عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

6 Nisan Depremi… Sudan’ın 17 kentinde gösteri düzenlendi

ABD, sivil hükümetin kurulmasına yönelik yardımların yeniden başlatılmasını bekliyor.

Hartum’un Umdurman semtindeki Meclis binasına doğru yürüyen Sudanlı göstericiler (AFP)
Hartum’un Umdurman semtindeki Meclis binasına doğru yürüyen Sudanlı göstericiler (AFP)
    Hartum / Muhammed Emin Yasin
TT
TT

6 Nisan Depremi… Sudan’ın 17 kentinde gösteri düzenlendi

Hartum’un Umdurman semtindeki Meclis binasına doğru yürüyen Sudanlı göstericiler (AFP)
Hartum’un Umdurman semtindeki Meclis binasına doğru yürüyen Sudanlı göstericiler (AFP)

Binlerce Sudanlı dün başkent Hartum ve diğer şehirlerde düzenlenen protesto yürüyüşlerine katıldı. Yürüyüşten önce resmi makamlar ülkede resmî tatil ilan etti ve Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı binasının bulunduğu Hartum’un kalbine giden köprü ve sokakları askeri araç ve beton bloklarla kapatarak, buraya ordu, polis ve emniyet güçlerinden çok sayıda personel konuşlandırdı. Bununla eşzamanlı olarak ABD sivil bir liderlikle hükümetin kurulması halinde mali yardımları yeniden başlatmaya hazır olduğunu duyurdu.
Direniş Komiteleri ve muhalefetteki Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) vatandaşlara, ordunun uygulamalarına karşı duran halk hareketi kapsamında ‘6 Nisan Depremi’ başlığıyla düzenlenecek milyonluk gösterilere katılma çağrısında bulundu.
Binlerce gösterici 6 Nisan 2019’da aylarca süren gösterilerin ardından Hartum şehir merkezindeki Genelkurmay Başkanlığı binasına gelmiş ve milyonlarca Sudanlının destek verdiği meşhur oturuma eylemlerine başlamıştı. Bu oturma eylemleri 11 Nisan 2019’da Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir’in iktidardan indirilmesiyle sonuçlandı.
Göstericiler dün (6 Nisan) saat 16.00 civarında sıcak havaya rağmen Hartum’daki Havalimanı Caddesi, Bahri semtindeki El-Muessese bölgesi, Umdurman semtinde Meclis binasına açılan El-Erbain Caddesi ve Nil Nehri’nin doğusundaki El-Manşiya Köprüsü altında toplandı.
Güvenlik güçleri Hartum’un bazı bölgelerinde toplanan göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Göstericiler, orduya kışlalarına dönme ve iktidarı derhal sivil güçlere teslim etme çağrısında bulunan sloganlar attı. Bazı göstericilerin açtığı pankart ve dövizlerde, 25 Ekim’den bu yana ‘şehit olanlar’ için kısas talebinde bulundu. Şarku’l Avsat muhabirinin edindiği bilgilere göre Sudan’ın 17 kentinde gösteriler düzenlendi. Bu kentlerin isimleri şu şekilde: Hartum, Port Sudan, El-Kadarif, El-Abyad, El-Faşır, Nyala, Kesla, Madani, Rabak, Halfa, Abtara, Ez-Zanci, Kosti, El-Mucelled.
Hartum’daki ordu ve polis güçleri göstericilerin Genelkurmay Başkanlığı binası ve başkentteki diğer hassas bölgelere ulaşmasını engellemek için pazartesiden düne kadar yoğun hazırlıklar yaptı.
ABD’nin Hartum Büyükelçiliği’nden dün yapılan açıklamada, Washington’ın Sudanlıların hayal kırıklıklarını ve üzüntülerini paylaştığı ifade edildi.
Açıklamada, Sudanlıların öncülük ettiği ve Birleşmiş Milletler'in (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS), Afrika Birliği (AfB) ile Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) kolaylaştırdığı ve Sudan’a dost ülkelerin desteğiyle devam eden siyasi sürecin ilerletilmesinin demokratik sürecin yeniden tesisi için en iyi fırsatı sunduğu belirtildi.
Sudanlıların şiddet korkusu olmadan barışçıl protesto düzenleme hakkına sahip olduklarının altı çizilen açıklamada, Sudan’da sivil bir hükümetin kurulmasının hemen ardından ABD’nin mali yardımları yeniden başlatmaya hazır olduğu vurgulandı.
ABD’nin barışçıl göstericilere yönelik her türlü şiddeti kınadığı belirtilen açıklamada, güvenlik teşkilatlarına ihlallerde bulunan yetkililerden hesap sorulacağı yönündeki taahhütlerine bağlı kalma çağrısı yapıldı.
Aralık 2018’de başlayan ve 11 Nisan 2019’da İslamcı rejimin düşüşüne kadar 4 ay aralıksız süren Sudan devriminin yıldönümü kutlamalarına akın eden göstericiler arasında 20 yaş üstü gençlerin çoğunlukta olması dikkati çekti.
ABD Hazine Bakanlığı, insan hakları ihlallerinde bulunması sebebi ile geçen ay Sudan Merkez Polis Teşkilatı’na (özel polis güçleri) yaptırım uyguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.