Libya havalimanlarında kaçakçılık ve terörle mücadele eğitimleri hız kazandı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)
TT

Libya havalimanlarında kaçakçılık ve terörle mücadele eğitimleri hız kazandı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)

Geçtiğimiz 10 yıl boyunca Libya, ‘Arap Baharı’ ile birlikte Muammer Kaddafi rejiminin düşmesinden sonra istikrarsızlık, güvenlik sıkıntısı ve siyasi boşluk sebebiyle çalkantılı bir süreç yaşadı. Söz konusu durum, teröristlerin ve ülkede devam eden dolandırıcılık ve kaçakçılık eylemlerinin tespit edilme imkanlarının ve bu konudaki araçların azalmasına neden oldu. Ancak son zamanlardaki uluslararası çabalar, güvenlik konusunda, özellikle de havalimanı güvenliğinde, bu sorunun ortadan kaldırılması noktasında bir yol çizilmesine katkıda bulundu.
ABD, Libya havalimanlarının personellerini eğitme ve geliştirme sorumluluğunu üstlenen Batılı ülkelerden biri oldu. Yapılan çalışmalar, Libya havalimanlarının eğitim programlarının başlatıldığı 2018 yılından önceki halinden daha iyi bir duruma ulaşmak için teröristlerin ve yasaklı maddelerin, ülkeden ayrılarak, ABD yada diğer ülkelere ulaşmadan önce tespit etme noktasında hazırlık seviyesinin arttırılmasını amaçlıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın internet sitesindeki bir paylaşımda, Bakanlığın Terörle Mücadele Bürosu’nda Program Yöneticisi Ayhan Avila, Libya’daki siyasi parçalanma ve güvenlik boşluğundan, teröristlerin ve diğer kötü niyetli tarafların yararlanmak istediğini belirtti. Avila, önceden Libya havalimanlarının ‘yolcuların ve malların terörist tehditlerden korunamadığı’ bir yer olduğunu belirtti.
Avila, Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Terörle Mücadele Bürosu’nun 2018 yılında Libyalı ortaklarının güvenlik tehditleriyle mücadelesine yardımcı olmayı amaçlayan Libya Havacılık ve Havalimanı Güvenlik Programını başlattığını açıkladı. Söz konusu program, özellikle teröristlerin ve yasadışı maddelerin Libya üzerinden dünya ülkelerine geçmesini önlemede Libya’ya yardımcı oluyor. Aynı zamanda, ülkede bir ABD diplomatik misyonunun yeniden kurulması ve Libya’nın küresel seyahate yeniden açılması için önemli bir temel oluşturuyor.
Avila, programın uluslararası standartlara uygun bir şekilde terör faaliyetlerini tespit etmek ve bu faaliyetlere engel olmak için, ülkenin 3 farklı bölgesindeki 5 uluslararası havalimanında çalışan havalimanı müfettişleri, denetçileri ve yöneticilerine odaklandığını belirtti. Ayrıca programın başlangıcından bu yana eğitimlerden faydalanan kişi sayısının, yöneticiler, denetçiler, gözlemciler, eğitmenler ve bakım mühendisleri dahil olmak üzere 350 görevliye ulaştığını söyledi. Eğitmenler, ABD Dışişleri Bakanlığı ve yerel uzmanlarla yakın bir iş birliği içinde çalıştılar. Aynı zamanda uluslararası standartların ve en iyi uygulamaların yanı sıra kültürel olarak uygun bir yaklaşım ile yolcu taramasını öğretmek için bir programı geliştirdiler.
Ayhan Avila, programa 37 Libyalı kadının katıldığını vurgularken, 2021 yılı Eylül ayında Trablus’ta tam donanımlı bir eğitim merkezinin açıldığını ve bu merkezin, Libyalı eğitmenlerin havalimanı güvenliği konusunda daha fazla personel eğitmeleri sağlayacak ilk merkez olduğunu belirtti. Şimdiye kadar, Libyalı eğitmenler bu eğitim merkezinde 160 havalimanı personeline eğitim verdi.
Avila “Programın ikinci odağı ve stratejik temel taşı ise, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) standartlarına uyumu güçlendirmek ve havacılık güvenliğinden sorumlu tüm Libya kurumlarını birleştirmektir. Program, Libya’nın ve uluslararası havacılığın güvenliğini iyileştirmek için yakın ve sürekli iş birlikleri zorunlu olan, bakanlıkları ve önemli düzenleyici kurumları bir araya getirmeyi başardı. Bu çalışmaların odak noktasını, Sivil Havacılık Güvenliği Ulusal Programının geliştirilmesi ve uygulanması oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
Söz konusu program, ABD’nin Libya’da çalışmalarını yürüttüğü ikinci sosyal ve güvenlik programı olarak biliniyor. ABD bu yılın başlarında, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana 10 yıldan uzun bir süredir istikrarsızlık içerisinde olan Libya’da, hesap verebilirlik, adaleti sağlamak ve hukukun üstünlüğünü güçlendirmek üzere yeni projelerini duyurmuştu.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.