عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Önlemler, cumhurbaşkanlığı kararıyla 6 aylığına uzatıldı

Kuzey Sina’da eski bir güvenlik hamlesi sırasında Mısır ordusu üyeleri (Askeri sözcüsünün resmi sayfası)
Kuzey Sina’da eski bir güvenlik hamlesi sırasında Mısır ordusu üyeleri (Askeri sözcüsünün resmi sayfası)
    Kahire/ Muhammed Abduh Hasaneyn
TT
TT

Önlemler, cumhurbaşkanlığı kararıyla 6 aylığına uzatıldı

Kuzey Sina’da eski bir güvenlik hamlesi sırasında Mısır ordusu üyeleri (Askeri sözcüsünün resmi sayfası)
Kuzey Sina’da eski bir güvenlik hamlesi sırasında Mısır ordusu üyeleri (Askeri sözcüsünün resmi sayfası)

Mısır makamları, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin Sina Yarımadası’nın bazı bölgelerinde ‘güvenliği sağlamak ve tesisleri korumak’ amacıyla alınan güvenlik önlemlerinin uygulanmasını genişletme kararının uygulanmaya başladığını açıkladı. Buna göre önlemler, parlamentonun onayından sonra 6 ay daha uygulanmaya devam edecek.
Geçtiğimiz Mart ayının sonlarında Mısır Temsilciler Meclisi, Cumhurbaşkanı Sisi’nin Sina Yarımadası’nda ek tedbirler uygulanmasına ilişkin 2021 tarihli 442 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerini ülkenin resmi gazetesinde belirtilenler uyarınca 3 Nisan 2022 Pazar gününden itibaren 6 ay daha uzatma kararına destek verdi.
Sina’daki bölgelere uygulanan, sokağa çıkma, ikamet yasağı veya bazı bölgelerin tahliyesi gibi uygulamalar içeren ek önlemler, Sisi’nin 2014’ten bu yana Sina’ya ve 2017 yılından bu yana tüm ülkeye uygulanan olağanüstü halin uzatılmasını feshederek 24 Ekim’de yaptığı duyuruyla birlikte gelişti. Söz konusu önlemler için Mısır’ın bölgede bir güvenlik ve istikrar vahası haline gelmesi gerekçe gösterildi.
Yeni karar, Cumhurbaşkanı Sisi’nin 6 ay önce 4 Ekim’de aldığı kararın uygulanmasını genişleterek, Sina Yarımadası bölgesine ek önlemler getiriyor. Söz konusu bazı önlemler, ek tedbirlerin uygulandığı bölgelerde Savunma Bakanlığı’na yetki verilmesi dışında ‘sokağa çıkma, ikamet, belirli yerlere sık sık gitme yasağı ve bazı bölgelerin boşaltılması’ da dahil, olağanüstü hâl zamanında uygulanan tedbirlere benzer.
Mısır Cumhurbaşkanı’nın kararının ilk maddesinde, ‘bazı alanlarda sokağa çıkma yasağı, belirli alanlarda dolaşmanın kısıtlanması, bazı yerleri tahliye etme, ikameti yasaklama veya belirli yerleri ziyaret etmek için tarih belirleme, belirli iletişim araçlarının kullanılmasının yasaklanması, belirli materyallerin bulundurulmasının yasaklanması, motosikletlerin yasaklanması, okullarda eğitimin tamamen veya kısmen askıya alınması ve çift kullanımlı materyallerin dolaşımının yasaklanması’ kararı yer alıyor. İkinci madde ise Savunma Bakanı tarafından belirlenen alanlarda sokağa çıkma yasağı getirilmesini kapsıyor.
Silahlı kuvvetler ve sivil polis, üçüncü maddeye göre ‘güvenliği ve vatandaşların hayatlarını korumak için terör ve finansmanının tehlikeleri’ ile mücadele etmek amacıyla, yukarıda belirtilen önlemleri uygulamakla görevli. 25 Ocak 2011 olaylarının ardından Sina (özellikle de kuzey vilayeti), şiddet eylemlerine ve terör operasyonlarına tanık oldu. Temmuz 2013’te eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrilmesi sonrasında bu eylemler hızlı bir şekilde arttı. Daha sonra silahlı kuvvetler, polisle işbirliği dahilinde bölgedeki radikalizm yanlısı unsurlara karşı bir savaş başlatarak, yüzlercesini öldürdü.
Cumhurbaşkanı, Sina’da Ekim 2014’ten Ekim 2021’e kadar devam eden ve Kuzey Sina vilayetinin belirli alanlarını içeren bir olağanüstü hâl (OHAL) ilan etti. Bu bölgeler; uluslararası sınır hattı boyunca el-Avca’ya kadar ve el-Ariş’in batısından Helal Dağı’na kadar doğuda Tel Rafah, kuzeyde er-Ariş’in batısından deniz kıyısı boyunca Refah’taki uluslararası sınır hattına kadarki bölge, güneyde Helal Dağı’ndan uluslararası sınır hattındaki el-Acve’ye kadarki bölge. Gün içerisinde söz konusu bölgelerde belirli saatlerde sokağa çıkma yasağı uygulanırken yasak, üç ay süreyle yenilendi.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.