Başağa’nın Trablus'un batısına gittiği bildirildi

Fethi Başağa’nın yanında hükümetindeki bazı bakanların da olduğu kaydedildi.

Libya’da yeni kurulan İstikrar Hükümeti’nin Başbakanı Fethi Başağa. (Reuters)
Libya’da yeni kurulan İstikrar Hükümeti’nin Başbakanı Fethi Başağa. (Reuters)
TT

Başağa’nın Trablus'un batısına gittiği bildirildi

Libya’da yeni kurulan İstikrar Hükümeti’nin Başbakanı Fethi Başağa. (Reuters)
Libya’da yeni kurulan İstikrar Hükümeti’nin Başbakanı Fethi Başağa. (Reuters)

Libya’da Fethi Başağa’nın başbakanı olduğu yeni kurulan İstikrar Hükümeti, başkent Trablus'a gitmeye ve görevlerini yerine getirmeye hazır olduğunu bir kez daha yineledi. Buna karşın Abdulhamid Dibeybe’nin başbakanı olduğu geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH), Ramazan Ayı süresince resmi çalışma saatlerinin yeniden düzenlendiğini duyurarak iktidarda kalmaya devam edeceğinin sinyallerini verdi. Diğer yandan Fethi Başağa'nın dün sabah saatlerinde, hükümetindeki bazı bakanlar ve Temsilciler Meclisi (TM) üyeleriyle birlikte ani bir şekilde başkent Trablus'un 50 kilometre batısındaki ez-Zaviye şehrine gittiğine dair çelişkili bilgiler aktarıldı.
Söz konusu bilginin doğrulanması halinde Başağa, geçtiğimiz ay yeni hükümetin başbakanı olarak göreve başlamasından bu yana Trablus sınırlarına ilk kez yaklaşmış olacak. Başağa’ya bağlı askeri güçlerden oluşan bir konvoy daha önce memleketi (ülkenin batısındaki) Misrata'dan çağrılmış ancak yerel ve uluslararası arabulucuların ülkede iktidar mücadelesi veren iki hükümete bağlı askeri güçler arasında silahlı çatışma çıkmasını önlemek amacıyla başlattıkları çabalar çerçevesinde konvoy kısa sürede kışlasına geri dönmüştü.
Başağa hükümetinin İçişleri Bakanı İsam Ebu Zureybe, Trablus'a ‘barış içinde ve kan dökülmeden’ girmeye hazırlandıkları söyledi. Ancak buna dair resmi bir tarih vermekten kaçındı.
Yeni hükümetin ülkenin doğusundaki Tobruk şehrinde bulunan TM’nin güvenoyunu almasının üzerinden yaklaşık beş hafta geçti.  Ancak henüz çalışmalara başlamadı. Kısa bir süre önce ülkenin güney ve doğusundaki hükümet kurumlarını kontrol etmesine rağmen Trablus'taki çalışmaya ilişkin adım atmadı.
Sorunun, hükümetinin Trablus’a girmesi değil ‘iktidarı devretme ve devralma süreci’ olduğunu belirten Ebu Zureybe şunları söyledi:
“Başağa’nın bunu barışçıl bir şekilde yapmayı istemesi nedeniyle Trablus'a girişi gecikti. Ülkenin üçte ikisinden fazlası şu an yetkisinin olmadığını ve ertelenen seçimleri yapamayacağını söyleyen Dibeybe’nin kontrolü dışında.”
Diğer yandan Başağa hükümetinin Kültür Bakanı Saliha ed-Deruki pazar günü TM Başkanı Akile Salih’in el-Kubba şehrindeki ofisinde anayasal yeminini ederek resmi olarak Bakanlar Kurulu’ndaki yerini aldı. Böylece Başağa hükümetinin Tobruk'taki ilk toplantısına katılamayıp TM Başkanı önünde anayasal yeminini ederek göreve başlayan bakanların sayısı 11'e yükseldi.
Dibeybe hükümeti, iktidarda olduğunu vurgulamayı amaçlayan bir adımla, pazar günü resmi bir açıklamada bulunarak Ramazan Ayı boyunca resmi çalışma saatlerinin yerel saatle sabah saat 10.00’dan öğleden sonra saat 15.00’a kadar olacak şekilde yeniden düzenlendiğini duyurdu.
UBH’nin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Vietnam Dışişleri Bakan Yardımcısı Pham Quang Hieu’nun Dibeybe hükümetinden bir heyet ile başkent Hanoi'de Vietnam’ın Trablus Büyükelçiliği’nin yeniden Trablus’taki çalışmalarına başlaması için gerekli düzenlemeleri ve Vietnamlı şirketler ile işçilerin Libya’ya geri dönüşü konularını görüştüğü toplantının ardından şu an kapalı olan Vietnam'ın Trablus Büyükelçiliği’nin yeniden açılmasıyla ilgili çalışmaların başlatıldığı belirtildi.
Bir diğer gelişmede de Libya Devlet Denetim Bürosu Başkanı Halid Şakşak, Türkiye’nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile Türk şirketlerinin Libya'daki projelerini tamamlamalarının önündeki engelleri görüştüklerini açıkladı. Şakşak, Büyükelçi Yılmaz ile görüşmesinde Devlet Denetim Bürosu’nun Türk şirketleriyle imzalanan sözleşmelere ilişkin gözlemlerinin ve bu şirketlerin çalışmalarına devam etmelerini engelleyen sorunların çözüm yollarının ele alındığını söyledi.
Şakşak-Yılmaz görüşmesi, Anadolu Ajansı’nın 2019 yılında Türkiye ile Libya’nın eski hükümeti Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında imzalanan Askeri ve Güvenlik İş birliği Mutabakat Muhtırası kapsamında, 2020 yılından bu yana Libya'da görev yapan Türk askerlerinin cumartesi günü el-Hums kentindeki askeri komutanlıkta yaptıkları ilk sahurlarından görüntüleri aktarması ile aynı zamana denk geldi.
Bu arada Tıbbi Tedarik Sistemi Yönetimi Dairesi Başkanı Muhammed el-Habuli, Amerikan ilaç üreticileriyle ortak iş birliği konusunda Amerikan Ticaret Odası Müdürü Derry Hearst ile bir araya geldi.
Diğer yandan Libya’nın doğusundaki Bingazi kentinden emniyet yetkilileri, pazar akşamı çıkan bir tartışmadan sonra öldüğü belirtilen Libya Ulusal Ordusu’dan (LUO) bir subayın katilinin tutuklandığını duyurdular. Bingazi Emniyet Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, pazar günü akşam saatlerin şehrin sokaklarından birinde vurularak öldürülen Yüzbaşı Şuayb Nuri Ebu Medin’in katilinin tutuklandığı bildirildi.
Başağa hükümetinin İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Ferec Kaim dün sabah yerel basına yaptığı açıklamada, failin suçunu itiraf ettiğini, sabıkası olduğunu ve ülkedeki herhangi bir gruba üye olmadığını söyledi. Kaim, failin işlemleri tamamlandıktan sonra savcılığa sevk edileceğini kaydetti.



Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
TT

Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)

Libyalı siyasetçiler, geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe'yi, bazı krizler ve zorluklar karşısında kararlarından ve hamlelerinden çok muhaliflerinin hatalarının ve fikir ayrılıklarının kurtardığını belirtiyor ve bu yüzden onu ‘şanslı biri’ olarak nitelendirmekten çekinmiyorlar.

Siyasetçiler, yeni bir hükümetin kurulmasını da içeren ‘siyasi yol haritası’ tartışmalarının yapıldığı bir dönemde Temsilciler Meclisi’nde (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi’nde (DYK) iç anlaşmazlıkların yaşandığını ve Libya’nın doğusundaki liderlerin dikkatlerinin TM’deki gergin durumla meşgul olmaları nedeniyle Dibeybe’nin önünde bir engel teşkil edecek olan petrol gelirlerine yasal olarak el konulması meselesinden uzaklaştığını da sözlerine eklediler.

TM ve DYK üyeleri bunun olduğunu itiraf etmekten çekinmezken TM üyesi İsam el-Cuheni, TM’nin son oturumunda çıkan anlaşmazlığın, siyasi yol haritasının tartışılmasını engellediğini ve TM Başkanlığının oturumları iki haftalığına ertelemesine neden olduğunu söyledi.

asdfe
DYK toplantılarından bir kare (DYK)

Şarku’l Avsat’a konuşan Cuheni, Dibeybe’nin TM’nin kendi iç anlaşmazlıklarıyla meşgul olmasından yararlandığını ve bu ertelemeden kesinlikle kazançlı çıktığını söyledi. Cuheni, söz konusu anlaşmazlıkların, bazı milletvekillerinin Kurban Bayramı öncesi yapılan TM oturumuna itiraz etmelerinden ve TM’nin verdiği kararların iptalini talep etmelerinden kaynaklandığını kaydetti.

TM, 26 Haziran'da, TM Başkanvekili Misbah Duma'nın başkanlığında, başta Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerinin seçimi olmak üzere bir dizi kararın oylandığı kapalı bir oturum düzenledi. Bu gelişme, TM ile DYK arasında yeni bir anlaşmazlığa neden oldu.

TM üyesi Hasan ez-Zerka ise ‘Dibeybe’nin yararlanmasını önlemek’ amacıyla TM içindeki ‘önemsiz’ olarak nitelendirdiği anlaşmazlıkların yanı sıra DYK içindeki anlaşmazlıkların üstesinden gelinebileceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Zerka, Dibeybe’nin, kontrol ettiği batı bölgesinden bazı milletvekillerini, hükümetinin yerini alacak yeni bir hükümet kurulmasını hedefleyen yol haritasını reddetmeleri için provoke edebileceğini ve DYK’nın bazı üyeleriyle de aynı amaçla iletişim kurabileceğini öne sürdü.

dvfgrth
TM oturumlarından bir Kare (TM)

Öte yandan DYK üyesi Muhammed Mağzeb, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ne Akile Salih’in ne de DYK Başkanı Halid el-Mişri’nin lideri oldukları meclislerdeki mevcut anlaşmazlıkları kontrol alabileceklerini, çünkü anlaşmazlıkların derinleştiği ve bunun da olayların onların ötesine geçeceğini gösterdiği yorumunda bulundu.

Mağzeb, DYK içindeki anlaşmazlığın, Mişri'nin görevinin sona ermesiyle sonuçlanabilecek güçlü bir rekabetle karşı karşıya kalacağını düşündüğü 1 Ağustos’taki DYK başkanlığı seçimlerine kadar sürebileceği tahmininde bulundu.

DYK içindeki anlaşmazlığın iki grup arasında devam ettiğini söyleyen Mağzeb, bunlardan birincisinin Mişri’nin grubu olduğunu ve bu grubun, Libya’daki krizin çözümünün ülkenin doğusundaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya varmak dışında çıkış yolu olmadığına inandığını, ikinci grubun ise doğudaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya karşı olmasalar da TM’nin birçok kez verdiği sözden geri dönmesi nedeniyle belli başlı garantilerin sağlanmasını şart koştuğunu söyledi.

Mağzeb, TM Başkanı Salih’in geçtiğimiz aralık ayı sonlarında Yüksek Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun onaylanmayacağı sözü vermesine rağmen kanunun resmi gazetede yayınlandığını ve TM’nin Kurban Bayramı'ndan hemen önce o mahkemenin üyelerini seçmek için oy kullandığını da sözlerine ekledi.

TM ve DYK’nın siyasi yol haritasını onaylayıp onaylayamayacaklarını sorgulayan Mağzeb, “DYK olarak, Anayasa Beyannamesi'ndeki 13. değişikliği reddedenlere daha yakınız. Yaklaşık 55 DYK üyesi olarak Mişri'nin 11 Temmuz'da gerçekleşen ve 56 üyenin katıldığı oturumda yol haritasını onaylama şekline itirazda bulunduk. Oturumda herhangi bir kararın kabul edilmesi için katılanların üçte ikisinin, yani 38 üyenin onayını gerekiyordu, ancak sadece 34 üye onay verdi” ifadelerini kullandı.

Mağzeb, son olarak şunları söyledi:

“Yol haritası ülkenin geleceği ile ilgili ve krizin çözümü için 138 üyeli DYK’nın üyelerinin büyük kısmını onayı gerekiyor.”

DYK üyesi Naime el-Hami de Mağzeb ile aynı fikirde olanlardandı. Hami, Mişri'nin yol haritasını DYK üyelerinin önüne birden getirmekte ısrar etmesi ve onlara konuyu tartışmak için yeterli zaman vermemesi nedeniyle, anlaşmazlıkların çözüm yolunda olmadığını ve bu durumun prensip olarak, yol haritanın kendi şartlarına aykırı olduğunu vurguladı. Hami, bu yüzden seçim yasaları çıkana kadar yol haritasının onaylanmayacağı tahmininde bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hami, UBH Başbakanı Dibeybe’nin TM ve DYK üyeleri arasında UBH’nin yerine başka bir hükümetin kurulması çağrısında bulunanlarla buna karşı çıkanlar arasında büyüyen uçurumdan faydalanacağını belirtti. Mişri ile Dibeybe arasında Dibeybe'nin bazı DYK üyeleriyle arasındaki ilişkililerin neden olduğu anlaşmazlığa dikkati çeken Hami, bu anlaşmazlığın söz konusu DYK üyelerinden oluşan bir heyetin Türkiye'ye seyahat etmesinin engellenmesinde ve pasaportlarına el konulmasında da kendini gösterdiğini kaydetti.