının ardından kadın mahkumların Karçak Hapishanesi'ne, erkeklerinse Büyük Tahran Merkezi Cezaevi'ne transfer edildiğini aktardı. Hak örgütü, sözkonusu hapishanelerde mahkumların çok kötü koşullarda tutulduğunu, transfer sürecinde şiddet gördüklerini savundu. Bazı mahkumların daha sonra Evin'e tekrar geri gönderildiği fakat bazılarından haber alınamadığı ifade edildi.

İsrail'in 13 Haziran'daki saldırısıyla başlayan çatışmalarda İran vakit kaybetmeden misilleme yapmıştı. ABD de devreye girerek İran'daki İsfahan, Fordo ve Natanz tesislerine 22 Haziran'da hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 "sığınak delici" GBU-57 bombası kullanılmıştı.

İran, ABD'nin saldırısına cevap olarak 23 Haziran'da Amerikan ordusunun Katar'daki El-Udeyd Hava Üssü'ne saldırmıştı. Operasyonda Tahran'ın önceden Washington'a haber verdiği ve hiçbir can kaybı yaşanmadığı aktarılmıştı.

Washington operasyonun ardından 24 Haziran'da taraflar arasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.

"Gazze'de yardım silah olarak kullanılmamalı"

Diğer yandan İsrail ordusu, Gazze'ye yönelik saldırı ve ablukayı sürdürüyor. Aralarında Oxfam ve Sınır Tanımayan Doktorlar'ın (MSF) da bulunduğu 100'den fazla yardım örgütü, Tel Aviv yönetimine gönderdikleri ortak mektupta bölgede yaşanan kıtlığın sonlandırılmasını istedi.

Yardım grupları, Gazze'de faaliyet göstermelerinin İsrail hükümeti tarafından engellendiğini belirtiyor. Amerika Yakındoğu Mülteci Yardımı'nın (Anera) CEO'su Sean Carroll, "Gazze'ye gönderilmeye hazır 7 milyon dolar değerinde hayat kurtarıcı yardım malzemesi var. Sadece birkaç kilometre ötedeki Aşdod'da bloke edilmiş durumda" dedi.

Tel Aviv yönetimi, yardım kuruluşlarının faaliyetlerini kısıtlayan düzenlemeleri martta yürürlüğe koymuştu.

Independent Türkçe, BBC, Guardian