Libya havalimanlarında kaçakçılık ve terörle mücadele eğitimleri hız kazandı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)
TT

Libya havalimanlarında kaçakçılık ve terörle mücadele eğitimleri hız kazandı

Fotoğraf (AA_Arşiv)
Fotoğraf (AA_Arşiv)

Geçtiğimiz 10 yıl boyunca Libya, ‘Arap Baharı’ ile birlikte Muammer Kaddafi rejiminin düşmesinden sonra istikrarsızlık, güvenlik sıkıntısı ve siyasi boşluk sebebiyle çalkantılı bir süreç yaşadı. Söz konusu durum, teröristlerin ve ülkede devam eden dolandırıcılık ve kaçakçılık eylemlerinin tespit edilme imkanlarının ve bu konudaki araçların azalmasına neden oldu. Ancak son zamanlardaki uluslararası çabalar, güvenlik konusunda, özellikle de havalimanı güvenliğinde, bu sorunun ortadan kaldırılması noktasında bir yol çizilmesine katkıda bulundu.
ABD, Libya havalimanlarının personellerini eğitme ve geliştirme sorumluluğunu üstlenen Batılı ülkelerden biri oldu. Yapılan çalışmalar, Libya havalimanlarının eğitim programlarının başlatıldığı 2018 yılından önceki halinden daha iyi bir duruma ulaşmak için teröristlerin ve yasaklı maddelerin, ülkeden ayrılarak, ABD yada diğer ülkelere ulaşmadan önce tespit etme noktasında hazırlık seviyesinin arttırılmasını amaçlıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın internet sitesindeki bir paylaşımda, Bakanlığın Terörle Mücadele Bürosu’nda Program Yöneticisi Ayhan Avila, Libya’daki siyasi parçalanma ve güvenlik boşluğundan, teröristlerin ve diğer kötü niyetli tarafların yararlanmak istediğini belirtti. Avila, önceden Libya havalimanlarının ‘yolcuların ve malların terörist tehditlerden korunamadığı’ bir yer olduğunu belirtti.
Avila, Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Terörle Mücadele Bürosu’nun 2018 yılında Libyalı ortaklarının güvenlik tehditleriyle mücadelesine yardımcı olmayı amaçlayan Libya Havacılık ve Havalimanı Güvenlik Programını başlattığını açıkladı. Söz konusu program, özellikle teröristlerin ve yasadışı maddelerin Libya üzerinden dünya ülkelerine geçmesini önlemede Libya’ya yardımcı oluyor. Aynı zamanda, ülkede bir ABD diplomatik misyonunun yeniden kurulması ve Libya’nın küresel seyahate yeniden açılması için önemli bir temel oluşturuyor.
Avila, programın uluslararası standartlara uygun bir şekilde terör faaliyetlerini tespit etmek ve bu faaliyetlere engel olmak için, ülkenin 3 farklı bölgesindeki 5 uluslararası havalimanında çalışan havalimanı müfettişleri, denetçileri ve yöneticilerine odaklandığını belirtti. Ayrıca programın başlangıcından bu yana eğitimlerden faydalanan kişi sayısının, yöneticiler, denetçiler, gözlemciler, eğitmenler ve bakım mühendisleri dahil olmak üzere 350 görevliye ulaştığını söyledi. Eğitmenler, ABD Dışişleri Bakanlığı ve yerel uzmanlarla yakın bir iş birliği içinde çalıştılar. Aynı zamanda uluslararası standartların ve en iyi uygulamaların yanı sıra kültürel olarak uygun bir yaklaşım ile yolcu taramasını öğretmek için bir programı geliştirdiler.
Ayhan Avila, programa 37 Libyalı kadının katıldığını vurgularken, 2021 yılı Eylül ayında Trablus’ta tam donanımlı bir eğitim merkezinin açıldığını ve bu merkezin, Libyalı eğitmenlerin havalimanı güvenliği konusunda daha fazla personel eğitmeleri sağlayacak ilk merkez olduğunu belirtti. Şimdiye kadar, Libyalı eğitmenler bu eğitim merkezinde 160 havalimanı personeline eğitim verdi.
Avila “Programın ikinci odağı ve stratejik temel taşı ise, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) standartlarına uyumu güçlendirmek ve havacılık güvenliğinden sorumlu tüm Libya kurumlarını birleştirmektir. Program, Libya’nın ve uluslararası havacılığın güvenliğini iyileştirmek için yakın ve sürekli iş birlikleri zorunlu olan, bakanlıkları ve önemli düzenleyici kurumları bir araya getirmeyi başardı. Bu çalışmaların odak noktasını, Sivil Havacılık Güvenliği Ulusal Programının geliştirilmesi ve uygulanması oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
Söz konusu program, ABD’nin Libya’da çalışmalarını yürüttüğü ikinci sosyal ve güvenlik programı olarak biliniyor. ABD bu yılın başlarında, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana 10 yıldan uzun bir süredir istikrarsızlık içerisinde olan Libya’da, hesap verebilirlik, adaleti sağlamak ve hukukun üstünlüğünü güçlendirmek üzere yeni projelerini duyurmuştu.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24