Mısır’da hükümet, vatandaşlar için ‘sosyal korumayı hızlandıracak’ adımlar atıyor

Kahire’de kuru hurma ve Ramazan ürünleri satan bir pazar (AFP)
Kahire’de kuru hurma ve Ramazan ürünleri satan bir pazar (AFP)
TT

Mısır’da hükümet, vatandaşlar için ‘sosyal korumayı hızlandıracak’ adımlar atıyor

Kahire’de kuru hurma ve Ramazan ürünleri satan bir pazar (AFP)
Kahire’de kuru hurma ve Ramazan ürünleri satan bir pazar (AFP)

Mısır hükümeti, Rusya-Ukrayna savaşının yansımaları ve faiz oranını artırma kararı sonucunda ‘kemer sıkma’ politikasının hakim olacağını açıklamış olsa da, çalışanların maaşlarında nispi bir zammın erken uygulanması ve Onurlu Yaşam girişimi kapsamında yoksul köylere yardım sağlamaya devam edilmesi de dahil olmak üzere vatandaşlar için sosyal koruma önlemlerini hızlandırmak amacıyla çeşitli önlemler aldı.
Mısır’da Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin onayıyla iki gün önce bir kanun çıkarıldı. Söz konusu kanun, dönemsel zam uygulama tarihinin erkene alınması, Kamu Hizmeti Kanunu’nda muhatap olmayanlara özel ödenek verilmesi, devlet çalışanları için ek teşvikin artırılması, kamu sektörü şirketleri ve kamu sektörü çalışanları için özel bir hibenin raporlanması, sivil ve asker emeklilerinin maaşlarının artırılmasını içeriyor. Söz konusu değişikliklerin 1 Nisan 2022’den itibaren geçerli olması bekleniyor. Zamlar normal şartlarda her yılın Temmuz ayında geliyordu.
Mısır hükümeti, faiz artırımı kararına ve artan fiyat dalgasının ortaya çıkmasına paralel olarak, Nisan ayı başından itibaren asgari 120 lira olmak üzere emekli maaşına yüzde 13 zam yapılması için Ulusal Sosyal Sigortalar Kurumu’na 190,5 milyar Mısır lirası (Bir dolar 18,23 Mısır lirası) ayrıca Dayanışma ve Onur programı yararlanıcılarına 450 bin yeni aileyi eklemek için 2,7 milyar lira tahsis edildiğini duyurdu.
Doğrudan destek olarak, Mısır şehirlerine 4 bin 500 köyü kalkındırmayı amaçlayan cumhurbaşkanlığı girişimi olan Onurlu Yaşam projesi kapsamında birkaç konvoy gönderildi. Konvoy, Ramazan ayı vesilesiyle bir milyon gıda paketi dağıtma planı kapsamında çeşitli gıda ürünlerini taşıyordu.
Mısır hükümeti ayrıca indirimli gıda ürünlerinin satıldığı pazarların sayılarını artırma adımlarını da sürdürüyor.
Yetkililer, beklenen kemer sıkma önlemlerinin, sosyal koruma programlarını veya hükümetin devam etme sözü verdiği sağlık ve eğitim ödeneklerini etkilemeyeceği konusunda vatandaşlara güvence verdi. Diğer yandan yerel medya, hükümetin tüm bakanlardan, valilerden ve devlet yetkililerinden bütçelerini gözden geçirmelerini ve bazı durumlarda Nisan ayından itibaren mali disiplin ve kemer sıkma politikası uygulamalarını istediğini aktardı.



Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
TT

Yeni ateşkes önerisi ile Witkoff'un orijinal önerisi arasında hangi farklar var?

Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)
Dün çekilen ve Gazze Şeridi'nin yıkık binalarının ardında güneşin batışını gösteren bir fotoğraf (AFP)

Herkes Hamas Hareketi ve diğer Filistinli grupların kabul ettiklerini bildirdikten sonra, arabulucuların Gazze Şeridi'nde geçici ateşkes için sunduğu son teklife İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.

Yeni öneri 60 günlük ateşkes öngörüyor. Çeşitli taraflar, bu yeni önerinin birkaç ay önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un sunduğu öneriden çok da farklı olmadığını ve arabulucuların her iki tarafın da kabul etmesi umuduyla öneride birkaç kez değişiklik yaptığını vurguladı.

dfgtyu
Dün Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nın batısında İsrail’in hava saldırıları düzenlediği bölgeden kaçan bir kadın ve çocuk (AFP)

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Macid el-Ensari dün yaptığı açıklamada, Hamas'a Gazze'de ateşkes için sunulan önerinin, Filistinlilerin kanının dökülmesini önlemek için ‘mümkün olan en iyi seçenek’ olduğunu ve Hamas'ın bu öneriye son derece olumlu yanıt verdiğini söyledi. İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle neredeyse aynı olan ve Hamas'ın kabul ettiği öneri, İsrail'in daha önce kabul ettiği öneriyle yüzde 98 aynı içeriğe sahip.

Peki, orijinal öneri ile güncellenmiş versiyonu arasında hangi farklar var?

Garantiler

Hamas ve daha önce İsrail tarafından sunulan önceki değişikliklerin bir kısmını içeren yeni öneri, ABD dahil arabulucuların garantisiyle 60 gün süreyle ateşkesin sağlanmasını, ikinci aşama müzakerelerin derhal başlatılmasını ve müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin sürdürülmesini öngörüyor.

Orijinal öneri ise herhangi bir güvenceye atıfta bulunmuyor, müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin devam edeceğini belirtmiyor, tarafları müzakereleri sürdürmeye çağırmakla yetiniyordu.

Hayatta kalan ve ölen rehineler

Yeni öneri, ilk gün ve ellinci günde iki grup halinde 10 İsrailli rehinenin salıverilmesi ve bunun karşılığında İsrail hapishanelerinde bulunan belirli sayıda Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeriyor. Serbest bırakılması istenenler arasında ömür boyu ve ağır hapis cezasına çarptırılmış yaklaşık 140 Filistinli tutuklunun yanı sıra, 15 yıldan fazla hapis yatmış 60 kişi, kadınlar, çocuklar ve 7 Ekim 2023 tarihinden sonra Gazze'den tutuklanan diğer kişiler de yer alıyor.

Orijinal öneri ise önceki anlaşmadaki takas şartlarıyla aynı şekilde, ilk gün rehinelerin tamamının serbest bırakılmasını öngörüyordu.

dfgthy
Dün Han Yunus’ta çadırlarına düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

Ateşkesin yedinci günden otuzuncu gününe kadar İsrailli 18 rehinenin cesetleri de iki aşamada teslim edilecek. Bunun karşılığında belirli sayıda Filistinlinin cesedi teslim edilecek. Orijinal öneride her İsrail cesedi karşılığında yaklaşık 10 Filistinli cesedinin teslim edilmesi öngörülüyordu.

İnsani yardımlar

Orijinal ve yeni teklifler, insani yardımların ilk günden itibaren derhal ve bol miktarda sağlanmasını öngörüyor.

sdfrgt
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'a havadan yapılan yardımlar (AP)

İsrail'in çekilmesi

İki öneri, İsrail güçlerinin geçtiğimiz mart ayında ateşkesin ihlal edilmesinden önceki duruma geri dönmesini, bazı bölgelerde yaklaşık bir kilometre, diğer bölgelerde ise daha az veya daha fazla olmak üzere önceden belirlenmiş mesafelerde geri çekilmesini öngörüyor.

dfgthyu
Dün İsrail'in Gazze sınırında zırhlı bir askeri personel taşıyıcı tarafından gerçekleştirilen bir manevra (Reuters)

İsrail, arabulucuların son önerisinde yer alan ve Hamas'ın 4 hafta önce üzerinde değişiklikler yaptığı haritaya göre Morag Koridoru yakınlarındaki Refah'ın çeşitli bölgelerinde kalarak varlığını sürdürecek.

Ayrıca Gazze’nin yönetimi savaşın ertesi günü, Hamas ve Filistinli grupların silahları ve kaderini belirleyecek konular da dahil olmak üzere kapsamlı anlaşmanın şartları çerçevesinde tartışılacak.