Dünyanın en güzel kokusu

Madagaskar'da vanilya tarlasında çalışan bir çiftçi. (Reuters)
Madagaskar'da vanilya tarlasında çalışan bir çiftçi. (Reuters)
TT

Dünyanın en güzel kokusu

Madagaskar'da vanilya tarlasında çalışan bir çiftçi. (Reuters)
Madagaskar'da vanilya tarlasında çalışan bir çiftçi. (Reuters)

İsveç ve Birleşik Krallık'tan araştırmacılar, herkesin merak ettiği bir sorunun cevabını bulmak için bir araya geldiler: Dünyadaki en güzel iyi koku nedir?
Araştırma, çoğu insanın farklı kültürlerden ve geçmişlerden gelmesine rağmen vanilyayı gezegendeki ‘en hoş’ koku olarak tanımladığını ortaya koydu.
İsveç'teki Karolinska Enstitüsü ve Oxford Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen araştırma, insanların kültürleri ne olursa olsun koku alma konusunda benzer tercihleri paylaştığını ortaya koydu. Sonuçlara göre en hoş koku vanilya olurken onu şeftali takip etti.
Araştırmaya göre insanların çoğunun aynı kokulardan haz duyma olasılığı yüksek. Zira bu, derinlere kök salmış bir duygu olarak tanımlanıyor.
Karolinska Enstitüsü araştırmacı ve çalışmanın yazarlarından Artin Arshamian, insanların benzer koku tercihlerine sahip olabileceğini söyledi.
Arshamian sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dünyanın dört bir yanındaki insanların aynı koku algısına sahip olup olmadığını ve aynı kokuları sevip sevmediğini veya bunun kültürel olarak öğrenilmiş bir şey olup olmadığını incelemek istedik."
Araştırmacılar kültürün sonuçlarda çok daha büyük bir rol oynamasını bekliyorlardı. Batı dünyasıyla çok az teması olan toplulukların üyeleri de dahil olmak üzere dokuz farklı Batılı olmayan kültürden 225 katılımcı araştırmada yer aldı.
Bu durum, çalışmanın sonuçlarında da belirtildiği gibi, kimileri için dinlendirilmiş ringa balığı iştah açıcı olsa da kimileri için ise ‘dünyanın en iğrenç kokusu’ olarakgörülmesini açıklıyor.
Archamian konuya dair şunları söyledi:
"Artık moleküler yapı tarafından yönlendirilen küresel bir koku algısı olduğunu biliyoruz. Bu, belirli bir kokuyu neden sevip sevmediğimizi açıklıyor. Bir sonraki adım, bu bilgiyi belirli bir kokuyu kokladığımızda beynimizde neler olduğuyla ilişkilendirerek ve bunun nedenlerini araştırmak."



Avrupa'da yazın gelmesiyle birlikte turizm karşıtı eylemler hız kazandı

Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
TT

Avrupa'da yazın gelmesiyle birlikte turizm karşıtı eylemler hız kazandı

Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)

Turizmin olumsuz etkileri pazar günü Avrupa'nın pek çok yerinde protesto edildi. 

İspanya'da Barselona, İtalya'da Cenova, Portekiz'de Lizbon gibi farklı kentlerde sokaklara dökülen binlerce kişi, aşırı turizm yüzünden barınma maliyetlerinin arttığını ve çevrenin kirlendiğini haykırdı. 

Barselona'daki yürüyüşte turistlere su tabancasıyla ateş edildi. "Turizm bizden çalıyor" ve "Turistler eve dönün" gibi pankartlar açıldı. 

dfrgty
Barselona'daki protestoda eylemcilerin Sagrada Familia'ya gitmesi engellendi (AFP)

Cenova'daki göstericiler gürültülü bavullarla ses çıkardı. Roma ve Venedik gibi turistik merkezlerle aynı sorunları yaşamak istemediklerini belirterek kentin yöneticilerine gerekli düzenlemelerin yapılması için seslendiler. 

İspanya'nın Mayorka adasındaysa iki katlı turist otobüsü durduruldu. 

Aynı ülkenin kuzeyinde yer alan San Sebastián'daki eylemi düzenleyenlerden Asier Basurto, "Düşmanımız turistler değil, turizmin arkasına saklanıp yerel toplumun barınması ve hayatından çalan sömürücüler" dedi.

Basurto, turizme odaklanan yapısı nedeniyle kentin değiştiğini, bu yüzden gençlerin San Sebastián'dan uzaklaştığını ve şehrin bir turizm sahnesine dönüştüğünü ekledi.

İspanya'nın gayrısafi milli hasılasının yüzde 12'sinden fazlası turizmden geliyor. Mayorka, Minorka ve Ibiza gibi popüler adalarda yalnızca bir milyon civarında kişi yaşasa da 2024'te 15 milyonu aşkın yabancı turisti ağırladılar. 

Mayorka'daki eylem komitesinden Pere Joan Femenia, "Bu turizm modeli ekonomik refah getirmektense ev krizi gibi sorunlara yol açıyor" ifadesini kullandı. 

Göstericiler öğretmen, polis ve sağlık çalışanlarının, yüksek kira fiyatları yüzünden bu adalara taşınmak istemediğini de vurguladı. 

Independent Türkçe, New York Times, AP