Libya: İhvan’dan Dibeybe Hükümeti’ne tam destek

ABD, Libya'da istikrar ve uzlaşmayı teşvik etmek için hazırladığı "on yıllık bir strateji" açıkladı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Libya: İhvan’dan Dibeybe Hükümeti’ne tam destek

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, önceki gün yaptığı açıklamada Eski Libya Baş Müftüsü Sadık el-Gıryani'ye yönelik övgü dolu sözler sarf etti. Bir TV kanalına konuşan Dibeybe, Gıryani'yi kast ederek şunları söyledi: "O benim şeyhim ve hocamdır, her zaman doğruyu söyler. Onun söylediklerini hayatıma rehber ederim. Onunla her zaman gurur duyuyoruz”.
Dibeybe'nin, Gıryani'ye yönelik övgü dolu sözlerinin arka planında, Gıryani'nin önceki gün Ramazan ayı vesilesiyle yaptığı bir konuşma yer alıyor. Sadık el-Gıryani, Dibeybe ve Libya İhvan-ı Muslimin Teşkilatı’nın siyasi kolu olan Adalet ve İnşa Partisi (JCP) Genel Başkanı İmad el-Bennani'nin de yer aldığı toplantıda Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'yi Libya’da UBH’yi desteklemeye çağırdı.
Gıryani konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Seçimleri Dibeybe’nin önümüzdeki Haziran ayında önerdiği tarihte düzenlemeye çağırıyorum. Yetkili tüm ilgili makamlar, seçimleri zamanında, şeffaf ve başarılı bir şekilde yapması için hükümete yardım etmeli. Sokak çağrısı yapan ve seçimlerin ileri tarihte yapılmasını reddeden sesler, sürecin sloganı haline geldi; bu durum sadece devlete ve Parlamentoya özgü bir durum değil. Meydanlardaki aktif ve hayati güçler askeri hükümetin iktidarı ele geçirmesini reddetmeli. Güvenlik servisleri ve "Devrimci Tugayların", seçimleri yapmak için UBH hükümetiyle işbirliği yapacaklarını umuyorum”.
Gıryani, Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'ne üstü kapalı bir eleştiride bulundu: “Libya'yı yeni bir geçiş aşamasına dahil etmek istiyorlar ama sadece kendileri bu geçiş aşamalarını yaşıyorlar”.
Gıryani ayrıca Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) ve Libya Merkez Bankası'nı, "Dibeybe hükümetiyle iş birliği yapmaya, yabancı ve yerel hegemonyadan kurtulmaya ve şu anda para harcamaktan kaçınmamaya" çağırdı.
Gıryani'nin hemen yanında oturan Dibeybe, bu açıklamalara itiraz etmedi, aksine televizyonda yaptığı açıklamalarda Gıryani’nin konuşmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. 
Öte yandan, Libyalıların Ramazan ayını tebrik eden Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), ilgili herkesin çatlağı iyileştirmek ve refah ve istikrara sahip istikrarlı bir ülkeye doğru ilerlemek için ellerinden geleni yapacaklarını umduğunu dile getirdi.
BM Genel Sekreteri'nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, Ramazan ayının “istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir Libya'ya” giden yolu tamamlama ayı olmasını umduğunu dile getirdi.
ABD'nin Trablus Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland ise ülkesinin “Libyalılara karşı sorumlu ve seçilmiş bir hükümetin şemsiyesi altında Libya'nın uzlaşması ve yeniden birleşmesi için çalıştığını” açıkladı.
Norland, Twitter üzerinden yaptığı kısa bir açıklamada şu ifadeleri kullandı: “ABD'nin, Libya'da istikrarı artırmaya yönelik on yıllık stratejisi, mevcut aşamanın ötesine geçen sürdürülebilir bir Amerikan taahhüdünü gösteriyor”.
Norland bu açıklamalarla, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in sözlerine atıfta bulundu. Blinken daha önce yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: Ortaklarımızla birlikte, çatışmayı önlemek ve istikrarı teşvik etmek için 10 yıllık stratejiyi uygulayacağız."
 ABD Büyükelçiliği’nden yapılan yazılı açıklamada ise şu ifadeler kullanıldı: “Libya da dahil olmak üzere birçok ülkede ABD, direnç oluşturmak için ortak hükümetle, işletmeler ve sivil toplumla birlikte çalışacak.
Libya’da Tobruk Temsilciler Meclisi’nin desteğiyle İstikrar Hükümeti kuran Fethi Başağa, bu girişimi memnuniyetle karşıladı ve Libya halkının ülkedeki istikrarı desteklemek için ABD ile çalışmayı memnuniyetle karşıladığını söyledi. 
Diğer yandan Norland, Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir ve yardımcısı Ali el-Hibri'nin önceki gün Tunus'ta yaptığı bir toplantıda kendisine bankanın yeniden birleşmeye yönelik devam eden çabaları hakkında bilgi verdiklerini duyurdu. Böyle bir adımın, Libya halkına somut faydalar getireceğine dair ülkesinin umudunu dile getiren Norland, ayrıca, bu alandaki ilerlemenin, tüm sektörlerde devam etmesi gereken daha geniş uzlaşma sürecinin bir yönü olmasını temenni ettiğini ifade etti.
Başka bir bağlamda, ABD büyükelçiliği, Uluslararası Af Örgütü'nün (Amnesty) yargısız infazların "Libya'da cezasız kalabileceği" konusundaki endişelerini paylaştığını bildirdi.
Amnesty, yaptığı açıklamada Misrata şehrinde yargısız infazlar için devlet tarafından finanse edilen silahlı milislerin hesap vermesini talep etti. Örgüt yaptığı açıklamada, Ortak Harekat Gücü'nün imza attığı ve yargısız infazı ortaya koyan şok edici görüntülerin, milisler ve silahlı gruplar için cezasız kalmanın ölümcül sonuçlarının acımasız bir hatırlatıcısı olduğunu kaydetti.
Misrata’da geçen ay güvenlik kamerasına takılan görüntülerde silahlı kişilerin, üzerinde Ortak Harekat Gücü logosu bulunan askeri bir araçtan inerek kendilerinden kaçmaya çalışan bir kişiye ateş ettikleri görülüyordu.
Örgüt, daha önce “Ortak Harekat Gücü” olarak bilinen grubun zorla kaçırma, işkence ve keyfi tutuklamalara karıştığını belgelediğini, ancak Ortak Harekat Gücü’nün faaliyetlerine tam bir cezasızlıkla devam ettiğini belirtti.
Örgüt son olarak, Dibeybe’nin geçen Şubat ayında bu milislere 100 milyon Libya dinarı (Yaklaşık 21,6 milyon dolar) ödenmesine onay verdiğini kaydetti.



Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
TT

Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)

Trablus merkezli Libya hükümeti 30 Haziran’da, Rus Wagner grubu tarafından kullanılan bir üsse yapılan insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla herhangi bir ilgisi olmadığını açıkladı.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ordu kaynağı AFP’ye yaptığı açıklamada, perşembe akşamı Bingazi’nin 150 km güneydoğusunda bulunan el-Haruba Hava Üssü’nün İHA’lar tarafından gerçekleştirilen, ‘amacı bilinmeyen’ saldırılarla hedef alındığını belirtti. Söz konusu üste, Wagner grubunun unsurları yer alıyor. Haber siteleri, saldırının, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve doğu Libya makamlarının meşruiyetini sorguladığı Trablus hükümetinin silahlı kuvvetlerinden kaynaklandığını belirtti.

Özel ‘el-Masar’ kanalının haberine göre Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı, geçen cuma yaptığı açıklamada “Uçağımızın Libya’nın doğusundaki bir üsse düzenlediği saldırılara ilişkin yayınlananlar bizi şaşırttı” diyerek, Ekim 2020’de imzalanan ateşkese saygı duyduklarını vurguladı.

Diğer yandan Libya merkezli ‘Address’ gazetesinin haberine göre ise Batı Libya’daki Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed el-Haddad, “Birimlerimizden hiçbiri doğu bölgesindeki herhangi bir alanı hedef almadı” diyerek, benzer bilgilerin Libyalı kardeşler arasında savaşı ateşlemeyi ve Libya’yı bölgesel bir çatışmaya sokmayı’ amaçladığına dikkat çekti.

Libya 2011’den, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana büyük bir siyasi krize tanık oluyor. Nisan 2019 ile Haziran 2020 arasında Libya’nın doğusundaki en güçlü isim olan Halife Hafter, Trablus’un kontrolünü ele geçirmek için başarısız bir askeri girişimde Çadlı, Sudanlı, Nijeryalı ve Suriyeli savaşçıların yanı sıra Wagner grubundan savaşçıları kullandı. Bu başarısızlığı Ekim 2020’de, batı ve doğu kamplarının her birinden beş subaydan oluşmuş bir askeri komite tarafından gözlemlenen bir ateşkes anlaşmasının ilanı izledi.

O günden bu yana bir kısmı Rus ordusuyla birlikte savaşmak için Mali veya Ukrayna’ya gittikten sonra Libya’nın doğusundaki yüzlerce Wagner savaşçısı, başta petrol limanı bölgesinde olmak üzere güneyde aktifti.

Görsel kaldırıldı.
Mareşal Halife Hafter (Ulusal Ordu)

Libya Parlamentosu üyesi Muhammed Amer el-Abani, geçen pazartesi günü yapılan parlamento oturumunu ‘yasa dışı’ olarak niteledi.

Abani, Arap Dünyası Haber Ajansı’na (ANA) yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’nin, geçen pazartesi günü üyelerinin çoğunu davet etmeden bir toplantı düzenlemesinin ‘meşruiyet dışında ve anayasal sisteme aykırı’ olduğunu dile getirdi. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclisin, ikinci başkan yardımcısı Musbah Duma başkanlığında resmi bir kapalı oturum düzenlediğini açıkladığına dikkat çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre toplantıda konsey, 2023 tarihli ve 05 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oybirliğiyle bir karar aldı.

Görsel kaldırıldı.
Temsilciler Meclisi toplantısının öncesinde oturum düzenlendi. (Temsilciler Meclisi)

Muhammed Amer el-Abani konuya dair şunları söyledi:

Geçtiğimiz pazartesi günü meclis oturumunda yaşananlar ve bunun sonucunda alınan kararlar hukuka aykırıdır. Çünkü toplantı tarihini, yeter sayısını ve yerini belirlemede oturumun yapılma esaslarını dikkate almamaktadır. Bingazi’de Temsilciler Meclisi’nin yakında toplanacak istişare oturumu öncesinde verilen kararların iptalini talep etmek, son parlamento oturumuna karşı yapılan protesto çerçevesinde geliyor.

‘Libya Al Ahrar’ sitesinin haberine göre milletvekilleri tarafından yapılan bir açıklamada, oturumun ‘geçersiz olduğu ve yasama veya meclis kararı düzeyine çıkmadığı’ ifadelerine yer verilirken, oturumda yaşananlar ise ‘Temsilciler Meclisi’ni zayıflatma girişimi’ olarak nitelendirildi.

Temsilciler Meclisi’nin kapalı oturumunun yapılması amacı hakkında ise Libyalı milletvekilleri “Bazı kararlar alma arzusu nedeniyle üyeleri davet etmeden bir oturum düzenlemenin belirli bir amacı vardır. Tüm milletvekilleri oturuma katılmaya davet edilmiş olsaydı, bu kararlar alınamazdı” açıklamasında bulundular.

‘Libya Al Ahrar’ internet sitesinde ise yaklaşık 40 milletvekilinin, meclis oturumlarını boykot etmekle tehdit ettiği ve Kurban Bayramı’nın ardından Trablus’ta parlamentonun son kapalı oturumunu protesto etmek için bir istişare toplantısı düzenlendiği bildirildi.